محمد بن حسام خوسفی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
شمس الدّین محمّد بن حسام الدّین، از شاعران معروف شیعی سده‌ی نهم هجری است. وی در حدود 782 ه ق. در خوسف قهستان <ref> قهستان: اکنون از نواحی بیرجند است.</ref> زاده شد و در همانجا به تحصیل مقدمات علوم پرداخت. به گفته‌ی مولانا حسامی واعظ در مزار نامه، پدران وی اهل علم و ارشاد بوده و در آن ناحیه به زهد و تقوا شهرت داشته‌اند. از دوران جوانی و چگونگی تحصیلات او اطلاعی در دست نیست، تنها حسامی واعظ گوید که وی نزد امیر سیّد محمّد شیرازی که از دانشمندان آن روزگار بوده است به تحصیل علوم پرداخت و از او «رخصت حدیث» یافت.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = محمد بن حسام خوسفی
| تصویر                  = محمد بن حسام خوسفی.jpg
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              = شمس الدین محمٌد بن حسام الدٌین
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            = سال 782 هجری قمری
| محل تولد                = خوسف، قهستان از نواحی بیرجند
| والدین                = 
| تاریخ مرگ              = سال 875 هجری قمری
| محل مرگ                = قصبه خوسف از نواحی بیرجند
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}'''شمس الدّین محمّد بن حسام الدّین''' از شاعران معروف شیعی سده‌ی نهم هجری بود.  
 
== زندگینامه ==
محمد بن حسام خوسفی در حدود 782 ه ق. در خوسف قهستان <ref> قهستان: اکنون از نواحی بیرجند است.</ref> زاده شد و در همانجا به تحصیل مقدمات علوم پرداخت. به گفته‌ی مولانا حسامی واعظ در مزار نامه، پدران وی اهل علم و ارشاد بوده و در آن ناحیه به زهد و تقوا شهرت داشته‌اند. از دوران جوانی و چگونگی تحصیلات او اطلاعی در دست نیست، تنها حسامی واعظ گوید که وی نزد امیر سیّد محمّد شیرازی که از دانشمندان آن روزگار بوده است به تحصیل علوم پرداخت و از او «رخصت حدیث» یافت.


وی مردی آزاده و آراسته بود و زندگانی را به زراعت می‌گذرانیده است. <ref>بهارستان در تاریخ و تراجم رجال قاینات و قهستان؛ ص 251- 254.</ref> وی با آنکه در قصیده‌سرایی بسیار توانا بوده به مدح سلاطین و حکام زمان نپرداخته و قصایدش کلّا در ستایش بزرگان دین و مدح و ثنای خاندان نبوت است. وی در سن 92 سالگی و به سال 875 هجری در قصبه‌ی خوسف درگذشت و در سال 920 هجری در زمان حکومت مقصود بیک مهردار، بقعه و صحنی برای او ساخته‌اند.
وی مردی آزاده و آراسته بود و زندگانی را به زراعت می‌گذرانیده است. <ref>بهارستان در تاریخ و تراجم رجال قاینات و قهستان؛ ص 251- 254.</ref> وی با آنکه در قصیده‌سرایی بسیار توانا بوده به مدح سلاطین و حکام زمان نپرداخته و قصایدش کلّا در ستایش بزرگان دین و مدح و ثنای خاندان نبوت است. وی در سن 92 سالگی و به سال 875 هجری در قصبه‌ی خوسف درگذشت و در سال 920 هجری در زمان حکومت مقصود بیک مهردار، بقعه و صحنی برای او ساخته‌اند.
خط ۵: خط ۵۴:
آثار او عبارتند از: 1- «دیوان اشعار» شامل قصاید، غزلیات و انواع دیگر نظم. موضوع اشعار او غالبا حمد خداوند و نعت رسول اکرم (ص) و منقبت علی بن ابی طالب (ع) و فرزندان اوست و در قصیده، بسیار به شرح واقعه‌ی کربلا، شهادت حسین بن علی (ع)، قساوت دشمنان اهل بیت و موضوعات مشابه پرداخته است. در قصیده‌سرایی از شیوه‌ی سخن‌سرایان بزرگی چون انوری و خاقانی و کمال الدّین اسماعیل و ظهیر فاریابی و سلمان ساوجی پیروی کرده است. 2- «خاورنامه» یا «خاوران نامه»، منظومه‌ای است به وزن متقارب و به تقلید از شاهنامه‌ی فردوسی که نظم آن در 830 هجری به پایان رسیده است و موضوع آن شرح غزوات علی بن ابی طالب (ع) و دلاوری‌های او و اصحاب اوست. این منظومه از بهترین نمونه‌های حماسه‌ی دینی است و به سبب سرودن این منظومه او را «فردوسی ثانی» لقب داده‌اند. 3- «نظم نثر اللّالی»، ترجمه‌ی منظوم شماری از کلمات قصار حضرت علی (ع) است. 4- «دلایل النبوه و نسب نامه»، منظومه‌ای است در ذکر دلایل نبوت پیامبر اکرم که در پی آن نسب نامه‌ی آن حضرت تا حضرت آدم (ع) به نظم درآمده است. <ref> دیوان ابن حسام خوسفی؛ ص 474- 548.</ref>
آثار او عبارتند از: 1- «دیوان اشعار» شامل قصاید، غزلیات و انواع دیگر نظم. موضوع اشعار او غالبا حمد خداوند و نعت رسول اکرم (ص) و منقبت علی بن ابی طالب (ع) و فرزندان اوست و در قصیده، بسیار به شرح واقعه‌ی کربلا، شهادت حسین بن علی (ع)، قساوت دشمنان اهل بیت و موضوعات مشابه پرداخته است. در قصیده‌سرایی از شیوه‌ی سخن‌سرایان بزرگی چون انوری و خاقانی و کمال الدّین اسماعیل و ظهیر فاریابی و سلمان ساوجی پیروی کرده است. 2- «خاورنامه» یا «خاوران نامه»، منظومه‌ای است به وزن متقارب و به تقلید از شاهنامه‌ی فردوسی که نظم آن در 830 هجری به پایان رسیده است و موضوع آن شرح غزوات علی بن ابی طالب (ع) و دلاوری‌های او و اصحاب اوست. این منظومه از بهترین نمونه‌های حماسه‌ی دینی است و به سبب سرودن این منظومه او را «فردوسی ثانی» لقب داده‌اند. 3- «نظم نثر اللّالی»، ترجمه‌ی منظوم شماری از کلمات قصار حضرت علی (ع) است. 4- «دلایل النبوه و نسب نامه»، منظومه‌ای است در ذکر دلایل نبوت پیامبر اکرم که در پی آن نسب نامه‌ی آن حضرت تا حضرت آدم (ع) به نظم درآمده است. <ref> دیوان ابن حسام خوسفی؛ ص 474- 548.</ref>


 
== اشعار ==
 
در رثای امام حسین (ع):
'''در رثای امام حسین (ع):'''


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۵۲: خط ۱۰۰:
{{ب| کز آفتاب قیامت، مرا پناهی ده‌|به زیر سایه‌ی، دامن‌کش لوای حسین <ref>همانجا.</ref> }}
{{ب| کز آفتاب قیامت، مرا پناهی ده‌|به زیر سایه‌ی، دامن‌کش لوای حسین <ref>همانجا.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 785-786.
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 785-786.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۶۴: خط ۱۰۹:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />