تربت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
خاک | تربت که به آن خاک مقدس هم می‌گویند به معنی مطلق خاک و به معنای خاص، خاکی است که از حوالی مرقد مطهر [[حسین بن على (ع)|امام حسین (ع)]] می‌آورند. همچنین به هر خاک مقدس مطهری گفته می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=540436 فریده مجیدی، بررسی مردم شناختی تُربَت از زاد تا مرگ، مطالعه موردی تُربَت حضرت سیدالشهدا(ع)، از صفحه 59 تا صفحه 82.]</ref> | ||
==برکات تربت== | ==برکات تربت== | ||
خداوند، به پاس فداکارى عظیم [[امام حسین (ع)]] و [[شهادت]]<nowiki/> | خداوند، به پاس فداکارى عظیم [[امام حسین (ع)]] و [[شهادت]]<nowiki/>اش در راه احیاى دین، آثار ویژه و احکام خاصى در تربت مقدس [[سید الشهدا (ع)|سیدالشهدا(ع)]] و خاک [[کربلا]] قرار داده‌است. تربت خونین کربلا که در برگیرنده آن پیکر پاک است، الهام بخش فداکارى و عظمت و یادآور جان باختن در راه ارزشهاى الهى است. از این رو، هم سجده بر آن مستحب است، هم ذکر گفتن با [[تسبیح تربت]]، فضیلت بسیار دارد، هم شفا دهنده بیمارى است، هم شایسته است که هنگام دفن میت، اندکى تربت همراه او گذاشته شود یا با حنوط مخلوط شود، هم دفن شدن در کربلا ثواب دارد و ایمنى از عذاب مى‌آورد و هم نجس ساختن آن حرام است و اگر در بیت الخلا بیفتد باید از آنجا پرهیز کرد یا از آنجا درآورد و احکام و آثار دیگر که در فقه مطرح است.<ref>براى توضیح بیشتر ر.ک: «دائره المعارف تشیّع»، ج4 ص 25.</ref> گرچه خوردن خاک، حرام است، اما خوردن اندکى از خاک قبر سیدالشهدا (ع) به نیت شفا گرفتن (استشفاء) جایز، بلکه موکد است و آداب و حدودى دارد.<ref>همان، ج2، ص 103.</ref> | ||
رسول خدا (ص) مقدارى تربت کربلا به «[[ام سلمه]]» داد و فرمود: «هرگاه دیدى این خاک، تبدیل به خون شد، بدان که حسین (ع) کشته شده‌است.» <ref>سفینة البحار، ج | === گواهی شهادت حسین (ع) === | ||
رسول خدا (ص) مقدارى تربت کربلا به «[[ام سلمه]]» داد و فرمود: «هرگاه دیدى این خاک، تبدیل به خون شد، بدان که حسین (ع) کشته شده‌است.» <ref>سفینة البحار، ج 1، ص 122 و 463.</ref> | |||
===شفا و درمان دردها=== | ===شفا و درمان دردها=== | ||
امام رضا (ع) فرمود: | امام رضا (ع) فرمود: | ||
«كُلُّ طِينٍ حَرَامٌ كَالْمَيْتَةِ وَ اَلدَّمِ وَ لَحْمِ اَلْخِنْزِيرِ وَ مٰا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اَللّٰهِ مَا خَلاَ طِينَ قَبْرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاءٍ»<ref>''همان''.</ref> هر خاکى حرام است، مثل مردار، خون و ذبح‌شده بى‌نام خدا، مگر خاک قبر حسین (ع) که درمان هر درد است. | |||
امام صادق (ع) فرمود: | |||
«فِی طِین قَبْرِ الْحُسَیْنِ شِفَاءٌ مِن کُلِّ دَاءٍ وَ هُوَ الدَّوَاءُ الْاکْبَرُ». <ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 599 (چاپ جامعه مدرسین)، المزار، شیخ مفید، ص 143.</ref> در خاک قبر حسین (ع) شفاى هر درد است و آن دواى بزرگتر است. روایت است که از فضیلت‌هاى ویژه [[حسین بن على (ع)]] این است: | |||
«الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتهِ وَ إِجَابَةَ الدُّعَاءِ تَحْتَ قُبَّةَ وَ الْائِمَّةَ مِنْ ذُرِّیَّتِه». <ref>''مناقب''، ج4، ص 82.</ref> | |||
نسبت به [[کام برداشتن با تربت|برداشتن کام نوزادان]] با تربت کربلا نیز احادیث فراوانى است، از جمله از امام صادق (ع) روایت است که: | نسبت به [[کام برداشتن با تربت|برداشتن کام نوزادان]] با تربت کربلا نیز احادیث فراوانى است، از جمله از امام صادق (ع) روایت است که: «حَنِّكوا أوْلاَدَكُمْ بِترْبَةِ اَلْحُسَينِ عَلَيهِ السَّلاَم فَإنَّهَا أَمَانٌ». <ref>وسائل الشیعة، ج 10، ص 410. روایات تربت را از جمله در وسائل الشیعة، ج 10، ص 408 تا 420 و ج 3، ص 607، المزار، شیخ مفید، ص 143 و نیز بحار الأنوار، ج 98، ص 118 ملاحظه فرمایید.</ref> کام فرزندان خود را با تربت حسین (ع) بردارید، که این تربت، امان است. | ||
===ثواب سجده بر تربت=== | ===ثواب سجده بر تربت=== | ||
امام صادق (ع) دستمال زردى داشت که در آن تربت حضرت سیدالشهدا (ع) بود. وقت نماز که مى‌شد همان تربت را در موضع سجودش مى‌ریخت و بر آن سجده مى‌کرد.<ref>منتخب التواریخ، ص | امام صادق (ع) دستمال زردى داشت که در آن تربت حضرت سیدالشهدا (ع) بود. وقت نماز که مى‌شد همان تربت را در موضع سجودش مى‌ریخت و بر آن سجده مى‌کرد.<ref>منتخب التواریخ، ص 298.</ref> و نیز آن حضرت فرمود: «السُّجودُ عَلى تُربَةِ الحُسینِ ع یَخرُقُ الحُجبَ السَّبع». <ref>بحار الأنوار، ج 82، ص 153 و 334.</ref> سجده بر تربت حسینى ([[مهر کربلا]])، حجاب‌هاى هفتگانه را کنار مى‌زند. همچنین روایت شده است که امام صادق (ع) جز بر تربت سیدالشهدا(ع) به عنوان فروتنى و تواضع در برابر خداوند، سجده نمى‌کرد. «کان الصّادق لا یسجد الاّ على تربة الحسین تذلّلا للّه و استکانة الیه». <ref>''همان''، ص 158 حدیث 25.</ref> | ||
==قداست تربت== | ==قداست تربت== | ||
در | در سنت‌هاى چاوش خوانى، اشاره به سیب بهشتى <ref>سفینة البحار، ج 1، ص 124.</ref> و [[بوى سیب]] از تربت امام حسین (ع) مى‌کردند و مى‌خواندند. | ||
آنچه به تربت سیدالشهدا(ع) قداست و کرامت بخشیده، همان خون حسین (ع) و شهادت [[ثار اللّه|ثارالله]] است که الهام بخش | آنچه به تربت سیدالشهدا(ع) قداست و کرامت بخشیده، همان [[خون]] حسین (ع) و [[شهادت]] [[ثار اللّه|ثارالله]] است که الهام بخش [[حر بن یزید ریاحی|حر]]<nowiki/>یت و رادمردى و فداکارى در راه خداست. | ||
علامه امینى «ره» مى‌نویسد: «آیا بهتر آن نیست که سجده‌گاه، از خاکى قرار داده شود که در آن، چشمه‌هاى خونى جوشیده است که رنگ خدایى داشته است؟ تربتى آمیخته با خون کسى که خداوند، او را پاک قرار داده و محبت او را اجر رسالت محمدى(ص) قرار داده است؟ خاکى که با خون سرور جوانان بهشت و ودیعه محبوب پیامبر و خدا عجین گشته است؟...» <ref> سیرتنا و سنّتنا، علامۀ امینى، ص 166.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=654837&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author برگرفته از جواد محدثی، ''فرهنگ عاشورا''، قم، معارف، | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=654837&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author برگرفته از جواد محدثی، ''فرهنگ عاشورا''، قم، معارف، ج1، ص 109-112.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:مفاهیم]] | [[رده:مفاهیم]] | ||
<references /> | <references /> | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۵
تربت که به آن خاک مقدس هم می‌گویند به معنی مطلق خاک و به معنای خاص، خاکی است که از حوالی مرقد مطهر امام حسین (ع) می‌آورند. همچنین به هر خاک مقدس مطهری گفته می‌شود.[۱]
برکات تربت
خداوند، به پاس فداکارى عظیم امام حسین (ع) و شهادتاش در راه احیاى دین، آثار ویژه و احکام خاصى در تربت مقدس سیدالشهدا(ع) و خاک کربلا قرار داده‌است. تربت خونین کربلا که در برگیرنده آن پیکر پاک است، الهام بخش فداکارى و عظمت و یادآور جان باختن در راه ارزشهاى الهى است. از این رو، هم سجده بر آن مستحب است، هم ذکر گفتن با تسبیح تربت، فضیلت بسیار دارد، هم شفا دهنده بیمارى است، هم شایسته است که هنگام دفن میت، اندکى تربت همراه او گذاشته شود یا با حنوط مخلوط شود، هم دفن شدن در کربلا ثواب دارد و ایمنى از عذاب مى‌آورد و هم نجس ساختن آن حرام است و اگر در بیت الخلا بیفتد باید از آنجا پرهیز کرد یا از آنجا درآورد و احکام و آثار دیگر که در فقه مطرح است.[۲] گرچه خوردن خاک، حرام است، اما خوردن اندکى از خاک قبر سیدالشهدا (ع) به نیت شفا گرفتن (استشفاء) جایز، بلکه موکد است و آداب و حدودى دارد.[۳]
گواهی شهادت حسین (ع)
رسول خدا (ص) مقدارى تربت کربلا به «ام سلمه» داد و فرمود: «هرگاه دیدى این خاک، تبدیل به خون شد، بدان که حسین (ع) کشته شده‌است.» [۴]
شفا و درمان دردها
امام رضا (ع) فرمود:
«كُلُّ طِينٍ حَرَامٌ كَالْمَيْتَةِ وَ اَلدَّمِ وَ لَحْمِ اَلْخِنْزِيرِ وَ مٰا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اَللّٰهِ مَا خَلاَ طِينَ قَبْرِ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاءٍ»[۵] هر خاکى حرام است، مثل مردار، خون و ذبح‌شده بى‌نام خدا، مگر خاک قبر حسین (ع) که درمان هر درد است.
امام صادق (ع) فرمود:
«فِی طِین قَبْرِ الْحُسَیْنِ شِفَاءٌ مِن کُلِّ دَاءٍ وَ هُوَ الدَّوَاءُ الْاکْبَرُ». [۶] در خاک قبر حسین (ع) شفاى هر درد است و آن دواى بزرگتر است. روایت است که از فضیلت‌هاى ویژه حسین بن على (ع) این است:
«الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتهِ وَ إِجَابَةَ الدُّعَاءِ تَحْتَ قُبَّةَ وَ الْائِمَّةَ مِنْ ذُرِّیَّتِه». [۷]
نسبت به برداشتن کام نوزادان با تربت کربلا نیز احادیث فراوانى است، از جمله از امام صادق (ع) روایت است که: «حَنِّكوا أوْلاَدَكُمْ بِترْبَةِ اَلْحُسَينِ عَلَيهِ السَّلاَم فَإنَّهَا أَمَانٌ». [۸] کام فرزندان خود را با تربت حسین (ع) بردارید، که این تربت، امان است.
ثواب سجده بر تربت
امام صادق (ع) دستمال زردى داشت که در آن تربت حضرت سیدالشهدا (ع) بود. وقت نماز که مى‌شد همان تربت را در موضع سجودش مى‌ریخت و بر آن سجده مى‌کرد.[۹] و نیز آن حضرت فرمود: «السُّجودُ عَلى تُربَةِ الحُسینِ ع یَخرُقُ الحُجبَ السَّبع». [۱۰] سجده بر تربت حسینى (مهر کربلا)، حجاب‌هاى هفتگانه را کنار مى‌زند. همچنین روایت شده است که امام صادق (ع) جز بر تربت سیدالشهدا(ع) به عنوان فروتنى و تواضع در برابر خداوند، سجده نمى‌کرد. «کان الصّادق لا یسجد الاّ على تربة الحسین تذلّلا للّه و استکانة الیه». [۱۱]
قداست تربت
در سنت‌هاى چاوش خوانى، اشاره به سیب بهشتى [۱۲] و بوى سیب از تربت امام حسین (ع) مى‌کردند و مى‌خواندند.
آنچه به تربت سیدالشهدا(ع) قداست و کرامت بخشیده، همان خون حسین (ع) و شهادت ثارالله است که الهام بخش حریت و رادمردى و فداکارى در راه خداست.
علامه امینى «ره» مى‌نویسد: «آیا بهتر آن نیست که سجده‌گاه، از خاکى قرار داده شود که در آن، چشمه‌هاى خونى جوشیده است که رنگ خدایى داشته است؟ تربتى آمیخته با خون کسى که خداوند، او را پاک قرار داده و محبت او را اجر رسالت محمدى(ص) قرار داده است؟ خاکى که با خون سرور جوانان بهشت و ودیعه محبوب پیامبر و خدا عجین گشته است؟...» [۱۳]
منابع
پی نوشت
- ↑ فریده مجیدی، بررسی مردم شناختی تُربَت از زاد تا مرگ، مطالعه موردی تُربَت حضرت سیدالشهدا(ع)، از صفحه 59 تا صفحه 82.
- ↑ براى توضیح بیشتر ر.ک: «دائره المعارف تشیّع»، ج4 ص 25.
- ↑ همان، ج2، ص 103.
- ↑ سفینة البحار، ج 1، ص 122 و 463.
- ↑ همان.
- ↑ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 599 (چاپ جامعه مدرسین)، المزار، شیخ مفید، ص 143.
- ↑ مناقب، ج4، ص 82.
- ↑ وسائل الشیعة، ج 10، ص 410. روایات تربت را از جمله در وسائل الشیعة، ج 10، ص 408 تا 420 و ج 3، ص 607، المزار، شیخ مفید، ص 143 و نیز بحار الأنوار، ج 98، ص 118 ملاحظه فرمایید.
- ↑ منتخب التواریخ، ص 298.
- ↑ بحار الأنوار، ج 82، ص 153 و 334.
- ↑ همان، ص 158 حدیث 25.
- ↑ سفینة البحار، ج 1، ص 124.
- ↑ سیرتنا و سنّتنا، علامۀ امینى، ص 166.