ذبیح الله بهاری

ذبیح الله بهاری، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده‌ خوانی است.

ذبیح الله بهاری
زاده	1326 شمسی بروجرد
ملیت	ایرانی
شناخته‌شده برای	هنرهای نمایشی

شیوه اجرای نمایش

اجرای مرشد ذبیح الله بهاری متکی به آواز و کلام است و حرکات نمایشی مخصوص پرده خوان‌ها را با دقت اما محدود به کار می‌گیرد، به تبع آن در شیوه او عمل نمایش به وضوح مجرد و نمادین می‌نماید، وی در قالب هنر نمایش پرده خوانی و محتوای آن که شامل بخش‌های سلام، پند و موعظه، شرح پرده، نقل داستان، گریز و نظایر آن است، در صورت اجرا تقطیع‌های معینی را ایجاد می‌کند.

شیوه اجرای آواز

می‌توان لحن پرده خوان را در بیشتر قسمت‌ها لحنی بین کلام و موسیقی دانست که به مرور در برخی ابیات آهنگین می‌شود؛ اما همواره در قسمت‌های بیان رجز حالت حماسه‌سرایی که لحن مخصوص پرده خوانان و نقالان است، از لحن وی دور نمی‌شود و در قسمت مصیبت خوانی پرده خوان فضای دستگاه شور را انتخاب می‌کند.

کشکول

پرده خوانان معتقدند که اولین کشکول از باقی مانده یکی از ستون‌های چهارگانه چوبی خانه خدا (کعبه) ساخته شده، که حضرت جبرئیل با خود از بهشت آورده است. اما برخی کشکول را میوه نوعی گیاه می‌دانند که از دریای عمان و هند می‌گیرند که آن را از وسط نصف می‌کنند و هر نصف آن یک کشکول است و آن را کجکول می‌گویند.

تأویل صور معنایی اجرا

پس از ذکر اسم اعظم به مثابه نقطه تلاقی ما با عالم باقی روایت پرده با نحوه تلقی قیاسی با لحنی خطایی که مضامین را مطلق و خدشه‌ناپذیر جلوه می‌دهد، آغاز می‌شود. بلافاصله دلایل و بهانه سخن می‌آید که شرح مفاهیم یک خواب است. در پیرامون دو نیروی خیر و شر نسبت‌های علت و معلول‌سازی بر مضامین پرده بیان می‌شود:

• ذکر اسم اعظم برای تأویل در امر خلافت

• روایت خواب که نوعی خروج از عالم مادی و نسبت یافتن با عالم الهام است

• تعیین صف و طبقه شرمداران در برابر خیرمداران

• اشاره به اصول دین برای تحکیم مبانی فکری و تضمین حقانیت روایت‌ها

• شرح داستان‌های فرعی و اصلی به نشانه مصادیق وقوع یافته

• گریز برای منشاء‌یابی ریشه وقایع

• منقبت برای بیان فداکاری‌ها و تمثیل قرار گرفتن رفتار ائمه و یارانشان

• دعا برای عافیت‌ طلبی و تضمین یابی

محتوای صوری پرده

به روایتی در هر پرده 72 مجلس و هر مجلس یک داستان دارد. در مجموعه داستان‌ها حدود 366 صورت اعم از 12 سلطان، 17 پهلوان و ... نقاشی شده است. مکان‌ها نمادین و در جهت بیان مضامین داستان‌ها نقاشی می‌شوند که دو ساحت دنیایی و غیر دنیایی را می‌نمایاند.

منبع

• منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است.