یزید بن حصین همدانی مشرفی
یزید بن حصین همدانی مشرفی، از اعراب قحطانی یمنی که ساکن کوفه بود. پس از شهادت مسلم از کوفه خارج شد و خود را به امام حسین (ع) رساند.
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | یزید بن حصین همدانی مشرفی |
| محل زندگی | کوفه |
| نقش های برجسته | یزید صبح عاشورا و پس از شهادت جمعی از اصحاب در حمله اول با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافت و در نبردی قهرمانانه در حالی که رجز می‌خواند، جنگید تا به شهادت رسید |
زندگینامه
در مورد یزید سوابق و فضایل بسیاری ذکر کرده‌اند. او مردی شریف، قاری قرآن، عابد و زاهد و از پهلوانان و قهرمانان شجاع کوفه بود که در جنگ‌های اسلامی جایگاه خاصی داشته است. او از یاوران امام علی (ع) نیز بود که در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان شرکت داشت.
نقش در واقعه کربلا
یزید از نیکان شیعه و از بیعت‌کنندگان با مسلم بن عقیل بود. پس از شهادت مسلم از کوفه خارج شد و خود را به امام حسین (ع) رساند. نام یزید در برخی از منابع رجالی و از جمله در رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق. آمده است. [۱] ابن کثیر نیز از جمله مورخانی است که از یزید نام برده و به سخنرانی وی در روز عاشورا اشاره کرده است. [۲] زمانی که عمر بن سعد فرمان بستن آب را بر روی کاروان امام حسین (ع) صادر کرد، او با اجازه امام حسین (ع) با ابن سعد گفتگو کرد تا بلکه او را از این کار زشت بازدارد ولی تأثیری نکرد. امام حسین (ع) به او فرمود: شیطان بر آنان چیره گشته و حزب شیطان زیان‌کارانند. شب عاشورا هر کس گوشه خلوتی را اختیار نموده و با آرامش کامل و با آهنگی موزون، در حال مناجات با خدای خود بود. حبیب بن مظاهر غرق لبخند و تبسم بود. یزید بن حصین به او گفت: حالا وقت خنده است؟ حبیب پاسخ داد: چه وقت بهتر از امشب هنگام شادمانی است؟ یزید صبح عاشورا و پس از شهادت جمعی از اصحاب در حمله اول با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافت و در نبردی قهرمانانه در حالی که رجز می‌خواند، جنگید تا به شهادت رسید.
رجزخوانی
اَنَا یزیدُ ما اَنَا بِالفاشلِ | ||
ضَربَ غُلامٍ اَرجحی بَطَلِ | ||
اَضرِبُکُم عَنِ الحُسَینِ بنِ عَلِی | ||
حَتّی الاقی یومَ حشری عَمَلی |
من یزیدم که هنگام نبرد سستی و ترس و تردید نمی‌شناسم. چونان جوانان شجاع و بی‌پروا از حسین بن علی (ع) دفاع می‌کنم و با شمشیر خویش بی‌امان درهمتان می‌کوبم تا اینکه روز رستاخیز به دیدار عمل و مجاهدت خویش نایل آیم.
نام او را یزید، زید یا بریر و نام پدرش را حُصین، حُضیر، خُضیر و یا عبدالله نیز گفته‌اند. [۳] در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی یزیدَ بنِ حُصَینِ الهَمدانِی المَشرَقِی القاریءٍ المُجَدَّلِ بِالمَشرَفی“ [۴] علامه شوشتری اعتقاد دارد که یزید بن حصین همدانی همان بُرَیر بن خُضَیر هَمدانی است. [۵] با عنایت به اینکه در زیارت ناحیه نام بریر دیده نمی‌شود و نام یزید بن حصین مذکور است. همچنین با عنایت به آنکه بُریر و یزید به سیدالقراء شهرت داشته‌اند، می‌توان نتیجه گرفت که نظر شوشتری بر اینکه بُریر و یزید یک نفر بوده‌اند، نظری صحیح باشد. [۶]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 353-354.
پی نوشت
- ↑ اختیار معرفه الرجال ( معروف به رجال کشی )، طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، مشهد: 1348 ش.، ص79.
- ↑ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ج8، ص178.
- ↑ تسمیه من قتل مع الحسین (ع)، تراثنا، شماره دوم، سال اول، ص94.
- ↑ برای تفصیل بیشتر رک :تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة 2، 24، 1405 ﻫ ق. من قتل مع الحسین (ع)، ص156؛ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص81؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج44، ص376، ج45، ص70؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.،، ص94؛ ذخیرة الدارین، حائری شیرازی، سید عبدالحمید، نجف: مطبعه المرتضویه ، 1345 ﻫ ق.، ص179؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1402 ﻫ ق. ، ص213-214؛ کشف الغمه فی معرفة الائمه، اربلی، علی بن عیسی، با مقدمه ابوالحسن شعرانی، نشرالادب الحوزه، کتابفروشی اسلامیه.، ج2، ص259؛ الفصول المهمه فی معرفة احوال الائمه، ابن صباغ مالکی، علی بن محمد، نجف: مکتبة دارالکتب التجاریة.، ص191؛ روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، فتال نیشابوری، ابوجعفر محمدبن حسن، ترجمه دکتر محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارات نی، 1366 ش. الواعظین، ص204-205؛ عوالم العلوم الامام الحسین (ع)، بحرانی، شیخ عبدالله، قم: مؤسسه امام مهدی (عج)، 1407 ه ق.، ج17، ص338؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج3، ص325؛ نفس المهموم، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385 ش. ، ص196.
- ↑ قاموس الرجال، ج2، ص296،294.
- ↑ ر.ک : اختیار معرفه الرجال ( معروف به رجال کشی )، طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، مشهد: 1348 ش.، ص79؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ج8، ص178؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج3، ص325؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص70؛ اعیان الشیعه، ج8، ص92؛ انصار الحسین، قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، 1379 ه ق.، ج5، ص460؛ نفس المهموم، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385 ش. ، ص96؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج20، ص110؛ نقد الرجال، حسینی تفرشی، میرمصطفی بن حسین، تهران: 1318 ش. ، ص377.