مرثیه جن
از ابعاد غیر مادّى و غیر بشرى شهادت امام حسین«ع»،گریه و نوحه و مرثیهخوانى فرشتگان و اجنّه بر آن حضرت است.روایاتى در این باره نقل شده و کسانى هم مدّعى بودهاند که شعرها و نوحههاى جنّ را به یاد عاشورا شنیده و گریستهاند،همچون مسور بن مخرمه. [۱]نوحههایى از قبیل این که:
ایّها القاتلون جَهلا حسینا اَبشِروا بِالعذابِ و التّنکیل
یا این شعر:
ایا عینُ جُودى و لا تَجمُدى وَ جُودى عَلى الهالکِ السیّد فبالطّفِ امسى صریعا فقد رُزِئنا الغداة بأمر بدىّ
و امثال اینگونه مراثى که در کتب مقتل و روایات آمده است. [۲] شهید مطهّرى در این باره مىگوید:«در«قمقام زخّار»،قسمت زیادى از مراثى جنّىها را بصورت شعر نقل کرده است.بعید نیست که این اشعار سراسر انتقاد و حنین و تحریک احساسات،از طرف علاقهمندان و شیعیان سروده مىشده است و چون از طرف حکومت وقت،تحت تعقیب قرار مىگرفتند،لذا اشعارى که مىسرودند به نام جنّى منتشر مىکردند که هم پى گم کرده باشند و هم مردم بهتر حفظ مىکردند.» [۳] البته شعرهاى مرثیه از قول جنّ،غیر از گریه و عزادارى ملائک و انبیا و کرّوبیان در عزاى حسینى است که روایاتش متفاوت است.
در بارگاه قدس که جاى ملال نیست سرهاى قدسیان همه بر زانوى غم است جنّ و مَلَک بر آدمیان نوحه مىکنند گویا عزاى اشرف اولاد آدم است [۴]
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 417-418.