سلیمان بن قته‌

سلیمان بن قته‌
زادروز	قرن اول هجری
پدر و مادر	قتّه
مرگ	سال 126 ه. ق. دمشق
محل زندگی	دمشق
پیشه	شاعر
دلیل سرشناسی	سلیمان به نام مادرش شهرت یافته است

ابو ایوب، سلیمان بن حبیب محاربی عدوی تیمی قرشی، برده‌ای از تیم بن مرّة بود. مادرش قتّه نام داشت و سلیمان به نام مادرش شهرت یافته است. سلیمان از شاعران پرهیزکار شیعه در قرن اول هجری است و همه‌ی اشعار او به بنی هاشم اختصاص دارد. سلیمان مدت چهل سال در دمشق منصب قضاوت داشته است و به سال 126 ه. ق. در دمشق درگذشته است. سلیمان از دوستداران امام حسن (ع) بوده است و ابیاتی در مرثیه‌ی امام حسن (ع) سروده است که نشان‌دهنده‌ی نزدیکی او به امام بوده است: «خداوند سخن کسی را که خبر مرگ حسن را آورد، تکذیب فرماید. هرچند با هیچ بهایی نمی‌توان آن را تکذیب کرد. تو دوست یگانه و ویژه‌ام بودی و هر قبیله از خویشتن مایه‌ی آرامشی دارند. در این دیار می‌گردم و تو را نمی‌بینم و حال آنکه کسانی در این دیار هستند که همسایگی آنان مایه‌ی غبن و زیان است. به جای تو آنان نصیب من شده‌اند، ای کاش فاصله‌ی میان من و ایشان تا کناره‌ی خلیج عدن بود.»

سلیمان بعد از حادثه‌ی عاشورا به کربلا رفت و مرثیه‌ای را در برابر کشتگان کربلا سرود:

1- مررت علی أبیات آل محمدفلم أرها أمثالها یوم حلّت

2- ألم تر أن الشمس أضحت مریضةلقتل حسین و البلاد اقشعرت

3- و کانوا رجاء ثم أضحوا رزیةلقد عظمت تلک الرزایا و جلت

4- و تسألنا قیس فنعطی فقیرهاو تقتلنا قیس إذا النعل زلت

5- و عند غنی قطرة من دمائناسنطلبها یوما بها حیث حلت

6- فلا یبعد اللّه الدیار و اهلهاو إن أصبحت منهم برغم تخلت

7- و إن قتیل الطف من آل هاشم‌أذلّ رقاب المسلمین فذلّت

1- به خانه‌های آل محمد (ص) گذر کردم و خانه و کاشانه‌ای را همانند آنها ندیدم که روزی دارای اهل و ساکن بودند و امروز خالی و وحشتزا هستند.

2- آیا نمی‌بینی که خورشید به خاطر قتل امام حسین (ع) بیمار است و تمام دنیا به شهادت او می‌لرزد؟

3- آنها مایه‌ی امید مردم بودند سپس مایه‌ی مصیبت و اندوه گشتند. به راستی‌که این مصیبت بس بزرگ و سنگین بود.

4- شگفت است که مستمندان قبیله‌ی قیس از ما درخواست می‌کنند و ما بدانها عطا می‌کنیم و آنها در وقت برگشت روزگار ما را می‌کشند.

5- و در نزد قبیله‌ی «غنی» قطره‌ای از خون ما هست که روزی خونخواهی آن را خواهیم کرد.

6- خداوند آن خانه‌ها و اهلش را از رحمت خویش دور نگرداند، اگرچه اکنون بر خلاف میل من آن خانه‌ها خالی و بی ساکن گشته است.

7- شهادت این فرزند بزرگ از آل هاشم در سرزمین طف، گردن‌های مسلمانان را خم و آنان را ذلیل کرد. (مسلمانان را سرافکنده ساخت و باعث شد آنان به خواری افتند.)

سلیمان بن قته اشعاری در قتل عون بن عبد اللّه بن جعفر پسر حضرت زینب (س) نیز سروده است:

1- و اندبی ان بکیت عونا أخاهم‌لیس فیما ینوبهم بخذول

2- فلعمری لقد اصیب ذو و القربی‌فبکّی علی المصاب الجلیل

1- ای دیده گریه کن بر عون، برادر آنان (فرزندان ابی طالب) که در آنچه بدانها رسید دست از یاریشان نکشید.

2- به جانم سوگند تو به مصیبت شهادت ذوی القربای پیامبر (ص) مبتلا شدی. پس بر این مصیبت طولانی هرچه می‌توانی گریه کن.

منابع

دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده ،ج‌1،ص: 65-66.