تکیه: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تکیه'''، ساختمانی با معماری و فضاسازی ویژه برای برگزاری آیین‌های نمایشی شبیه‌خوانی و مراسم عزاداری و نیز جایی خاص برای اجرای مناسک اهل تصوف و درویشان است. | '''تکیه'''، ساختمانی با معماری و فضاسازی ویژه برای برگزاری آیین‌های نمایشی شبیه‌خوانی و مراسم عزاداری و نیز جایی خاص برای اجرای مناسک اهل تصوف و درویشان است. | ||
تکیه واژه‌ای برگرفته از فعل «توکّأ» (دراجی، 22-23) یا «دکأ» و «اتکأ» عربی است (الموسوعة...، 1/564) و به معنای تکیه کردن بر چیزی و نیز جایی که در آن درویشان خانه می‌‌کنند (دراجی، 23). در ادبیات فارسی تکیه به معنای بالش و چیزی که بر آن تکیه زنند، مکان قرار گرفتن فقیران و به مجاز پشت و پناه (آنندراج، 2/1166)، مکان آرمیدن، تکیه‌گاه و پشتی (براون، 97)، حسینیه که در آن روضه‌خوانی و تعزیه‌داری کنند (نفیسی، ذیل واژه؛ نیز نک : بلاغی، (ط) 49) و جای تعزیه‌خوانی و روضه‌خوانی (لغت‌نامه... ، ذیل واژه) آمده است. | تکیه واژه‌ای برگرفته از فعل «توکّأ» (دراجی، 22-23) یا «دکأ» و «اتکأ» عربی است (الموسوعة...، 1/564) و به معنای تکیه کردن بر چیزی و نیز جایی که در آن درویشان خانه می‌‌کنند (دراجی، 23). در ادبیات فارسی تکیه به معنای بالش و چیزی که بر آن تکیه زنند، مکان قرار گرفتن فقیران و به مجاز پشت و پناه (آنندراج، 2/1166)، مکان آرمیدن، تکیه‌گاه و پشتی (براون، 97)، حسینیه که در آن روضه‌خوانی و تعزیه‌داری کنند (نفیسی، ذیل واژه؛ نیز نک : بلاغی، (ط) 49) و جای تعزیه‌خوانی و روضه‌خوانی (لغت‌نامه...، ذیل واژه) آمده است. | ||
برخی به اشتباه اصل و ریشۀ تکیه را ترکی و آن را برگرفته از «تُکَأَة» عربی پنداشته (عدنانی، 97؛ الموسوعة، همانجا)، و با رباط و زاویۀ عربی مشابه و به معنای آن دانسته‌اند (خیرالدین، 2/384). تکیه به معنای قرارگاهی که صوفیان در آن پیرامون شیخ گرد می‌‌آیند و مراسم ذکر و نیایش و آداب صوفیانه به جا می‌‌آورند، دقیقاً با معنای رباط، خانقاه، درگاه، زاویه و آستانه همانندی دارد (EI2, X/415؛ نیز نک : ه د، خانقاه). | برخی به اشتباه اصل و ریشۀ تکیه را ترکی و آن را برگرفته از «تُکَأَة» عربی پنداشته (عدنانی، 97؛ الموسوعة، همانجا)، و با رباط و زاویۀ عربی مشابه و به معنای آن دانسته‌اند (خیرالدین، 2/384). تکیه به معنای قرارگاهی که صوفیان در آن پیرامون شیخ گرد می‌‌آیند و مراسم ذکر و نیایش و آداب صوفیانه به جا می‌‌آورند، دقیقاً با معنای رباط، خانقاه، درگاه، زاویه و آستانه همانندی دارد (EI2, X/415؛ نیز نک : ه د، خانقاه). | ||
| خط ۲۱۹: | خط ۲۱۹: | ||
'''دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ جلد شانزدهم''' | '''دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ جلد شانزدهم''' | ||
[[رده:اماکن]] | [[رده:اماکن]] | ||
[[رده:اماکن مذهبی]] | [[رده:اماکن مذهبی]] | ||
[[رده:تکیه‌ها]] | [[رده:تکیه‌ها]] | ||