ام سلمه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
پس از واقعۀ کربلا، وى به عزادارى بر شهیدان کربلا پرداخت و [[بنى هاشم]] به تعزیت و تسلیت گویى او که تنها همسر بازماندۀ پیامبر بود، مى‌رفتند. ام سلمه در ۸۴ سالگى، چند سال پس از واقعۀ کربلا (به نقلى در سال ۶۲ قمری) درگذشت و در بقیع، مدفون شد. <ref>''دایرة المعارف تشیّع.''</ref> | پس از واقعۀ کربلا، وى به عزادارى بر شهیدان کربلا پرداخت و [[بنى هاشم]] به تعزیت و تسلیت گویى او که تنها همسر بازماندۀ پیامبر بود، مى‌رفتند. ام سلمه در ۸۴ سالگى، چند سال پس از واقعۀ کربلا (به نقلى در سال ۶۲ قمری) درگذشت و در بقیع، مدفون شد. <ref>''دایرة المعارف تشیّع.''</ref> | ||
== نخستین مرثیه سرا در مدینه == | ==نخستین مرثیه سرا در مدینه== | ||
در مدینه نخستین [[مرثیه خوانی|مرثیه‌سرا]] هم زمان با [[شهادت]] [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]]، ام‌سلمه بود. یعقوبی در این باره می نویسد: «نخستین ضجه زننده‌ای که در مدینه ضجه‌اش بلند شد ام‌سلمه همسر رسول خدا بود. پیامبر خدا(ص) شیشه‌اي که در آن خاکی قرار داشت به ام سلمه داده‌بود و فرموده بود که : «هرگاه این خاك تبدیل به خون تازه شودحسین(ع) کشته شده‌است» . روز عاشوراي سال ۶۱ هجري آن خاك تبدیل به خون تازه شد، و ام‌سلمه با دیدن آن فریاد زد: «واحسـینا، و ابن رسول الله! واحسینا!» شیون و زاری ام‌سلمه برای امام حسین(ع) به گونه‌ای بود که به دنبال آن مدینه یکپارچه عزادار شد. <ref>تاریخ یغوبی، ج ۲، ص ۲۴۵</ref> زنان شیون کردند و در مدینه ولوله‌ای شد که تا آن زمان شنیده نشده‌بود. سال ۶۱ هجری سال حزن نامیده شد.<ref>مقتل الحسین خوازمی، ج ۲، ص۴۰؛ التذکره، قرطبی، ج ۲، ص ۴۵۳</ref> | در مدینه نخستین [[مرثیه خوانی|مرثیه‌سرا]] هم زمان با [[شهادت]] [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]]، ام‌سلمه بود. یعقوبی در این باره می نویسد: «نخستین ضجه زننده‌ای که در مدینه ضجه‌اش بلند شد ام‌سلمه همسر رسول خدا بود. پیامبر خدا(ص) شیشه‌اي که در آن خاکی قرار داشت به ام سلمه داده‌بود و فرموده بود که : «هرگاه این خاك تبدیل به خون تازه شودحسین(ع) کشته شده‌است» . روز عاشوراي سال ۶۱ هجري آن خاك تبدیل به خون تازه شد، و ام‌سلمه با دیدن آن فریاد زد: «واحسـینا، و ابن رسول الله! واحسینا!» شیون و زاری ام‌سلمه برای امام حسین(ع) به گونه‌ای بود که به دنبال آن مدینه یکپارچه عزادار شد. <ref>تاریخ یغوبی، ج ۲، ص ۲۴۵</ref> زنان شیون کردند و در مدینه ولوله‌ای شد که تا آن زمان شنیده نشده‌بود. سال ۶۱ هجری سال حزن نامیده شد.<ref>مقتل الحسین خوازمی، ج ۲، ص۴۰؛ التذکره، قرطبی، ج ۲، ص ۴۵۳</ref> | ||
بر پایه گزارش دعائم الاسلام از امام صادق(ع) پس از واقعه عاشورا سه سال تمام بر آن حضرت مرثیه سرایی شد<ref>دعائم الاسلام، ج ۱، ۲۲۷</ref> همچنین طبق گزارشی دیگر از شهادت آن حضرت تا مرگ [[ابن زیاد]] [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]] از عزا بیرون نیامدند<ref>کامل الزیارات، ص ۱۶۷، ح ۲۱۹</ref> | بر پایه گزارش دعائم الاسلام از امام صادق(ع) پس از واقعه عاشورا سه سال تمام بر آن حضرت مرثیه سرایی شد<ref>دعائم الاسلام، ج ۱، ۲۲۷</ref> همچنین طبق گزارشی دیگر از شهادت آن حضرت تا مرگ [[ابن زیاد]] [[اهل بیت (ع)|اهل بیت(ع)]] از عزا بیرون نیامدند<ref>کامل الزیارات، ص ۱۶۷، ح ۲۱۹</ref> | ||
== پوشیدن لباس سیاه در عزای سیدالشهدا == | |||
نخستین کسانی که در عزای [[ابا عبدالله (ع)|اباعبدالله(ع)]] لباس سیاه بر تن کردند ام‌سلمه همسر پیامبر و زنان [[بنی‌هاشم|بنی هاشم]] بودند.<ref>المحاسن، ج ۲، ص ۱۹۵، ح ۱۵۶۴</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۴۶
| ام‌سلمه هند دختر ابوامیه مخزومی | |
|---|---|
| زادروز |
|
| درگذشت |
۶۲ ه.ق مدینه |
| محل زندگی | حبشه، مدینه |
| شناخته‌شده برای | همسران پیامبر (ص) |
| لقب | ام‌المؤمنین |
| دین | اسلام |
| خویشاوندان | پیامبر اسلام (ص) |
ام سلمه، همسر گرامى رسول خدا (ص) و از سابقین در اسلام و از مهاجران به حبشه بود.
زندگینامه
ام سلمه از زنان خردمند عصر خویش به شمار مى‌رفت. نامش هند بود. پس از بازگشت از حبشه، به مدینه هجرت کرد. شوهرش ابو سلمه در جنگ احد مجروح و سپس شهید شد. پیش از جنگ احزاب به همسرى پیامبر در آمد و سرپرستى فاطمۀ زهرا (س) را بر عهده گرفت.
چون حسین (ع) به دنیا آمد، ام سلمه عهده‌دار نگهدارى او شد.[۱] امّ سلمه پس از رحلت رسول خدا (ص) همواره هوادار اهل بیت(ع) ماند و سال‌ها بعد، از مخالفان سرسخت معاویه بود و طىّ نامه‌اى از برنامه‌هاى معاویه در سبّ و لعن امیر المؤمنین (ع) انتقاد کرد.[۲]
او از راویان حدیث از پیامبر بود. حسین بن على (ع) پیش از سفر به کربلا، علم و سلاح پیامبر و ودایع امامت را به او سپرد تا از بین نرود. درخواست آنها نشانۀ امامت بود. او هم آنها را به امام سجاد (ع) تحویل داد.[۳] این، مکانت عظیم او را نزد اهل بیت مى‌رساند.
پس از واقعۀ کربلا، وى به عزادارى بر شهیدان کربلا پرداخت و بنى هاشم به تعزیت و تسلیت گویى او که تنها همسر بازماندۀ پیامبر بود، مى‌رفتند. ام سلمه در ۸۴ سالگى، چند سال پس از واقعۀ کربلا (به نقلى در سال ۶۲ قمری) درگذشت و در بقیع، مدفون شد. [۴]
نخستین مرثیه سرا در مدینه
در مدینه نخستین مرثیه‌سرا هم زمان با شهادت امام حسین(ع)، ام‌سلمه بود. یعقوبی در این باره می نویسد: «نخستین ضجه زننده‌ای که در مدینه ضجه‌اش بلند شد ام‌سلمه همسر رسول خدا بود. پیامبر خدا(ص) شیشه‌اي که در آن خاکی قرار داشت به ام سلمه داده‌بود و فرموده بود که : «هرگاه این خاك تبدیل به خون تازه شودحسین(ع) کشته شده‌است» . روز عاشوراي سال ۶۱ هجري آن خاك تبدیل به خون تازه شد، و ام‌سلمه با دیدن آن فریاد زد: «واحسـینا، و ابن رسول الله! واحسینا!» شیون و زاری ام‌سلمه برای امام حسین(ع) به گونه‌ای بود که به دنبال آن مدینه یکپارچه عزادار شد. [۵] زنان شیون کردند و در مدینه ولوله‌ای شد که تا آن زمان شنیده نشده‌بود. سال ۶۱ هجری سال حزن نامیده شد.[۶]
بر پایه گزارش دعائم الاسلام از امام صادق(ع) پس از واقعه عاشورا سه سال تمام بر آن حضرت مرثیه سرایی شد[۷] همچنین طبق گزارشی دیگر از شهادت آن حضرت تا مرگ ابن زیاد اهل بیت(ع) از عزا بیرون نیامدند[۸]
پوشیدن لباس سیاه در عزای سیدالشهدا
نخستین کسانی که در عزای اباعبدالله(ع) لباس سیاه بر تن کردند ام‌سلمه همسر پیامبر و زنان بنی هاشم بودند.[۹]
منابع
- فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، قم، معارف، ج۱، ص ۵۸-۵۹.
- محمد محمدی ری شهری، فرهنگ نامه مرثیه‌سرایی و عزاداري سیدالشهداء علیه السلام، نشر مشعر، ص ۱۴-۱۵
پی نوشت
- ↑ بحار الأنوار،ج ۴۳،ص ۲۴۵.
- ↑ دائرة المعارف تشیع،واژۀ «امّ سلمه».
- ↑ بحار الأنوار،ج ۲۶،ص ۲۰۹،اصول کافى،ج ۱،ص ۲۳۵،اثبات الهداة،ج ۵،ص۲۱۶.
- ↑ دایرة المعارف تشیّع.
- ↑ تاریخ یغوبی، ج ۲، ص ۲۴۵
- ↑ مقتل الحسین خوازمی، ج ۲، ص۴۰؛ التذکره، قرطبی، ج ۲، ص ۴۵۳
- ↑ دعائم الاسلام، ج ۱، ۲۲۷
- ↑ کامل الزیارات، ص ۱۶۷، ح ۲۱۹
- ↑ المحاسن، ج ۲، ص ۱۹۵، ح ۱۵۶۴