شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشور
میرزا ابوالفضل طهرانی. تقریظ محمد حسن حسینی (شیرازی). تحقیق سید علی موحد ابطحی. چاپ سوم: [قم]، محقق کتاب، 1370. 2 ج، 459+464 ص، وزیری. تصویر.
مفصل‌ترین و مهم‌ترین کتاب در شرح زیارت عاشوراست و شامل نکته‌های علمی بسیار. زبان کتاب، فارسی و تاریخ نگارش آن 1309 قمری است. در تقریظ میرزای شیرازی بر این کتاب آمده است: «الحق کتابی است در نهایت خوبی و تمامیت و متانت و جامع بین مراتب تحقیق و تتبع و... در باب خود بی‌نظیر» (ص 20).
مطالب کتاب در دو باب و یک خاتمه تنظیم شده است. در باب اول، نخست از سند زیارت عاشورا و متن آن سخن رفته و در ادامه، در ضمن دو مقصد و یک خاتمه، به شرح حال راویان زیارت عاشورا، نقد گفتاری از علامه مجلسی و وجوه کیفیت خواندن زیارت عاشورا پرداخته شده است. خاتمهٔ این باب در ضمن دوازده فایده، از جمله، شامل این مسائل است: بیرون بودن دعای صفوان از زیارت عاشورا، جواز خواندن زیارت عاشورا در شب، طریق احتیاط در خواندن زیارت عاشورا و لزوم خواندن زیارت عاشورا در یک مجلس.
باب دوم کتاب، ترجمه و شرح زیارت عاشوراست و در آن، عبارت به عبارت و گاه کلمه به کلمهٔ این زیارت شرح شده است. در پایان این باب یک فصل آمده که شامل چهار مطلب و در شرح دنبالهٔ زیارت مزبور است: شرح دعای لعن، شرح دعای سلام، شرح دعای بعد از لعن و سلام، شرح دعای سجده.
خاتمهٔ کتاب در شرح دعای صفوان (مشهور به علقمه) است، و چون این دعا جزء زیارت عاشورا نیست، در شرح آن به تفصیل زیارت عاشورا سخن نرفته و تنها عبارت‌های مشکل شرح شده است.
نویسنده در باب دوم، به تناسب، از مسائل متعددی سخن گفته است. از جمله شرح حالی از ابوسفیان، معاویه، یزید، ابن زیاد و ابن سعد به دست داده و از اختصاص لقب «امیرالمؤمنین» به علی -ع- و دربارهٔ کنیهٔ «ابوعبدالله» برای امام حسین و فواید تربت آن حضرت و عزاداری بر او و نام‌ها و لقب‌های امام زمان -عج- سخن گفته است. تفسیر صلوات، سرخی در آسمان و خورشیدگرفتگی پس از شهادت امام حسین و لزوم لعن بر عمر بن عبدالعزیز، از دیگر مباحث کتاب است.
محقق کتاب، در پایان بحثی گشوده است با عنوان «کتابنامهٔ زیارت عاشورا»، و در آن 31 کتاب مخطوط و چهارده کتاب مطبوع را شناسانده است.
منابع
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 100-101.