سید حمیرى

از برجسته‌ترین شاعران شیعه که در عراق مى‌زیست و مورد عنایت خاصّ ائمه، بخصوص امام صادق«ع»بود.در مدح اهل بیت و مرثیۀ سید الشهدا«ع»و شهداى کربلا، آثار برجسته‌اى سروده است.نامش ابو هاشم،اسماعیل بن محمد الحمیرى بود.در سال 105 ه به دنیا آمد.خانواده‌اش از محبّت اهل بیت دور بودند؛امّا خودش شیفتۀ آل على بود و هنر و زبانش را وقف آن دودمان پاک کرد.امام صادق«ع»به او فرمود:«سمّتک امّک سیّدا،وفّقت فى ذلک و انت سیّد الشعراء» مادرت تو را«سیّد»نامید،در این باره موفق شدى و تو سالار شاعرانى.سید حمیرى،علاوه بر چیرگى در شعر و ادب،در علوم قرآنى، تفسیر،حدیث و کلام نیز چهره‌اى بارز بود و نامش در کنار نام عالمان بزرگ مطرح است.

امّا زبان شعرى او در مدح دودمان پیامبر و هجو و رسوا کردن بنى امیّه،بسیار نافذ و برّان بود.مجموعۀ شعر او نیز(دیوان السید الحمیرى)چاپ شده است.

حضرت صادق«ع»در منزل خود او را نشاند و خانوادۀ امام،پشت پرده نشستند.امام از او خواست در سوگ حسین«ع»شعر بخواند.او هم مرثیه‌اى خواند،با این مطلع:

امرر على جدث الحسین فقل لاعظمه الزّکیّه و امام صادق«ع»گریست و صداى ناله از خانۀ آن حضرت بلند شد،تا حدّى که به او گفتند:دیگر بس است.او نیز شعرش را متوقّف کرد. سرانجام،در رمیلۀ بغداد،در سال 173 ه وفات یافت.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 234-235.