حاوی سنندجی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = سال 1263 ه. ق.
| تاریخ مرگ              = سال ۱۲۶۳ ه. ق.
| محل مرگ                = بابان کردستان
| محل مرگ                = بابان کردستان
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگینامه==
حسین قلی خان متخلّص به «حاوی» بود. پدرش «امان اللّه خان» (متوفای 1240 ه. ق.) گذشته از ملکداری به شاعری نیز می‌پرداخت. دایی او «میرزا عبد اللّه رونق»، مولف «حدیقة امان اللهی» نیز ادیب و شاعر بود. حسین قلی در خانواده‌ای که به فضل و ادب عنایت داشت و از میان آن ادیبان و شاعرانی برخاسته بودند برآمد و در همان اوان جوانی به گفتن شعر روی آورد.پس از آنکه حکومت کردستان موقتا از دست خانواده‌اش بیرون رفت رهسپار ملک بابان در کردستان عراق گردید تا هم از مردم کناره بگیرد و هم در نزدیکی مزار ائمه‌ شیعه (ع) زندگی کند، اما اقامت او در بابان بیش از یک سال نپائید و حاوی به سال 1263 ه. ق. در جوانی درگذشت.
حسین قلی خان متخلص به «حاوی» بود. پدرش «امان الله خان» (متوفای ۱۲۴۰ ه. ق.) گذشته از ملکداری به شاعری نیز می‌پرداخت. دایی او «میرزا عبدالله رونق»، مولف «حدیقة امان اللهی» نیز ادیب و شاعر بود. حسین قلی در خانواده‌ای که به فضل و ادب عنایت داشت و از میان آن ادیبان و شاعرانی برخاسته بودند برآمد و در همان اوان جوانی به گفتن شعر روی آورد.پس از آنکه حکومت کردستان موقتا از دست خانواده‌اش بیرون رفت رهسپار ملک بابان در کردستان عراق گردید تا هم از مردم کناره بگیرد و هم در نزدیکی مزار ائمه‌ شیعه (ع) زندگی کند، اما اقامت او در بابان بیش از یک سال نپائید و حاوی به سال ۱۲۶۳ ه. ق. در جوانی درگذشت.


== آثار ==
==آثار==
حاوی در سرودن انواع شعر به فارسی و عربی دست داشت و در نوشتن نثر نیز از قدرتی کامل برخوردار بود. از حاوی اشعار فراوانی در مدح امامان شیعه به ویژه حضرت علی بن ابی طالب (ع) به جا مانده است. <ref> مجمع الفصحاء؛ ج ص 27. حدیقة الشعراء؛ ج ص 8. حدیقه امان اللهی؛ ص 266.</ref>
حاوی در سرودن انواع شعر به فارسی و عربی دست داشت و در نوشتن نثر نیز از قدرتی کامل برخوردار بود. از حاوی اشعار فراوانی در مدح امامان شیعه به ویژه حضرت علی بن ابی طالب (ع) به جا مانده است. <ref> مجمع الفصحاء؛ ج ۴، ص ۲۷. حدیقة الشعراء؛ ج ۱، ص ۸. حدیقه امان اللهی؛ ص ۲۶۶.</ref>


== اشعار ==
==اشعار==


=== شعر 1 ===
===شعر ۱===
{{شعر}}
{{ب| بزرگبار خدایا بدان نخستین نور|که از صبوحی بزمت گرفت جام ظهور }}


{| که او هنوز نبی بود و ماسوا پنهان‌|که او هنوز جلی بود و ماسوا مستور }}
{| style="margin: 0 auto; "
 
{{ب| به دومین رقم قدرتت که با هم بود|ظهور قدرت و نور نخست و آن مقدور }}
 
{{ب| به بضعه نبی اللّه و آن شکایت‌ها|که از تطاول امت کند به روز نشور }}
 
{{ب| به شاه دین حسن مجتبی که سمّ نقیع <ref>سم نقیع: زهر خیسانیده در آب.</ref> |به دوستی تو نوشید چون شراب طهور }}
 
{{ب| به جسم بی‌کفن شاه کربلاکش بود|ز ریگ‌های بیابان کربلا کافور }}
 
{{ب| به اشکهای پیاپی روانِ آدمِ آل‌|که از «صحیفه» او حکم نسخ یافت زبور }}
 
{{ب| به معدن اثر و بحر علم و منبع فیض‌|که هست مذهب آل رسول ازو مأثور }}
 
{{ب| به صدق صادق و آن زهرهای سینه شکاف‌|که صادقانه به یادت گرفت از منصور }}
 
{{ب| به بردباری موسی که از جبینش بود|عیان لوامع نوری که لمعه زد در طور }}
 
{{ب| به هشتمین گل گلزار دین رضا که چشید|شراب دوستیت را به زهر در انگور }}
 
{{ب| به کاظم دویم <ref>مقصود حضرت امام محمد تقی علیه السلام است که با حضرت امام موسی کاظم علیه السلام در کاظمین مدفونند.</ref> آن شاه دین که طلعت او|طلوع نور هدی بود در شب دیجور }}
 
{{ب| به سید دو سرا، هادی آنکه در زندان‌|قرین خدمت او بود خلد و کوثر و حور }}
 
{{ب| به عسکری شه دین آنکه دشمنان گویند|که سعی او شده مشکور و، جُند او منصور }}
 
{{ب| به آفتاب هدی، حجت خدا، شه دین‌|قوام عالم و آدم، شفای غیظ صدور }}
 
{{ب| ز خلق غایب امام مثال پیکر و روح‌|ز چشم پنهان اما بسان دیده و نور }}
 
{{ب| سراج عمه، ابو القاسم «م ح م د» نام‌|مهین سمی و بهین وارث نخستین نور }}
 
{{ب| که بر معاصی «حاوی» به لطف پرده بپوش‌|کبیره و خطا و ترک و عمد و سهو و عثور }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> بزرگبار خدایا بدان نخستین نور</span>
| class="b" |<span class="beyt"> بزرگبار خدایا بدان نخستین نور</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۱۰۶: خط ۷۰:
| class="b" |<span class="beyt">ظهور قدرت و نور نخست و آن مقدور </span>
| class="b" |<span class="beyt">ظهور قدرت و نور نخست و آن مقدور </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به بضعه نبی اللّه و آن شکایت‌ها</span>
| class="b" |<span class="beyt"> به بضعه نبی الله و آن شکایت‌ها</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که از تطاول امت کند به روز نشور </span>
| class="b" |<span class="beyt">که از تطاول امت کند به روز نشور </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به شاه دین حسن مجتبی که سمّ نقیع <ref>سم نقیع: زهر خیسانیده در آب.</ref> </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به شاه دین حسن مجتبی که سم نقیع <ref>سم نقیع: زهر خیسانیده در آب.</ref> </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">به دوستی تو نوشید چون شراب طهور </span>
| class="b" |<span class="beyt">به دوستی تو نوشید چون شراب طهور </span>
خط ۱۶۴: خط ۱۲۸:
| class="b" |<span class="beyt"> که بر معاصی «حاوی» به لطف پرده بپوش‌</span>
| class="b" |<span class="beyt"> که بر معاصی «حاوی» به لطف پرده بپوش‌</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کبیره و خطا و ترک و عمد و سهو و عثور </span>  
| class="b" |<span class="beyt">کبیره و خطا و ترک و عمد و سهو و عثور </span>
|}
|}
<br />
<br />


== منابع ==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 869.]  
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج۲، ص: ۸۶۹.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==

نسخهٔ ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۲

حسین قلی خان، شاعر شیعی ایرانی سده سیزدهم قمری است.

حاوی سنندجی
نام اصلی حسین قلی خان
مرگ سال ۱۲۶۳ ه. ق.
بابان کردستان
تخلص حاوی

زندگینامه

حسین قلی خان متخلص به «حاوی» بود. پدرش «امان الله خان» (متوفای ۱۲۴۰ ه. ق.) گذشته از ملکداری به شاعری نیز می‌پرداخت. دایی او «میرزا عبدالله رونق»، مولف «حدیقة امان اللهی» نیز ادیب و شاعر بود. حسین قلی در خانواده‌ای که به فضل و ادب عنایت داشت و از میان آن ادیبان و شاعرانی برخاسته بودند برآمد و در همان اوان جوانی به گفتن شعر روی آورد.پس از آنکه حکومت کردستان موقتا از دست خانواده‌اش بیرون رفت رهسپار ملک بابان در کردستان عراق گردید تا هم از مردم کناره بگیرد و هم در نزدیکی مزار ائمه‌ شیعه (ع) زندگی کند، اما اقامت او در بابان بیش از یک سال نپائید و حاوی به سال ۱۲۶۳ ه. ق. در جوانی درگذشت.

آثار

حاوی در سرودن انواع شعر به فارسی و عربی دست داشت و در نوشتن نثر نیز از قدرتی کامل برخوردار بود. از حاوی اشعار فراوانی در مدح امامان شیعه به ویژه حضرت علی بن ابی طالب (ع) به جا مانده است. [۱]

اشعار

شعر ۱

بزرگبار خدایا بدان نخستین نور که از صبوحی بزمت گرفت جام ظهور
که او هنوز نبی بود و ماسوا پنهان‌ که او هنوز جلی بود و ماسوا مستور
به دومین رقم قدرتت که با هم بود ظهور قدرت و نور نخست و آن مقدور
به بضعه نبی الله و آن شکایت‌ها که از تطاول امت کند به روز نشور
به شاه دین حسن مجتبی که سم نقیع [۲] به دوستی تو نوشید چون شراب طهور
به جسم بی‌کفن شاه کربلاکش بود ز ریگ‌های بیابان کربلا کافور
به اشکهای پیاپی روانِ آدمِ آل‌ که از «صحیفه» او حکم نسخ یافت زبور
به معدن اثر و بحر علم و منبع فیض‌ که هست مذهب آل رسول ازو مأثور
به صدق صادق و آن زهرهای سینه شکاف‌ که صادقانه به یادت گرفت از منصور
به بردباری موسی که از جبینش بود عیان لوامع نوری که لمعه زد در طور
به هشتمین گل گلزار دین رضا که چشید شراب دوستیت را به زهر در انگور
به کاظم دویم [۳] آن شاه دین که طلعت او طلوع نور هدی بود در شب دیجور
به سید دو سرا، هادی آنکه در زندان‌ قرین خدمت او بود خلد و کوثر و حور
به عسکری شه دین آنکه دشمنان گویند که سعی او شده مشکور و، جُند او منصور
به آفتاب هدی، حجت خدا، شه دین‌ قوام عالم و آدم، شفای غیظ صدور
ز خلق غایب امام مثال پیکر و روح‌ ز چشم پنهان اما بسان دیده و نور
سراج عمه، ابو القاسم «م ح م د» نام‌ مهین سمی و بهین وارث نخستین نور
که بر معاصی «حاوی» به لطف پرده بپوش‌ کبیره و خطا و ترک و عمد و سهو و عثور


منابع

پی نوشت

  1. مجمع الفصحاء؛ ج ۴، ص ۲۷. حدیقة الشعراء؛ ج ۱، ص ۸. حدیقه امان اللهی؛ ص ۲۶۶.
  2. سم نقیع: زهر خیسانیده در آب.
  3. مقصود حضرت امام محمد تقی علیه السلام است که با حضرت امام موسی کاظم علیه السلام در کاظمین مدفونند.