مقتل الحسین علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''مقتل‌الحسین علیه‌السلام''' کتابی درباره‌ی فضایل رسول خدا(ص)، حضرت خدیجه(س)، حضرت فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه(س)، امام حسین(ع) و پیشگویی‌های رسول خدا درباره‌ی [[امام حسین (ع)]] و شهادت ایشان است. | ||
کتابی | |||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۵: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| ناشر = | | ناشر = مطبعةالزهرا | ||
| ناشر فارسی = | | ناشر فارسی = | ||
| محل انتشارات = نجف | | محل انتشارات = نجف | ||
| تاریخ نشر = | | تاریخ نشر = ۱۳۶۷ ه.ش | ||
| تاریخ نشر فارسی = | | تاریخ نشر فارسی = | ||
| محل ناشر فارسی = | | محل ناشر فارسی = | ||
| نوع رسانه = | | نوع رسانه = | ||
| صفحه = | | صفحه = ۲۵۴+۲۵۸ ص | ||
| قطع =رقعی | | قطع =رقعی | ||
| اندازه وزن = | | اندازه وزن = | ||
| شمارگان = | | شمارگان = | ||
| نوبت چاپ = | | نوبت چاپ = | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد =۲ | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| کتاب‌خانهٔ ملی ایران = | | کتاب‌خانهٔ ملی ایران = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۳: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
==درباره نویسنده== | |||
کتاب حاضر به قلم [[ابوالمؤید موفق بن احمد مکی]] است. نویسنده کتاب (م ۵۶۸ ه. ق)، معروف به خطیب خوارزم و اخطب خوارزم و خوارزمی، فقیه حنفی، محدث، ادیب و خطیب نامدار عصر خود و از شاگردان جارالله زمخشری و از علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) است. | |||
==درباره‌ی کتاب== | |||
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4470380&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مقتل‌الحسین علیه‌السلام] شامل سرآغاز و پانزده فصل، در دو بخش، است. | |||
در فصل اول تا پنجم، به برخی فضایل رسول خدا(ص)، حضرت خدیجه، حضرت فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه(س) پرداخته شده‌است. | |||
فصل ششم در فضایل امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است. | |||
فصل هفتم تا چهاردهم ویژه امام حسین(ع) است و در آن، به ترتیب، از این مسائل سخن رفته است: | |||
* فضایل ویژه امام حسین(ع) | |||
* پیشگویی‌های رسول خدا(ص) درباره [[امام حسین|امام حسین(ع)]] و شهادت او | |||
* رویدادهای میان آن حضرت و ولید بن عتبه و مروان بن حکم | |||
* ورود آن حضرت به مکه و نامه‌های مردم کوفه به او و رفتن مسلم بن عقیل به آنجا و شهادت وی | |||
* خروج آن حضرت از مکه به عراق و رخدادهای در آن مسیر و ورود به کربلا و شهادت در آنجا | |||
* مجازات قاتلان آن حضرت | |||
* مصیبت‌های وارد شده به آن حضرت و مرثیه‌های سروده شده در سوگ او | |||
* زیارت تربت آن حضرت | |||
پایان بخش کتاب (فصل پانزدهم)، درباره قیام مختار است. | |||
کتاب حاضر یکسره درباره امام حسین(ع) نیست، اما از آنجا که عنوان آن مقتل‌الحسین علیه‌السلام است و اغلب مطاوی آن در همین باره، در این کتابشناسی معرفی می‌شود. | |||
==بررسى کتاب== | |||
مقتل‌الحسین کتابی است تاریخی-روایی که در آن، تاریخ به روایت پیشوایان اسلام و محدثان و مورخان گزارش شده‌است. روایات و گزارش‌های تاریخی کتاب با ذکر سند است و بیشترین مطالب آن، از فصل نهم به بعد، برگرفته از الفتوح ابن اعثم. برخی از مشایخ روایت خوارزمی که در این کتاب فراوان از آن‌ها روایت کرده‌است، عبارتند از: جارالله زمخشری، حسن بن احمد عطار همدانی و شهردار بن شیرویه دیلمی. | |||
مقتل‌الحسین پس از کتاب الاربعین (کتاب دیگر همین نویسنده)، نوشته شده‌است. چه، خوارزمی در پایان فصل اول (ج ۱، ص ۲۱) و در پایان فصل چهارم (ج ۱، ص ۵۰)، خواننده را به کتاب‌الاربعین ارجاع می‌دهد. اما معلوم نیست که این مقتل پس از کتاب [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1325932&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author المناقب] (کتاب دیگر همین نویسنده) نوشته شده‌باشد. | |||
==میزان اعتبار گزارش خوارزمی== | ==میزان اعتبار گزارش خوارزمی== | ||
خوارزمی روایاتی را که در این کتاب نقل می‌کند، تلقی به قبول | خوارزمی روایاتی را که در این کتاب نقل می‌کند، تلقی به قبول کرده‌است. وی ظاهراً تنها در یک جا (ج ۲، ص ۲، ذیل نخستین حدیث) به ضعف یک روایت تصریح کرده که آن هم از قول دیگری است. در غیر این مورد، او به بررسی سند یا متن روایات نپرداخته‌است. | ||
با اینکه | با اینکه مقتل‌الحسین مورد رجوع شیعه است و از آن بسیار روایت می‌کنند، برخی روایاتش به نظر شیعه مجعول است. از جمله روایاتی که در آن بهترین مردم، پس از پیامبر، ابوبکر و عمر دانسته شده‌است (ج۱، ص ۴۳، فصل ۴). همچنین روایتی که در آن گفته شده‌است ابوبکر بر پیکر حضرت فاطمه(س) نماز گزارد و او، همراه علی و عمر و چند تن دیگر، به خاکش سپردند (ج ۱، ص ۸۶، فصل ۵). نیز می‌توان به روایتی اشاره کرد که به روزه گرفتن در عاشورا تحریض شده‌است (ج ۲، ص ۳، فصل ۱۱)، و عاشورا را عید و حتی هفتاد عید، شمرده‌است (ج ۲، ص ۴، فصل ۱۱). | ||
بخشی از این کتاب، که ویژه امام حسین است، باعنوان شرح غم حسین | بخشی از این کتاب، که ویژه امام حسین(ع) است، باعنوان شرح غم حسین(ع) به قلم مصطفی صادقی، به فارسی برگردانده شده‌است (چاپ اول: قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۸). | ||
برای تحقیق بیشتر درباره کتاب حاضر رجوع شود به: | برای تحقیق بیشتر درباره کتاب حاضر رجوع شود به: | ||
* سید عبدالعزیز طباطبایی، | *سید عبدالعزیز طباطبایی، اهل‌البیت علیهم السلام فی المکتبةالعربیة (چاپ اول: قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۱۷ ه. ق)، ص ۵۴۰-۵۴۶ | ||
* | *محمد قزوینی، «کتاب مقتل ابوالمؤید خوارزمی»، یادگار (سال چهارم، شماره هشتم، اردیبهشت ۱۳۲۷)، ص ۵۷-۶۴. | ||
*این مقاله در کتاب مقالات قزوینی، گردآوری عبدالکریم جربزه‌دار (چاپ اول: انتشارات اساطیر، ۱۳۶۳)، ج ۲ ص ۲۷۴-۲۸۴، نیز چاپ شده‌است. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص | کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص ۴۰-۴۱. | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:کتاب‌ها]] | [[رده:کتاب‌ها]] | ||
نسخهٔ ۵ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۱۵
مقتل‌الحسین علیه‌السلام کتابی درباره‌ی فضایل رسول خدا(ص)، حضرت خدیجه(س)، حضرت فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه(س)، امام حسین(ع) و پیشگویی‌های رسول خدا درباره‌ی امام حسین (ع) و شهادت ایشان است.
|
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | ابوالمؤید موفق بن احمد مکی |
| ناشر | مطبعةالزهرا |
| محل نشر | نجف |
| تاریخ نشر | ۱۳۶۷ ه.ش |
| تعداد صفحات | ۲۵۴+۲۵۸ ص |
| قطع | رقعی |
| تعداد جلد | ۲ |
درباره نویسنده
کتاب حاضر به قلم ابوالمؤید موفق بن احمد مکی است. نویسنده کتاب (م ۵۶۸ ه. ق)، معروف به خطیب خوارزم و اخطب خوارزم و خوارزمی، فقیه حنفی، محدث، ادیب و خطیب نامدار عصر خود و از شاگردان جارالله زمخشری و از علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) است.
درباره‌ی کتاب
مقتل‌الحسین علیه‌السلام شامل سرآغاز و پانزده فصل، در دو بخش، است.
در فصل اول تا پنجم، به برخی فضایل رسول خدا(ص)، حضرت خدیجه، حضرت فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه(س) پرداخته شده‌است.
فصل ششم در فضایل امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است.
فصل هفتم تا چهاردهم ویژه امام حسین(ع) است و در آن، به ترتیب، از این مسائل سخن رفته است:
- فضایل ویژه امام حسین(ع)
- پیشگویی‌های رسول خدا(ص) درباره امام حسین(ع) و شهادت او
- رویدادهای میان آن حضرت و ولید بن عتبه و مروان بن حکم
- ورود آن حضرت به مکه و نامه‌های مردم کوفه به او و رفتن مسلم بن عقیل به آنجا و شهادت وی
- خروج آن حضرت از مکه به عراق و رخدادهای در آن مسیر و ورود به کربلا و شهادت در آنجا
- مجازات قاتلان آن حضرت
- مصیبت‌های وارد شده به آن حضرت و مرثیه‌های سروده شده در سوگ او
- زیارت تربت آن حضرت
پایان بخش کتاب (فصل پانزدهم)، درباره قیام مختار است.
کتاب حاضر یکسره درباره امام حسین(ع) نیست، اما از آنجا که عنوان آن مقتل‌الحسین علیه‌السلام است و اغلب مطاوی آن در همین باره، در این کتابشناسی معرفی می‌شود.
بررسى کتاب
مقتل‌الحسین کتابی است تاریخی-روایی که در آن، تاریخ به روایت پیشوایان اسلام و محدثان و مورخان گزارش شده‌است. روایات و گزارش‌های تاریخی کتاب با ذکر سند است و بیشترین مطالب آن، از فصل نهم به بعد، برگرفته از الفتوح ابن اعثم. برخی از مشایخ روایت خوارزمی که در این کتاب فراوان از آن‌ها روایت کرده‌است، عبارتند از: جارالله زمخشری، حسن بن احمد عطار همدانی و شهردار بن شیرویه دیلمی.
مقتل‌الحسین پس از کتاب الاربعین (کتاب دیگر همین نویسنده)، نوشته شده‌است. چه، خوارزمی در پایان فصل اول (ج ۱، ص ۲۱) و در پایان فصل چهارم (ج ۱، ص ۵۰)، خواننده را به کتاب‌الاربعین ارجاع می‌دهد. اما معلوم نیست که این مقتل پس از کتاب المناقب (کتاب دیگر همین نویسنده) نوشته شده‌باشد.
میزان اعتبار گزارش خوارزمی
خوارزمی روایاتی را که در این کتاب نقل می‌کند، تلقی به قبول کرده‌است. وی ظاهراً تنها در یک جا (ج ۲، ص ۲، ذیل نخستین حدیث) به ضعف یک روایت تصریح کرده که آن هم از قول دیگری است. در غیر این مورد، او به بررسی سند یا متن روایات نپرداخته‌است.
با اینکه مقتل‌الحسین مورد رجوع شیعه است و از آن بسیار روایت می‌کنند، برخی روایاتش به نظر شیعه مجعول است. از جمله روایاتی که در آن بهترین مردم، پس از پیامبر، ابوبکر و عمر دانسته شده‌است (ج۱، ص ۴۳، فصل ۴). همچنین روایتی که در آن گفته شده‌است ابوبکر بر پیکر حضرت فاطمه(س) نماز گزارد و او، همراه علی و عمر و چند تن دیگر، به خاکش سپردند (ج ۱، ص ۸۶، فصل ۵). نیز می‌توان به روایتی اشاره کرد که به روزه گرفتن در عاشورا تحریض شده‌است (ج ۲، ص ۳، فصل ۱۱)، و عاشورا را عید و حتی هفتاد عید، شمرده‌است (ج ۲، ص ۴، فصل ۱۱).
بخشی از این کتاب، که ویژه امام حسین(ع) است، باعنوان شرح غم حسین(ع) به قلم مصطفی صادقی، به فارسی برگردانده شده‌است (چاپ اول: قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۸).
برای تحقیق بیشتر درباره کتاب حاضر رجوع شود به:
- سید عبدالعزیز طباطبایی، اهل‌البیت علیهم السلام فی المکتبةالعربیة (چاپ اول: قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۱۷ ه. ق)، ص ۵۴۰-۵۴۶
- محمد قزوینی، «کتاب مقتل ابوالمؤید خوارزمی»، یادگار (سال چهارم، شماره هشتم، اردیبهشت ۱۳۲۷)، ص ۵۷-۶۴.
- این مقاله در کتاب مقالات قزوینی، گردآوری عبدالکریم جربزه‌دار (چاپ اول: انتشارات اساطیر، ۱۳۶۳)، ج ۲ ص ۲۷۴-۲۸۴، نیز چاپ شده‌است.
منابع
کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص ۴۰-۴۱.