زندگینامه امام حسین (ع): تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
==همسر و فرزندان==
==همسر و فرزندان==
با بررسی زندگینامه امام حسین (ع) و در نظر گرفتن گرایش به تعدد زوجات در آن زمان، شیوهی همسرگزینی وی و شمار اندک ایشان در حد 4 ‏تن، دستکم توجهبرانگیز است. همسران او که منابع به نام ایشان اشاره کردهاند <ref>نک: مفید، 2/135؛ اربلی، 2/244-249؛ مجلسی، 45/329-332‏</ref>، عبارتاند از:  
با بررسی زندگینامه امام حسین (ع) و در نظر گرفتن گرایش به تعدد زوجات در آن زمان، شیوهی همسرگزینی وی و شمار اندک ایشان در حد 4 ‏تن، دستکم توجهبرانگیز است. همسران او که منابع به نام ایشان اشاره کردهاند <ref>نک: مفید، 2/135؛ اربلی، 2/244-249؛ مجلسی، 45/329-332‏</ref>، عبارتاند از:  
*رَباب دختر امرؤالقیس
*رَباب دختر امرؤالقیس


خط ۲۷: خط ۲۸:
==امامت امام حسن (ع)==
==امامت امام حسن (ع)==
با شهادت امام علی (ع) و جانشینی حسن (ع)، فرمانبری از وی در دستور کار امام حسین (ع) قرار گرفت و به عنوان نخستین نمونه عملکرد وی باید به پذیرش کیفیت قصاص ابن ملجم اشاره کرد که به رغم خواسته خود، نظر امام حسن (ع) را عملی نمود.<ref>نک : بلاذری، 3/504</ref> این شیوه فرمانبرداری از آن رو بود که وی هم برادر بزرگ‌تر و هم امام وقت بود. در همین زمان وقتی که مردم برای بیعت به سوی امام حسن (ع) شتافتند، بر پایه روایات تاریخی، آن حضرت بر منبر رفت و به ایراد خطبهای پرداخت؛ برخی آن سخنان را حمل بر تلاشی در راه صلح با معاویه پنداشتند، لذا به سوی امام حسین (ع) شتافتند؛ اما آن حضرت خود را مطیع برادر بزرگ دانست و آنان را به سوی برادرش، حسن (ع)، روانه کرد.<ref>الامامه، 1/140-141 مفید، 2/7 بب؛ ابناعثم، 4/283</ref> از مهم ترین نشانههای این بُعد از شخصیت حسین (ع) را میتوان در قضیهی پذیرش صلح امام حسن (ع) در برابر معاویه مشاهده نمود. در واقع امام حسین (ع) با شنیدن آنچه برادر قصد انجام دادن آن را داشت، خود را به او رساند و مخالفت خویش را ابراز کرد، اما سرانجام هنگامی که با استواری امام حسن (ع) در تصمیم خود مواجه شد، ضمن پذیرش سخن امام خویش، به اصول این صلح حتی پس از شهادت امام حسن (ع) و تا مرگ معاویه پایبند ماند. پس از امضای معاهدهی صلح، معاویه در کوفه به ایراد خطبه برای مردم پرداخت و در خلال آن، همهی عهود صلح را زیرپا نهاده تلقی کرد و به امام علی (ع) هم ناسزا گفت. در این زمان، امام حسین (ع) قصد پاسخ دادن کرد، اما باری دیگر به فرمان برادر گوش نهاد؛ چه، امام حسن (ع) او را برحذر داشت و خود در جواب، با خطبهای به معاویه پاسخ داد.<ref>طبری، 4/124-125، 128-129؛ ابوالفرج، 45 بب؛ ابنشعبه، 232 ‏بب؛ عبدالقا‏در، 29 ‏بب</ref> احترام به برادر بزرگتر و در کنار آن پایبندی به عهد، چنان در شخصیت حسین بن علی (ع) نمود داشت که حتی در قضیهی بهخاکسپاری امام حسن (ع) نیز تنها به سبب پیمان پیشین با برادر همچنان روی نمود. در واقع بنا به خواست امام حسن (ع)، قرار بر آن بود تا پیکر آن حضرت را در کنار قبر نبی اکرم (ص) و در صورت بروز هر نوع مشکل، مانند حضرت فاطمه (ع) در بقیع دفن نمایند. در مراسم تشییع، امام حسین (ع) که دانست امکان دفن در کنار قبر نبی (ص) ممکن نیست، به همراه یاران، پیکر امام حسن (ع) را برای زیارت قبر جدش آوردند که با مخالفت و ممانعت شدید مروان، والی مدینه، و سپاه او مواجه شدند؛ با خودداری امام حسین (ع) نسبت به این بیحرمتی تنها به سبب قولی که به برادر داده بود، ناگزیر پیکر وی را در قبرستان بقیع به خاک سپردند.<ref>نک : خلیفه، 203‏، 209؛ ابن-اعثم، 4/319-320؛ ابوالفرج، 48-49؛ ابنعنبه، 67؛ نیز قس: مفید، 2/16-20؛ ابنعبدالبر، 1/389؛ بحرانی، هاشم، 3/377</ref> در ادامهی سخن از ابعاد شخصیت امام حسین (ع)، باری دیگر باید به پایبندی به عهد در وی اشاره کرد.  
با شهادت امام علی (ع) و جانشینی حسن (ع)، فرمانبری از وی در دستور کار امام حسین (ع) قرار گرفت و به عنوان نخستین نمونه عملکرد وی باید به پذیرش کیفیت قصاص ابن ملجم اشاره کرد که به رغم خواسته خود، نظر امام حسن (ع) را عملی نمود.<ref>نک : بلاذری، 3/504</ref> این شیوه فرمانبرداری از آن رو بود که وی هم برادر بزرگ‌تر و هم امام وقت بود. در همین زمان وقتی که مردم برای بیعت به سوی امام حسن (ع) شتافتند، بر پایه روایات تاریخی، آن حضرت بر منبر رفت و به ایراد خطبهای پرداخت؛ برخی آن سخنان را حمل بر تلاشی در راه صلح با معاویه پنداشتند، لذا به سوی امام حسین (ع) شتافتند؛ اما آن حضرت خود را مطیع برادر بزرگ دانست و آنان را به سوی برادرش، حسن (ع)، روانه کرد.<ref>الامامه، 1/140-141 مفید، 2/7 بب؛ ابناعثم، 4/283</ref> از مهم ترین نشانههای این بُعد از شخصیت حسین (ع) را میتوان در قضیهی پذیرش صلح امام حسن (ع) در برابر معاویه مشاهده نمود. در واقع امام حسین (ع) با شنیدن آنچه برادر قصد انجام دادن آن را داشت، خود را به او رساند و مخالفت خویش را ابراز کرد، اما سرانجام هنگامی که با استواری امام حسن (ع) در تصمیم خود مواجه شد، ضمن پذیرش سخن امام خویش، به اصول این صلح حتی پس از شهادت امام حسن (ع) و تا مرگ معاویه پایبند ماند. پس از امضای معاهدهی صلح، معاویه در کوفه به ایراد خطبه برای مردم پرداخت و در خلال آن، همهی عهود صلح را زیرپا نهاده تلقی کرد و به امام علی (ع) هم ناسزا گفت. در این زمان، امام حسین (ع) قصد پاسخ دادن کرد، اما باری دیگر به فرمان برادر گوش نهاد؛ چه، امام حسن (ع) او را برحذر داشت و خود در جواب، با خطبهای به معاویه پاسخ داد.<ref>طبری، 4/124-125، 128-129؛ ابوالفرج، 45 بب؛ ابنشعبه، 232 ‏بب؛ عبدالقا‏در، 29 ‏بب</ref> احترام به برادر بزرگتر و در کنار آن پایبندی به عهد، چنان در شخصیت حسین بن علی (ع) نمود داشت که حتی در قضیهی بهخاکسپاری امام حسن (ع) نیز تنها به سبب پیمان پیشین با برادر همچنان روی نمود. در واقع بنا به خواست امام حسن (ع)، قرار بر آن بود تا پیکر آن حضرت را در کنار قبر نبی اکرم (ص) و در صورت بروز هر نوع مشکل، مانند حضرت فاطمه (ع) در بقیع دفن نمایند. در مراسم تشییع، امام حسین (ع) که دانست امکان دفن در کنار قبر نبی (ص) ممکن نیست، به همراه یاران، پیکر امام حسن (ع) را برای زیارت قبر جدش آوردند که با مخالفت و ممانعت شدید مروان، والی مدینه، و سپاه او مواجه شدند؛ با خودداری امام حسین (ع) نسبت به این بیحرمتی تنها به سبب قولی که به برادر داده بود، ناگزیر پیکر وی را در قبرستان بقیع به خاک سپردند.<ref>نک : خلیفه، 203‏، 209؛ ابن-اعثم، 4/319-320؛ ابوالفرج، 48-49؛ ابنعنبه، 67؛ نیز قس: مفید، 2/16-20؛ ابنعبدالبر، 1/389؛ بحرانی، هاشم، 3/377</ref> در ادامهی سخن از ابعاد شخصیت امام حسین (ع)، باری دیگر باید به پایبندی به عهد در وی اشاره کرد.  
== زندگینامه امام حسین (ع) با شروع امامت==
==زندگینامه امام حسین (ع) با شروع امامت==
با شهادت امام حسن (ع) و به امامت رسیدن حسین بن علی (ع)، هم مسئولیت امامت شیعیان بر دوش او بود و هم پایبندی به عهد برادر با معاویه؛ لذا امام حسین (ع) بهرغم نارضایتی از عملکردهای معاویه و نیز درخواستهای متوالی کوفیان برای مقابله با ستمکاریهای بنیامیه، هرگونه قیام و جهادی را به پس از مرگ معاویه موکول نمود <ref>نک: طبرسی، احمد، 2/19-21‏</ref>. جالب آن است که طی نامهنگاریهایی، امام حسین (ع) در کنار نامشروع خواندن خلافت معاویه و عدم بیعت با او، این پایبندی به عهد برادر را به معاویه هم انتقال داد <ref>همو، 2/20؛ مجلسی، 44/212-214‏</ref>. در این میان، در کنار پایبندی به عهد و عملاً عدم قیام به سیف در زمان معاویه، بُعد ظلمستیزی حضرت حسین (ع) سبب میشد تا در برخی موارد لب به سخن گشاید، یا در قالب نامه به معاویه، انتخاب یزید برای جانشین خلیفه، نیز عملکردهای مروان و بنیامیه را زیر سئوال ببرد و محکوم کند. پس از مرگ معاویه و به پایان رسیدن عهود پیشین و تداوم رفتار ستمکارانهی بنیامیه، برخی از ابعاد شخصیت امام حسین (ع) مجال بروزی عینی یافت. در واقع در یک سال حد فاصل مرگ معاویه<ref>60 ‏ق/680 ‏م</ref> تا شهادت امام، که بخش مفصلی از آن به برنامهریزی و طراحی قیام بر ظلم از سوی آن معصوم شکل میگرفت، برخی شاخصههای رفتاری و شخصیتی چون عمل به امر به معروف و نهی از منکر، طراحی و برنامهریزی، مدیریت اصحاب در قیام، و بیش از همه حقطلبی توأم با شجاعت در آن امام نمودی آشکار یافت که نشانههای آن را میتوان در روایات تاریخی جست.
با شهادت امام حسن (ع) و به امامت رسیدن حسین بن علی (ع)، هم مسئولیت امامت شیعیان بر دوش او بود و هم پایبندی به عهد برادر با معاویه؛ لذا امام حسین (ع) بهرغم نارضایتی از عملکردهای معاویه و نیز درخواستهای متوالی کوفیان برای مقابله با ستمکاریهای بنیامیه، هرگونه قیام و جهادی را به پس از مرگ معاویه موکول نمود <ref>نک: طبرسی، احمد، 2/19-21‏</ref>. جالب آن است که طی نامهنگاریهایی، امام حسین (ع) در کنار نامشروع خواندن خلافت معاویه و عدم بیعت با او، این پایبندی به عهد برادر را به معاویه هم انتقال داد <ref>همو، 2/20؛ مجلسی، 44/212-214‏</ref>. در این میان، در کنار پایبندی به عهد و عملاً عدم قیام به سیف در زمان معاویه، بُعد ظلمستیزی حضرت حسین (ع) سبب میشد تا در برخی موارد لب به سخن گشاید، یا در قالب نامه به معاویه، انتخاب یزید برای جانشین خلیفه، نیز عملکردهای مروان و بنیامیه را زیر سئوال ببرد و محکوم کند. پس از مرگ معاویه و به پایان رسیدن عهود پیشین و تداوم رفتار ستمکارانهی بنیامیه، برخی از ابعاد شخصیت امام حسین (ع) مجال بروزی عینی یافت. در واقع در یک سال حد فاصل مرگ معاویه<ref>60 ‏ق/680 ‏م</ref> تا شهادت امام، که بخش مفصلی از آن به برنامهریزی و طراحی قیام بر ظلم از سوی آن معصوم شکل میگرفت، برخی شاخصههای رفتاری و شخصیتی چون عمل به امر به معروف و نهی از منکر، طراحی و برنامهریزی، مدیریت اصحاب در قیام، و بیش از همه حقطلبی توأم با شجاعت در آن امام نمودی آشکار یافت که نشانههای آن را میتوان در روایات تاریخی جست.
==زندگینامه امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا==
==زندگینامه امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا==