عبدالرحمن بن عقیل بن ابی طالب (ع)
عبدالرحمن بن عقیل، پسر عمو و از اصحاب امام حسین (ع) است. مادرش ام ولد بود. [۱] عبدالرحمن با خدیجه (فاخته) مکنی به امّ هانی دختر امام علی (ع) ازدواج کرد و از او صاحب دو فرزند به نامهای سعید و عقیل شد.
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالرحمن بن عقیل |
| خویشاوندان سرشناس | پدرش عقیل بن ابی طالب (ع) و مادرش ام ولد |
| نقش های برجسته | از اصحاب امام حسین (ع) |
نقش در واقعه کربلا
عبدالرحمن با همسر و فرزندانش همراه دیگر برادرانش از مدینه همراه امام حسین (ع) بود. او مردی شجاع، رشید، رزمنده و دلاور و خوش قد و قامت بود که به او رُمح یا نیزه عقیلی می‌گفتند.
پس از شهادت برادرش جعفر با اذن امام حسین (ع)، به نبرد پرداخت و در حالی که رجز میخواند، میجنگید:
رجزخوانی
اَبی عَقیلٌ فَاعرِفوا مَکانی | ||
کُهولُ صِدقٍ سادَةُ الاَقرانی | ||
وَ سَیدُ الشَّیبِ مَعَ الشُّبانِ | ||
مِن هاشِمٍ وَ هاشِمٌ اِخوانی | ||
هذا حُسَینٌ شامِخُ البُنیانِ | ||
وَ سَیدُ الشَّبانِ فِی الجِنانِ |
پدرم عقیل است پس نسبت مرا با هاشم بدانید و نیز برادرانم از قبیله بنی هاشم هستند.
آنان پیران و جوان‌مردان راست‌کردارند و سروران همانند؛ و این حسین بلند مرتبه است.
او سرور پیران و نیز جوانان است و او آقای جوانان اهل بهشت است.
شهادت
عبدالرحمن پس از کشتن و مجروح کردن تنی چند به محاصره سپاه کوفه در آمد و توسط عثمان بن خالد جهنی و بشیر (بشر) بن حوط قایضی به شهادت رسید. [۲] امام حسین (ع) فرزندان عقیل را دعا و کشندگان آنان را لعن کرد و آل عقیل را به مقاومت دعوت نمود و به بهشت مژده داد: اَللّهُم‌َ اقْتُل‌ْ قاتِل‌َ آل عقیل . . . صبراً آل عقیل اِن‌َّ مَوْعِدَکم‌ُ الْجَنَّة [۳] در زیارت رجبیه از او نام برده شده و در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی عَبدِالرَّحمَنِ بنِ عَقیلٍ لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ وَ رامِیهُ عُمَرَ بنَ خالِدِ بنِ اَسَدِ الجُهَنِی“ [۴] به نقل طبری، مختار قاتلان او را در بیابانی دستگیر کرد و بعد از آنکه گردنشان را زد، آنان را سوزاند. [۵]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 429-430.
پی نوشت
- ↑ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص91؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش. ص150.
- ↑ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ج4، ص105؛ انصار الحسین، ص150.
- ↑ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق، ص61.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م.، ص257؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص447؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص107؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق، ص61؛مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ج4، ص105؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج2، ص26؛ 5. ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، ص91-92؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج101، ص271؛ انصار الحسین (ع)، ص150؛ اکلیل المصائب فی مصائب الاطائب، تنکابنی، محمد، تصحیح و تحقیق محمد رضا افتخارزاده، قم: دفتر نشر معارف اسلامی، 1373 ش.، ص184؛ قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، 1379 ه ق.، ج6، ص103؛ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، 1414 ﻫ ق.، ج3، ص76؛ المجدی فی انساب الطالبیین، عمری، علی بن محمد، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم: 1409 ﻫ ق. ، ص307؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق. ، ج9، ص339.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص447.