زین العابدین «ع»

پیشواى چهارم شیعه،حضرت سجاد،امام على بن الحسین،زین العابدین«ع»،فرزند سید الشهدا«ع»که در حادثۀ کربلا حضور داشت و بعلّت بیمارى در خیمه بسترى بود و همراه با اهل بیت،پس از شهادت امام حسین«ع»به اسیرى رفت و با حالتى دشوار و غمبار،که غل و زنجیر به دست و گردن آن حضرت بسته بودند،به کوفه و از آنجا به شام برده شد.در کاخ یزید هم خطبۀ بسیار مهمى ایراد کرد که چهرۀ یزید افشا شد و مردم شام نسبت به ماهیّت حادثۀ کربلا آگاه شدند.امام سجاد«ع»در سال 38 هجرى در مدینه به دنیا آمد.در حادثۀ کربلا حدود 24 سال داشت،پس از شهادت پدر نیز مدّت 35 سال امامت کرد.مادرش شهربانو دختر یزدگرد بود.در حادثۀ کربلا آن حضرت ازدواج کرده و داراى فرزند بود و فرزند خردسالش امام باقر«ع»هم در کربلا بود.

نقش عمدۀ آن حضرت در نهضت عاشورا، پیام‌رسانى خون شهیدان کربلا و حفظ دستاوردهاى آن انقلاب خونین و اهداف پدر،از تباه شدن و تحریف گشتن بود.این رسالت،در قالب ایراد خطبه‌ها توسّط آن حضرت و عمّه‌اش زینب«ع»انجام گرفت.

سخنان امام سجاد در بارگاه یزید،چنان او را به خشم آورد که دستور کشتنش را داد،امّا حضرت زینب،جان خود را سپر بلا قرار داد و نگذاشت.در دفن اجساد شهداى اهل بیت در کربلا،به یارى طایفۀ بنى اسد آمد و پس از خاکسپارى پیکر سید الشهدا«ع»روى قبر آن حضرت نوشت:«هذا قبر الحسین بن على بن ابى طالب،الّذى قتلوه عطشانا غریبا».

پس از عاشورا،حضرت سجاد«ع»دوران بسیار سخت و خفقان بارى را با خلفاى اموى سپرى کرد.ولید بن عبد الملک و هشام بن عبد الملک،از خلفاى معاصر او بودند.

داستان زیارت آن حضرت و بوسیدنش حجر الأسود را و شعرهاى بلند فرزدق در ستایش او(هذا الّذى تعرف البطحاء وطأته...)معروف است.«صحیفۀ سجّادیه»مجموعه‌اى از دعاهاى آن حضرت است که اینک در دست ما بعنوان گنجینه‌اى از معارف دینى موجود است.آن حضرت در سال 95 هجرى با دسیسۀ ولید بن عبد الملک به شهادت رسید و در بقیع،مدفون شد.براى آشنایى با زندگى،شخصیّت و فضایل بیشمارش باید به کتابهاى مستقلّ و مفصّلتر مراجعه کرد.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 215-216.