فواد کرمانى

زندگینامه

آقا فتح اللّه قدسى فرزند سلطان على متخلّص به فؤاد(1268-1358 ق)از شعراى نامدار آیینى در سده چهاردهم است.

دیوان فؤاد کرمانى موسوم به«شمع جمع»که شاعر آن را به سال 1322 به پایان برده و مادّه تاریخى که خود او به همین مناسبت سروده است همین سال را نشان مى‌دهد.

این دیوان حاوى 6876 بیت به شرح زیر است:

الف.26 قصیده در 1162 بیت

ب.60 غزل در 803 بیت

ج.11 قطعه در 22 بیت

د.539 رباعى در 1078 بیت

ه.12 مسمّط در 875 بیت

و.5 ترجیح‌بند در 755 بیت

ز.2 مثنوى در 2181 بیت

فؤاد کرمانى از شعراى نادر سده چهاردهم است که علاوه بر ملکات اخلاقى و فضایل علمى،در مسیر سلوک و محبت آل اللّه سیر مى‌کرده و با دو بال علم و عمل به پروازى نایل آمده که مورد غبطه هم‌عصران خود بوده است.

مسمّطات او در بیان عظمت وجودى امیر مؤمنان على-علیه السلام-از ممتازترین آثار منظوم آیینى است و از جهت محتوایى بى‌نظیر.

فؤاد در مراثى عاشورایى خود به قرائت ارزشى از مکتب عاشورا عنایت تام و تمام داشته و همانند شاعران همزمان خود به جنبه‌هاى عاطفى و ماتمى کربلا بسنده نکرده است.

این شاعر بلندآوازه آیینى در طنزپردازى نیز ید طولایى داشته و چهره زشت فقر زمانه خود را ضمن نکوهش ستمگران مال‌اندوز در این‌گونه آثار خود به تصویر کشیده و با مخالفان نهضت مشروطه نیز میانه خوشى نداشته است.

وى با دستگاههاى موسیقى ایرانى آشنایى داشته است و شاید به همین آشنایى باشد که در اوزان مطنطن عروضى آثار پرشورى آفریده است که دیگر شاعران کمتر پیرامون این‌گونه اوزان بلند مى‌گردند.

فؤاد در سن نود سالگى بدرود حیات مى‌گوید و در گورستانِ«سید حسین»شهر کرمان به خاک سپرده مى‌شود. مزار این شاعر عارف،در سالهاى اخیر بازسازى شده و زیارتگاه اهل ادب و بصیرت است.

سبک شعرى

فؤاد از سبک عراقى پیروى مى‌کند و اگر در شعر او هر از گاه غموضى دیده مى‌شود به خاطر حضور اصطلاحات علمى و عرفانى است.

وى مثنوى‌هاى خود را با اقتباس و تضمین‌هاى مکرر از مثنوى ماندگار جلال الدین مولوى صبغۀ عرفانى بخشیده و در انواع قالب‌هاى شعرى خصوصا غزل و قصیده و ترجیع‌بند آثار منظومى در استقبال از سعدى،حافظ،هاتف،اصفهانى و قاآنى شیرازى آفریده است.

محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 499-500.