حکیم شفایی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
شرف | '''شرف الدین'''، حسن فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، از گویندگان نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است. | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = حکیم شفایی اصفهانی | | نام = حکیم شفایی اصفهانی | ||
| تصویر = | | تصویر =حکیم شفایی اصفهانی.jpg | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام اصلی = شرف الدین حسن اصفهانی | | نام اصلی = شرف الدین حسن اصفهانی | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | |||
وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌های شعری مانند قصیده و غزل و مثنوی طبع آزمایی کرده و آثاری شیوا از خود به جا گذاشته است. حکیم شفایی در سال 1038 ه.ق وفات یافت.<ref>لغت نامه دهخدا</ref> | |||
== آثار == | |||
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا و فرزندانش سروده است. | |||
مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست. | |||
نگاه شاعر به حادثۀ عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقعۀ جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب نه بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند. | |||
== اشعار == | |||
=== شعر 1 === | |||
<br /> | |||
{| style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> سرو ز پا افتاده، باغ جنان حسین</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین</span> | |||
|- | |||
| class="b" |پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |از جویبار حسرت آخر زمان حسین | |||
|- | |||
| class="b" |آن لاله غریب که بر جان خسته داشت | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |چون گل هزار چاک ز تیغ و سنان نداشت | |||
|- | |||
| class="b" |سوداگر بلا که به بازار کربلا | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |بالای هم نهاد متاع زیان حسین | |||
|- | |||
| class="b" |آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |زیر نگین اوست جهان در جهان حسین | |||
|} | |||
=== شعر 2 === | |||
<br /> | |||
{| style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt"> آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">شرم از میان بی ادبان بر کنار شد</span> | |||
|- | |||
| class="b" |آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط آب | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |محتاج رشحه<ref>رشحه: تراوش</ref> مژه اشکبار شد | |||
|- | |||
| class="b" |آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |راضی به خنجر ستم آبدار شد | |||
|- | |||
| class="b" |آه از دمی که غرق به خون است ذوالجناح | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد | |||
|- | |||
| class="b" |از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |ارواح قدسیان به فلک دلفگار<ref>دلفگار= دل آزرده</ref> شد | |||
|} | |||
==کتابشناسی== | |||
*دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، 1362. | |||
<br /> | |||
== منابع == | |||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 755-757.] | |||
== | |||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
[[رده:ادبیات]] | |||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | |||
[[رده:شاعران متأخر]] | |||
نسخهٔ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۲۴
شرف الدین، حسن فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، از گویندگان نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است.
| حکیم شفایی اصفهانی | |
|---|---|
 | |
| نام اصلی | شرف الدین حسن اصفهانی |
| زمینهٔ کاری | شاعر و پزشک |
| زادروز | 996 ه.ق اصفهان |
| پدر و مادر | حکیم ملّای اصفهانی |
| مرگ | 1038 ه.ق |
| ملیت | ایرانی |
| در زمان حکومت | شاه طهماسب و شاه عباس اول |
| لقب | شفایی |
| سبک نوشتاری | قصیده و غزل و مثنوی |
زندگینامه
وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌های شعری مانند قصیده و غزل و مثنوی طبع آزمایی کرده و آثاری شیوا از خود به جا گذاشته است. حکیم شفایی در سال 1038 ه.ق وفات یافت.[۱]
آثار
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا و فرزندانش سروده است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست. نگاه شاعر به حادثۀ عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقعۀ جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب نه بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.
اشعار
شعر 1
| سرو ز پا افتاده، باغ جنان حسین | شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین | |
| پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد | از جویبار حسرت آخر زمان حسین | |
| آن لاله غریب که بر جان خسته داشت | چون گل هزار چاک ز تیغ و سنان نداشت | |
| سوداگر بلا که به بازار کربلا | بالای هم نهاد متاع زیان حسین | |
| آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت | زیر نگین اوست جهان در جهان حسین |
شعر 2
| آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد | شرم از میان بی ادبان بر کنار شد | |
| آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط آب | محتاج رشحه[۲] مژه اشکبار شد | |
| آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی | راضی به خنجر ستم آبدار شد | |
| آه از دمی که غرق به خون است ذوالجناح | تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد | |
| از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد | ارواح قدسیان به فلک دلفگار[۳] شد |
کتابشناسی
- دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، 1362.