الگو:ناوبری مسیر حرکت امام حسین

وقایع منتهی به عاشورای ۶۱ق

روز	واقعه
۸ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود لشکر عمر سعد به مکه برای دستگیری امام حسین خروج امام حسین از مکه به سمت کوفه ورود ابن زیاد به کوفه و محاصره قصر ابن زیاد توسط مسلم بن عقیل و یارانش ورود به بستان بنی عامر و دیدار با فرزدق شاعر عرب به نقلی (بلاذری، انساب‌الاشراف) در آن و حرکت به سمت منزلگاه بعدی ورود به ابطح و پیوستن یزید بن ثبیط بصری و فرزندانش در آن و حرکت به سمت منزگاه بعدی ورود به تنعیم و مواجهه با کاروان یمنی در الارشاد شیخ مفید آمده است که امام حسین پس از برخورد با این کاروان، شترانشان را کرایه کرد و به صاحبان شتر گفت که یا با او به عراق بیایند و در آنجا کرایه کل راه را به آنان بپردازد یا در همین‌جا به مقدار راهی که آمده‌اند، کرایه آنان را بدهد. به گفتهٔ بلاذری سه تن از آنها با امام به کربلا آمدند. این اثیر در الکام بیان کرده امام حسین کاروان را مصادره کرد.
۹ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	آغاز توطئه ابن زیاد و پراکنده شدن یاران مسلم بن عقیل از اطرافش نبرد مسلم و ابن زیاد شهادت هانی بن عروه و مسلم بن عقیل ورود به صفاح دیدار با فرزدق به نقلی (دینوری، طبری، ابن اثیر)
۱۰ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به وادی عقیق و دیدار با محمد و عون فرزندان عبدالله بن جعفر و رساندن نامه پدرشان به امام و همراهی با کاروان (سماوی، ابصارالعین)
۱۴ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به ذات عرق و دیدار با فرزدق به نقلی (مفید، الارشاد) عبدالله بن جعفر با یحیی بن سعید که امان نامه‌ای از عمرو بن سعید (عامل مدینه) به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامهٔ آنان اعتنایی نکرد، عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد و برگشتند. دیدار با بشر بن غالب از بنی اسد (ابن اعثم، فتوح)
۱۵ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به عیون و ملاقات با عبدالله بن مطیع عدوی و حرکت به سمت منزلگاه بعدی ورود به غمره و حرکت به سمت منزلگاه بعدی ورود به رهیمه و ملاقات با ابوهریره اسدی یا اباهرم و حرکت به سمت منزلگاه بعدی ورود به حاجر و ارسال نامه امام حسین به اهالی کوفه توسط عبدالله بن یقطر (السماوی، ابصارالعین) یا قیس بن مسهر صیداوی (شیخ مفید، الارشاد) و حرکت به سمت منزلگاه بعدی حرکت به سمت اجفر و دیدار با عبدالله بن ابی مطیع عدوی (ابن اثیر، الکامل) در آن
۱۸ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به خزیمیه و خواب دیدن حضرت زینب (س) که در خواب صدایی شنید که گوینده‌ای می‌گفت:ألا یا عین فاحتفلی بجهد و من یبکی علی الشهدا بعدی/علی قوم یسوقهم المنایا بمقدار إلی إنجاز وعدی امام حسین (ع) در جواب خواب فرمود: «خواهرم! هر چه را خداوند مقدر فرموده، همان خواهد شد. (ابن عثیم الفتوح) ورود به زرود و همراهی زهیر بن قین شنیدن خبر شهادت مسلم و هانی (اخبار الطول) در زرود عبداللَّه بن سلیمان و منذر بن مشمعل در زرود به کاروان امام رسیدند و تا ثعلبیه با او همراه شدند. بنا به آنچه که در ارشاد شیخ مفید آمده، این دو تن، خبر کشته شدن مسلم و هانی را در زرود شنیدند و در ثعلبیه به امام رساندند. ورود به ثعلبیه و شنیدن خبر شهادت مسلم و هانی (ابن اثیر) به گفتهٔ ابن اعثم کوفی امام حسین (ع) در ثعلبیه، خوابی دید، پس از آن‌که بیدار شد. آیه استرجاع را بر زبان جاری کرد و از کشته شدن خود و همراهانش خبر داد. جمله معروف علی اکبر که «هنگامی که بر حق هستیم از مرگ هراسی نداریم؛ فَإِنَّنَا إِذاً لَا نُبَالِی أَنْ نَمُوتَ مُحِقِّین» در همین‌جا گفته شده است. (الفتوح، ابن اثیم) گفتگو با اباهره ازدی در ثعلبیه
۱۹ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به شقوق و دیدار با فرزدق (ابن‌اعثم، الفتوح)
۲۶ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به زباله در آنجا امام خبر شهادت عبدالله بن یقطر را شنید. در زباله، فرستاده محمد بن اشعث و عمر بن سعد (که به خواهش مسلم او را با نامه‌ای حاکی از پیمان‌شکنی مردم کوفه گسیل داشته بودند) رسید و چون امام حسین آن نامه را خواند به درستی خبر کشته شدن مسلم و هانی یقین کرد. ورود به بطن العقبه و دیدار با عمرو بن لوذان و حرکت به سمت منزلگاه بعدی ورود به شراف
۲۷ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به ذوحسم و نخستین مواجه با سپاه حر، سیراب کردن سپاه حر و وقت نماز ظهر، امام به حجاج بن مسروق جعفی گفت که اذان بگوید. پس از آن امام خطبه‌ای خواند. ورود به بیضه و امام سخنانی برای یاران خود و لشکر حر ایراد نمود.
۲۸ ذی الحجه سال ۶۰ قمری	ورود به عذیب الهجنات و شنیدن خبر شهادت قیس بن مسهر صیداوی در عذیب هجانات، نافع بن هلال، مجمع بن عبدالله عائذی، عمرو بن خالد صیداوی با راهنمایی طرماح بن عدی به امام حسین پیوستند. حرّ قصد دستگیر کردن یا بازگرداندن آنان را داشت، اما امام مانع شد. آنان از وخامت اوضاع کوفه، کشته شدن قَیس بن مُسَهَّر صیداوی و آماده شدن سپاهی بزرگ برای جنگ با امام خبر دادند رسیدن نامه ابن زیاد به حر مبنی بر سخت‌گیری بر امام (الهوف) ورود به قادیسه شنیدن خبر شهادت مسلم و هانی (مسعودی) ورود به قصر بنی مقاتل، امام حسین در این مکان، خوابی دید، پس از آن‌که بیدار شد. آیه استرجاع را بر زبان جاری کرد و از کشته شدن خود و همراهانش خبر داد. جمله معروف علی اکبر که «هنگامی که بر حق هستیم از مرگ هراسی نداریم؛ فَإِنَّنَا إِذاً لَا نُبَالِی أَنْ نَمُوتَ مُحِقِّین» در همین‌جا گفته شده است. (الارشاد، مفید) شخصی را که گفته شده حجاج بن مسروق جعفی بوده است به خیمه عبید الله بن حر جعفی فرستاد و از او خواست به دیدار ایشان بیاید. اما عبیدالله عذر آورد و پس از خواندن آیه استرجاع گفت: من قادر به یاری دادن او نیستم و دوست ندارم که او مرا ببیند یا من او را ببینم. امام حسین خود به خیمه او رفت و او را برای یاری فراخواند، عبیدالله عذر آورد ولی اسبش را در اختیار امام گذاشت امام آن را نپذیرفت. دیدار عمرو بن قیس مشرقی به همراه پسر عمویش با امام حسین در قصر بنی مقاتل یاد شده است. آنان نیز در برابر درخواست یاری امام عذر آوردند. امام آنان را نیز امر کرد تا از آنجا دور شوند تا صدای کمک‌خواهی امام را نشنوند. ورود به نینوا و رسیدن نامه ابن زیاد به حر مبنی بر سخت‌گیری بر امام (طبری)
۲ محرم سال ۶۱ قمری	ورود کاروان امام حسین به کربلا
۳ محرم سال ۶۱ قمری	ورود لشکر عمر سعد به کربلا
۶ محرم	رسیدن نامه ابن زیاد به عمر بن سعد مبنی بر بستن راه رودخانه فرات به روی کاروان امام. آمادگی گروهی از قبیله بنی اسد برای پیوستن به امام و حمله چهارصد نفر از سپاه عمر سعد به آن قبیله و کشتار آنان.
۸ محرم	حرکت حضرت عباس با بیست و هشت نفر (یا سی سوار و بیست پیاده با بیست مشک آب) به طرف رود فرات و آوردن آب بعد از درگیری با مأموران عمر بن سعد. ملاقات شبانه امام با عمر سعد. صدور فرمان جنگ توسط ابن زیاد.
۹ محرم	حرکت لشکر عمر بن سعد به سوی کاروان امام. مهلت خواستن امام از عمر بن سعد برای یک شب. آوردن امان‌نامه توسط شمر برای حضرت ابوالفضل و برادرانش و خودداری آنان از پذیرفتن امان‌نامه. آماده‌سازی کاروان امام برای جنگ فردا.
۱۰ محرم	نبرد کربلا
۱۱ محرم	غرت خیمه‌ها، تاختن اسب بر روی پیکر شهدا، اسارت اهل بیت و ارسال سر شهدا به کوفه
۱۵ محرم	حرکت اسرا به کوفه
۱ صفر	ورود کاروان اسرا به شام و سخنرانی حضرت زینب و امام سجاد
۲۰ صفر	ورودی جابر به کربلا، رسیدن کاروان اسرا به کربلا
مثال	مثال
مثال	مثال