مرضیه محمدزاده

مرضیه محمد زاده
زمینهٔ کاری	پژوهشگر
زادروز	28 بهمن 1337 اهواز
پدر و مادر	عبدالحسین محمدزاده
ملیت	ایرانی
محل زندگی	تهران

مرضیه محمد زاده از پژوهشگرانی است که بسیاری از آثارش در موضوع امام حسین (ع) نوشته شده است.

زندگینامه

مرضیه محمد زاده در 28 بهمن ماه سال 1337 شمسی در خانواده‌ای مذهبی در اهواز متولد شد. پدرش مرحوم عبدالحسین محمدزاده از فعالان و مبارزان سیاسی دهه چهل و پنجاه بود که در شهرستان اهواز مؤسسه مکتب القرآن را تأسیس نمود که در طول سال‌ها فعالیت آن تا پیش از انقلاب اسلامی، مرکزی برای نشر عقاید اسلامی و تجمع دانشجویان دانشگاه اهواز بود و در قالب همایش و سخنرانی از اندیشمندان مسلمان همچون شهیدان مطهری و بهشتی، فیلسوف جعفری و سایر روحانیون و طیف‌های مختلف مذهبی، کانون روشنگری و بیداری مردم منطقه گردیده بود.

تحصیلات

تحصیلات محمد زاده در رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی تا مقطع کارشناسی ارشد ادامه یافت و پایان نامه خود را با عنوان “زندگی و نقش ام سلمه در تاریخ اسلام” ارائه کرد. از سال 1375 کار تحقیق و پژوهش درباره زندگی امام سوم شیعیان حضرت اباعبداله الحسین ‌(ع) را شروع کرد و در طول پنج سال این کار تحقیقی را به پایان رساند. این تحقیق در دو بخش متمایز صورت پذیرفت: بخش نخست بررسی زندگانی امام حسین (ع) از بدو تولد تا پس از شهادت با رویکردی تحقیقی و تحلیلی از وقایع هفتاد سال اول هجرت و بررسی زمینه‌ها، علل و انگیزه‌ها، فلسفه و محتوای فکری قیام عاشورا بود که در قالب کتابی با نام حسین بن علی (ع)، امام ارزشها در سال 1381 چاپ و عرضه شد. بخش دوم زندگی منظوم امام حسین (ع) بود با نام دانشنامه شعر عاشورایی که در بردارنده ادبیات شیعه و عقاید و احساسات و جهت گیری شاعران عرب و پارسی‌گوی در طول تاریخ به ویژه بر محور واقعه جانسوز کربلا که در قالب کتابی در دو جلد با قطع رحلی و در بیش از دو هزار صفحه توسط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1383 منتشر شد. دکترای وی در رشته فیلولوژی (مردم شناسی) است و عنوان رساله‌اش عاشورا در شعر و فولکلور معاصر مردم ایران است. او هم اکنون مدرس "تاریخ اسلام" در دانشگاه مذاهب اسلامی است و با دانشنامه جهان اسلام و دائره المعارف تشیع نیز به عنوان مؤلف همکاری دارد.

آثار

کتابشناسی

• ام سلمه و نقش او در تاریخ اسلام زندگانی یکی از همسران رسول الله (ص) که نقش مهمی در تاریخ اسلام داشت. نشر سعید محبّی، 1379 شمسی.

• حقیقت توبه بررسی مقوله توبه از دیدگاه عرفای اسلام، انتشارات دفاع، 1381 شمسی.

• حسین بن علی علیه‌السّلام، امام ارزشها انتشارات دفاع، 1381 شمسی.

• دانشنامه شعر عاشورایی در دو جلد رحلی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1383 شمسی.

• علی بن موسی علیه‌السّلام، امام رضا این کتاب اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی هشتمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1385 شمسی.

• حسن بن علی علیه‌السّلام، امام مصلح، این کتاب اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی دومین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1387 شمسی.

• حسین بن علی علیه‌السّلام, امام شهدا این کتاب اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی سومین امام شیعیان دارد. نشر مجتمع فرهنگی عاشورا، 1388 شمسی.

• عاشورا در شعر معاصر و فرهنگ عامه، نشر مجتمع فرهنگی عاشورا، 1389 شمسی.

• محمد بن علی علیه‌السّلام, امام جواد که اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی نهمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1390 شمسی.

• شهیدان جاوید بررسی زندگانی شهیدان نهضت امام حسین (ع)، انتشارات حکمت،1390 شمسی.

• دوزخیان جاوید بررسی زندگانی قاتلان نهضت امام حسین (ع)، انتشارات حکمت،1391 شمسی.

• بانوی آفتاب پژوهشی در زمانه و زندگی حضرت زینب (سلام الله علیها)، انتشارات دلیل ما، 1392 شمسی.

• علی بن الحسین علیه‌السّلام, امام سجاد اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی چهارمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1392 شمسی.

• جعفر بن محمد علیه‌السّلام، امام صادق اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی ششمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1393 شمسی.

• حسن بن علی علیه‌السّلام، امام عسکری اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی یازدهمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1393 شمسی.

• دریای تشنه پژوهشی در زمانه و زندگی حضرت عباس علیه‌السّلام، انتشارات دلیل ما، 1393 شمسی.

• زنانِ پیامبراکرم (ص) و زنان با پیامبراکرم (ص) بررسی زندگانی زنان پیرامون پیامبر اسلام (ص) اعم از بستگان سببی و نسبی و زنان مهاجر و انصار و تعامل آن حضرت با ایشان می‌پردازد. انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 1393 شمسی.

• فرزندان امام حسین (ع) پژوهشی تاریخی - تحلیلی درباره فرزندان امام حسین (ع)، انتشارات امیرکبیر، 1393 شمسی.

• طرحی نو در دانشنامه شعر عاشورایی تحلیل و بررسی ادوار تاریخی شعر عاشورایی در دو جلد که تکمیلی بر جلد دوم “دانشنامه شعر عاشورایی ” است. انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 1393 شمسی

• موسی بن جعفر علیه‌السّلام، امام کاظم که اختصاص به بررسی و تحلیل زندگانی هفتمین امام شیعیان دارد. انتشارات دلیل ما، 1394 شمسی.

• مقتل امام حسین علیه السّلام بر اساس متون کهن. انتشارات امیرکبیر، 1394 شمسی.

• زنانِ ائمه معصومین علیهم‌ السّلام و زنان با ائمه معصومین علیهم‌ السّلام که به بررسی زندگانی زنان پیرامون ائمه معصومین علیهم‌السّلام اعم از بستگان سببی و نسبی و زنان صحابی و راویان احادیث آن بزرگواران و تعامل ائمه معصومین علیهم‌ السّلام با آنان می‌پردازد. همچنین به دلیل ارتباط با کتاب“ زنانِ پیامبر اکرم (ص) و زنان با پیامبر اکرم (ص) ” یک بار دیگر این کتاب توسط انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.

کتاب‌های زیر چاپ

کتاب “ علی بن ابی‌طالب علیه السّلام، صالح المؤمنین” که اختصاص به بررسی زندگانی امام اول شیعیان دارد.

کتاب فرزندان امام علی(ع) پژوهشی تاریخی - تحلیلی درباره فرزندان امام علی (ع) که توسط انتشارات امیر کبیر به چاپ خواهد رسید

کتاب محمد بن علی علیه‌السّلام، امام باقر که اختصاص به بررسی زندگانی امام پنجم شیعیان دارد.

کتاب علی بن محمد علیه‌السّلام، امام هادی که اختصاص به بررسی زندگانی امام دهم شیعیان دارد و توسط انتشارات اطلاعات به چاپ خواهد رسید.

کتاب خدیجه سلام الله علیها همتای بی همتا که اختصاص به بررسی زندگانی ام‌ المؤمنین خدیجه (س) اولین همسر رسول خدا (ص) دارد و توسط انتشارات اطلاعات به چاپ خواهد رسید.

کتاب نهضت علمی امام حسن، امام حسین و امام سجاد علیهم‌ السّلام و نقش آن در حیات شیعه که توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ خواهد رسید.

مقالات

Available online at http://www.ijashss.com International Journal of Advanced Studies in Humanities and Social Science Volume 1, Issue 11, 2013: 2188-2201 The Structural Analysis of Symbols in the Ashurayi Literature Marziyeh Mohammadzadeh PhD in Philology of National University of Tajikistan, Scientist of Islam World, Iran

ترجمه مقاله فوق به زبان فارسی: بررسی ساختاری نمادها در ادبیات عاشورایی

فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی، مجله علمی - پژوهشی بهار ادب عنوان مقاله: بررسی عناصر عرفانی در مرثیه سرایی ادبیات عاشورایی، صفحات: 283-297؛ سال ششم، شماره چهارم، زمستان 1392 شمسی، شماره پی در پی 22.

نشریه ادبیات پایداری مجله علمی - پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان عنوان مقاله: بررسی ساختاری نماد در ادبیات عاشورایی، صفحات 171-194، سال هشتم، شماره چهاردهم، بهار و تابستان 1395 شمسی.

ارمغان بهارستان؛ عطارد دانش؛ جشنامه استاد عزیزالله عطاردی، تهران: 1390 عنوان مقاله: شعر حسینی در مسیر تاریخ، صفحات: 429-459

کتاب نقد، فصلنامه انتقادی - فکری در حوزه علوم انسانی، شماره 67 و 68 / تابستان و پاییز 1392 شمسی عنوان مقاله: تحلیل اشعار عاشورایی عصر انقلاب اسلامی، صفحات: 229-261

مجله تشیع ناب، دو ماهنامه فرهنگی‌اجتماعی، مرداد و شهریور 1394 شمسی، شماره 1 عنوان مقاله: چرا حضرت امیر علیه‌ السّلام و یارانش کسانی که به عایشه ناسزا گفتند را مجازات فرمودند؟ صفحات 58-60.

کتاب آیت هشتم، مجموعه مقالات همایش علمی امام رضا (ع) و پاسخگویی قرآن به پرسش‌های عصر که شامل مقالات برگزیده همایش است، مقاله منش شخصی و خانوادگی امام رضا علیه السّلام، ص129-161، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، 1394 شمسی.

مقالات نوشته شده برای مجله بینات (نخستین مجله قرآنی)

• شخصیت قرآنی امام حسن (ع)، صفحات 8-40؛ سال پانزدهم، شماره 4، زمستان 87.

• امام رضا (ع) و قرآن، صفحات 203-224؛ سال هفدهم، شماره 2، تابستان 89.

• تجلی قرآن در سیره عملی امام سجاد (ع)، صفحات 148-170؛ سال هفدهم، شماره 4، زمستان 89.

• تجلی آیات قرآن در سیره عملی امام محمد باقر (ع)، صفحات:12 - 27؛ سال هجدهم، شماره4، زمستان90.

• تجلی قرآن در بیان امام صادق (ع)، صفحات 75-97؛ سال نوزدهم، شماره 4، زمستان 91.

• کاربرد صفت حکیم در سوره یاسین، صفحات: 51-57؛ سال بیستم، شماره 1 و 2 بهار و تابستان 92.

• تسبیح در قرآن و یاسین، صفحات 41-51، سال بیستم، شماره 3، پاییز 92.

• شباهت‌های حضرت مهدی (عج) و پیامبران الهی، صفحات 87-101، سال بیست و یکم، شماره‌های 2 و 3.

مداخل نوشته شده در دانشنامه جهان اسلام‏‏

ابراهیم بن ولید بن عبدالملک، خلیفه اموی؛ ابن خلّاد بصری؛ ابو سلمه؛ ام سلمه؛ داوود بن علی بن عبدالله؛ سکینه بنت حسین (ع)؛ سلیمان بن عبدالملک، خلیفه اموی؛ سلیمان بن علی بن عبدالله عباسی؛ سوید بن غفله؛ سهل بن حنیف انصاری؛ سیدالشهداء؛ شمر بن ذی الجوشن؛ شهربانو؛ صالح بن علی بن عبدالله؛ صفوان بن یحیی؛ طرماح بن عدی؛ طلحه بن عبیدالله تیمی؛ عابس بن ابی شبیب؛ عبدالرحمن بن عدیس؛ عبدالله بن زبیر بن عوّام؛ عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب؛ عبدالله بن علی بن عبدالله، جد، خلفای عباسی؛ عبدالله بن عمر بن خطاب؛ عبدالله هاشمی، عبدالله بن محمد حنفیه؛ عبیدالله بن زیاد؛ عثمان بن حنیف انصاری؛ عمر بن سعد بن ابی وقّاص؛ عمرو بن حمق؛ قاسم بن حسن (ع)؛ قیس بن سعد بن عباده؛ محمد بن ابی بکر؛ محمد بن ابی حذیفه؛ مسلم بن عقیل؛ مصعب بن زبیر بن عوّام؛ ولید بن عبدالملک بن مروان، خلیفه اموی؛ هاشم بن عتبه(هاشم مرقال)؛ هانی بن عروه مرادی؛ هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی

مداخل نوشته شده در دائره المعارف تشیع

خدیجه (س)، همسر رسول الله (ص)؛ رائطه بنت عبدالله؛ ربیع الاسابیع؛ رُبیع بنت معوّذ؛ کتاب رجال شیخ طوسی؛ رزق؛ رساله حقوقیه امام سجاد (ع)؛ کتاب روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات؛ کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء؛ ریطور ریقا؛ کتاب زاد المعاد؛ کتاب زبده البیان فی براهین احکام القرآن؛ زبیده شیرازی؛ قوامی؛ زبیر بن عوّام؛ زرّاره بن اعین؛ زمخشری؛ زینب بنت ابی سلمه؛ زینب بنت خزیمه، همسر رسول الله (ص)؛ زینب بنت محمد بن عبدالله (ص)؛ زینب بنت نُبیط؛ سعد بن ابی وقاص؛ سعدی شیرازی؛ سفانه طائی؛ کتاب سفینه البحار؛ سکه و مسکوکات؛ سکینه؛ سکینه بنت حسین (ع)؛ سلمی؛ سنّت؛ سوده بنت زمعه، همسر رسول الله (ص)؛ سوده بنت عماره؛ سوسن، مادر امام عسکری (ع)؛ سوگند؛ سیدالشهداء؛ شام غریبان؛ شبستری، شیخ محمود؛ شرح قصیده تائیه دعبل خزاعی؛ شریح قاضی؛ شمایل؛ شهریار، محمد حسن بهجت؛ شیخ طوسی؛ کتاب شیعه در اسلام؛ شیعه عباسیه؛ صفیه بنت عبدالمطلب؛ ضیاء الدین راوندی؛ طاطریه؛ طغرایی؛ عبدالله بن زبیر اسدی؛ عبدالله بن عمر بن خطّاب؛ عبدالله بن مصعب زبیری؛ عبدالله شویکی؛ عُجب؛ عرب، اعراب؛ عزیز؛ عطار نیشابوری؛ عظیم؛ علوی؛ علی بن محمد بسّامی؛ عمان سامانی؛ عمر بن عبدالله؛ عین الحیاه؛ غضایری رازی؛ غّلات؛ فاطمه بنت اسد (ع)؛ فاطمه بنت ناصر؛ فاطمه عاملیه جزینیه؛ فاطمه معصومه(س)؛ کتاب فرق الشیعه؛ فضل بن شاذان؛ کتاب فقهای نامدار شیعه؛ فلاح؛ فوز؛ فیض کاشانی؛ قاعدون؛ قصص قرآن؛ قیس ‌بن اشعث‌ کِندی اَزدی؛ قوام الدین مرعشی؛ قوامی رازی؛ کتاب الکافی؛ کَبشه خدمتگزار امام حسین (ع)؛ کتب اربعه شیعه؛ کریم؛ کسایی مروزی؛ کلام؛ کلینی، محمد بن یعقوب؛ کتاب گلشن راز؛ مارقین؛ مالک اشتر نخعی؛ مباهله؛ مُجَمِّع‌ بن‌ عبدالله عائذی، شهید کربلا؛ محتشم کاشانی؛ محقق حلّی؛ محمد بن ابی‌حذیفه؛ محمد بن‌ ابی‌سعید نواده‌ عقیل، شهید کربلا؛ محمد بن حنفیه؛ محمد بن‌ علی بن ابی‌طالب(ع) (ابوبکر)، شهید کربلا؛ محمد بن‌ مسلم ‌بن‌ عقیل‌، شهید کربلا؛ محمد ‌بن عبدالله بن‌ جعفر، شهید کربلا؛ مختار بن ابی‌عبید ثقفی؛ مدارس شیعی در ایران؛ مرثیه و مرثیه سرایی؛ مزارات؛ مساجد در ایران؛ مسلم بن کُثیر (کَثیر) ازدی، شهید کربلا؛ مقاتل الطالبیین؛ مُنجِح (غلام امام حسین (ع)، شهید کربلا؛ منذر بن‌ جارود عبدی؛ فلسفه عزاداری امام حسین (ع)؛ میمونه، همسر رسول الله (ص)؛ مؤته، جنگ؛ کتاب مقتل الحسین مقرم؛ محمد بن عیسی بن عبید؛ کتاب مثیر الاحزان؛ محمد بن مسلم بن عقیل، شهید کربلا؛ هانی بن عروه مرادی. و . . .

مداخل نوشته شده در دائره المعارف دفاع مقدس

پرچم؛ تزکیه؛ تسبیح؛ جهاد؛ شهید و شهادت کتب نوشته شده برای کتاب همشهری بانوی آفتاب فاطمه (س) 17/ 2/ 88 پیشوای آزادگی، حسین علیه‌السّلام 1/ 5/ 88 میوه دل اولیاء، امام صادق علیه‌السّلام 23/ 7/ 88 امام مصلح، حسن علیه‌السّلام 4/ 6/ 89