حیات الامام الحسین بن علی علیهما السلام، دراسه و تحلیل
حیات الامام الحسین بن علی علیهما السلام، دراسه و تحلیل کتابی است که با استناد به متون روایی و با رویکردی تحلیلی، شخصیت، سیره و قیام امام حسین(ع) را بررسی کرده که توسط باقر شریف قَرشی نوشته شده است.
| حیات الامام الحسین بن علی علیهما السلام، دراسه و تحلیل حیاۃ الامام الحسین علیه‌السّلام | |
|---|---|
 | |
| نویسنده | باقر شریف قَرشی |
| ناشر | مدرسة‌الایروانی |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | 1413 ق |
| چاپ | 4 |
| زبان | عربی |
| قطع | وزیری |
| تعداد جلد | 3 |
درباره‌ی کتاب
پژوهشی است توصیفی-تحلیلی دربارهٔ امام حسین (ع) و روزگار او که با استناد به بیش از سیصد کتاب نوشته شده است. علت مفصل بودن کتاب این است که در آن ضمن پرداختن به زندگی امام حسین، از عصری که در آن می‌زیست سخن رفته است. تاریخ مقدمهٔ جلد اول رجب 1394 و تاریخ مقدمهٔ جلد سوم صفر 1396 است.
جلد نخست، زندگی امام را تا دورهٔ خلافت امیرالمؤمنین برمی‌رسد. در این جلد از ولادت امام و مراسم آن، تربیت او در دامان جد و پدر و مادرش، آیات و روایات دربارهٔ آن حضرت، ویژگی‌های او (شجاعت، صبر، حلم، رأفت و...)، روایات او از جد و پدر و مادرش، روایات از او و زندگی او در عصر خلفای سه گانه سخن رفته است. نویسنده در بحث از محاصرهٔ خانهٔ عثمان گفته است علی‌رغم پندار برخی از مورّخان، امام حسن و امام حسین (ع) به دفاع از وی نپرداختند (ص 394).
جلد دوم شامل زندگی امام در دورهٔ خلافت امیرالمؤمنین و سلطنت معاویه و یزید تا خروج آن حضرت از مدینه به مکه و فرستادن مسلم بن عقیل به کوفه است. در این جلد از سلطنت معاویه و یزید سخن رفته و در بحثی مستقل با عنوان «الثّورة الحسینیة، اسباب‌ها و مخطّطاتها» (ص 267- 302)، به برخی از علل قیام امام و انگیزه‌های او اشاره شده است؛ از جمله: مسئولیت دینی، مسئولیت اجتماعی، حمایت از اسلام، پاسداری از مقام خلافت، امر به معروف و از میان بردن بدعت. آنگاه به بحث دربارهٔ علت اینکه آن حضرت زنان را با خود به کربلا برد، پرداخته و نظر محمّد حسین آل کاشف الغطاء، احمد فهمی و احمد محمود صبحی بیان شده است.
جلد سوم با بحث دربارهٔ هجرت امام به عراق و علت آن شروع شده و سپس به علت روی‌گردانی امام از حجاز و مصر و یمن و فارس و بصره پرداخته شده است. آنگاه زیر عنوان «دلسوزان و خرده‌گیران» (ص 21-40)، از کسانی یاد شده که از امام خواستند به کوفه نرود. نویسنده از این عدّه در شمار دلسوزان یاد کرده است: مسوّر بن مخزمه، عبدالله بن جعفر، عبدالله بن عباس، ابوبکر مخزومی، عبدالله بن جعده، جابر بن عبدالله، عبدالله بن مطیع، عمرو بن سعید، محمّد بن حنفیه، ام سلمه و عبدالله بن زبیر، و این عدّه را در شمار خرده‌گیران آورده است: عبدالله بن عمر، سعید بن مسیّب، ابو واقد لیثی، ابوسلمه، ابوسعید و عمرة بنت عبدالرحمان. آنگاه از چهار تن از معاصران یاد شده که به قیام امام علیه یزید خرده گرفتند: شیخ محمد خضری، محمّد نجار، محمّد غزالی و احمد شبلی [شلبی].
در ادامهٔ کتاب از رفتن امام به کوفه، ورود به کربلا، ویژگی‌های دو لشکر، شهادت امام و اصحاب و نزدیکانش، اسارت خانواده‌اش در کوفه و شام، بازگشت به مدینه و دستاوردهای انقلاب کربلا سخن رفته است. در ضمن بحث اخیر از انقلاب عبدالله بن عفیف، انقلاب مدینه، انقلاب توابین و انقلاب مختار بحث شده است.
جستارهای وابسته
منابع
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 161-162.