استرجاع
در اصطلاح، این کلمه به گفتن «انا للّه و انّا الیه راجعون» گفته مى‌شود (ما براى خدا و از سوى اوییم و به سوى او بازمى‌گردیم) و کسى که با مصیبتى یا خبر مرگى مواجه شود، آن را بر زبان جارى مى‌کند و با حکایت از اینکه بازگشت همه به سوى خداست، بر داغ خویش یا دیگرى تسکینى مى‌دهد. دربارۀ استرجاع هنگام مصیبت، احادیثى است.
امام حسین (ع) بارها در طول راه کربلا و در خود کربلا و عاشورا این جمله را بر زبان راند. از جمله هنگام شنیدن خبر شهادت مسلم بن عقیل در منزلگاه زرود، و نیز شبى که در قصر بنى مقاتل منزل کرده بودند، على اکبر (ع) این جمله را مکرّر از پدر شنید. چون علّت آن را پرسید، سیّد الشهدا (ع) فرمود:
در خواب دیدم که صدایى مى‌گوید:این قافله به سوى مرگ مى‌رود...[۱]
پیش از آن در مدینه نیز هنگام گفتگو با مروان حکم، امام حسین (ع) ضمن بیان فاجعه بار بودن خلافت یزید، «انّا لله و انّا الیه راجعون» گفت. [۲]
این اعتقاد، یعنى «از اویى و به سوى اویى» هم زندگى را بر انسان آسان مى‌سازد و از بند تعلّقات مى‌رهاند، هم مرگ را هموار و پذیرفتنى مى‌کند و او را به منزلگاه ابدى مشتاق مى‌سازد و تنها نفس‌هاى مطمئنّه در برابر مصیبتها و داغ شهیدان، آرامش دارند مرگ را کوچیدن به خانۀ همیشگى و جوار خدا مى‌دانند.
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 46-47.