آتشکده نیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ اکتبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''آتشکده حجه الاسلام میرزا محمد تقی متخلص به نیر'''، کتابی است درباره دیوان‌ آتشکده‌ نیر که توسط [[محمد تقی نیر تبریزی]] نوشته شده است.  
'''آتشکده حجه الاسلام میرزا محمد تقی متخلص به نیر'''، کتابی است درباره دیوان‌ آتشکده‌ نیر که توسط [[محمد تقی نیر تبریزی|حجت الاسلام محمد تقی نیر تبریزی]] نوشته شده است.  


{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
خط ۱۹: خط ۱۹:
| ناشر فارسی      =  
| ناشر فارسی      =  
| محل انتشارات    = ‏‫تبریز
| محل انتشارات    = ‏‫تبریز
| تاریخ نشر      = 1319
| تاریخ نشر      = ۱۳۱۹
| تاریخ نشر فارسی =  
| تاریخ نشر فارسی =  
| محل ناشر فارسی  =  
| محل ناشر فارسی  =  
| نوع رسانه      =  
| نوع رسانه      =  
| صفحه            = ‏‫264
| صفحه            = ۲۶۴
| قطع            =  
| قطع            =  
| اندازه وزن =   
| اندازه وزن =   
خط ۳۴: خط ۳۴:
| پیش از          =  
| پیش از          =  
}}
}}
==درباره‌ی کتاب==
این کتاب گزارش عاشقانه‌ای از وقایع [[کربلا]] است. دیوان اشعار نیر تبریزی دربردارنده سه بخش است:


 
=== بخش اول ===
 
مثنوی آتشکده، که در مراثی است و تعداد ابیات آن ۲۰۸۶ بیت است، این مثنوی را به سال ۱۳۰۹ هجری سروده و در پایان آن گفته است:
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
==چکیده==
این کتاب گزارش عاشقانه‌ای از وقایع کربلا است. دیوان اشعار نیر تبریزی دربردارنده سه بخش است:
 
'''بخش اول'''
 
مثنوی آتشکده، که در مراثی است و تعداد ابیات آن 2086 بیت است، این مثنوی را به سال 1309 هجری سروده و در پایان آن گفته است:


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۸۱: خط ۴۴:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


'''بخش دوم'''
=== بخش دوم ===
 
لآلی منظومه، که دربردارنده قصاید و قطعات و مراثی و مدایح [و رباعیات و مفردات] در اوزان و بحور مختلف که دارای ۹۵۹ بیت است که در حدود سال‌های ۱۳۱۴ـ۱۳۱۵ سروده است. در مطاوی آن چند نوحه ترکی و در پایان غزلی از حجت‌ الاسلام آخوند ملامحمد و دو قصیده فارسی از نیاز برادر صاحب ترجمه آمده است.
لآلی منظومه، که دربردارنده قصاید و قطعات و مراثی و مدایح [و رباعیات و مفردات] در اوزان و بحور مختلف که دارای 959 بیت است که در حدود سال‌های 1314ـ1315 سروده است. در مطاوی آن چند نوحه ترکی و در پایان غزلی از حجت‌ الاسلام آخوند ملامحمد و دو قصیده فارسی از نیاز برادر صاحب ترجمه آمده است.
 
'''بخش سوم'''


=== بخش سوم ===
دیوان غزلیات، که دربردارنده غزلیات، رباعیات، مفردات، ساقی‌نامه و سه قصیده عربی اوست. تمام این مجموعه ابتدا به دست حاج میرزا علی اکبر عماد مدون شده و بعد در سال 1347 شمسی با مقدمه و حواشی حاج میرزا عبدالرسول احقاقی چاپ شده است و دارای حدود پنج‌ هزار بیت است.
دیوان غزلیات، که دربردارنده غزلیات، رباعیات، مفردات، ساقی‌نامه و سه قصیده عربی اوست. تمام این مجموعه ابتدا به دست حاج میرزا علی اکبر عماد مدون شده و بعد در سال 1347 شمسی با مقدمه و حواشی حاج میرزا عبدالرسول احقاقی چاپ شده است و دارای حدود پنج‌ هزار بیت است.


آنچه در غزلیات وی شگفت‌انگیز است این است که وی غالب غزل‌های خود را با ذکر تخلص «نیّر» و کلمه پادشاه و شهنشاه و تاجدار به پایان برده و پس از بیت تخلص، همان کلمه شاه یا جهاندار را تفسیر کرده و از شاه ولایت علی (ع) یا اولاد اطهر آن حضرت به گونه‌ای بسیار زیبا و هنرمندانه نام برده است.
آنچه در غزلیات وی شگفت‌انگیز است این است که وی غالب غزل‌های خود را با ذکر تخلص «نیر» و کلمه پادشاه و شهنشاه و تاجدار به پایان برده و پس از بیت تخلص، همان کلمه شاه یا جهاندار را تفسیر کرده و از شاه ولایت علی (ع) یا اولاد اطهر آن حضرت به گونه‌ای بسیار زیبا و هنرمندانه نام برده است.


بررسی دقیق مثنوی آتشکده و غزلیات وی نشان می‌دهد که این شخصیت در حالی که سالیان دراز از محضر استادان فاضل و روحانی در جاهای مختلف بهره برده است و خود در مطالعات قرآنی و به ویژه علم کلام از سرآمدان زمانه خویش بوده و مقام و رتبه اجتهاد داشته است، در شعر و ادب فارسی و عربی و حتی زبان ترکی مطالعاتی عمیق داشته، لحظه‌ای از دیوان غزلیات حافظ و نوشته و سروده‌های سعدی غفلت نورزیده و از نکات دقیق ادبی و بیانی آگاه بوده و نکته‌های سربسته و مخصوصاً رندانه هر دو شاعر پرآوازه را به روشنی می‌فهمیده است و افزون بر همه این مسائل به نظر می‌رسد که مثنوی مولانا را بیت‌ بیت از حفظ داشته و از مباحث کلامی و شیوه استدلال و احتجاج مولانا در همه خطابه‌ها و بحث‌ها در نوشتن و گفتن بهره می‌برده است.
بررسی دقیق مثنوی آتشکده و غزلیات وی نشان می‌دهد که این شخصیت در حالی که سالیان دراز از محضر استادان فاضل و روحانی در جاهای مختلف بهره برده است و خود در مطالعات قرآنی و به ویژه علم کلام از سرآمدان زمانه خویش بوده و مقام و رتبه اجتهاد داشته است، در شعر و ادب فارسی و عربی و حتی زبان ترکی مطالعاتی عمیق داشته، لحظه‌ای از دیوان غزلیات حافظ و نوشته و سروده‌های سعدی غفلت نورزیده و از نکات دقیق ادبی و بیانی آگاه بوده و نکته‌های سربسته و مخصوصاً رندانه هر دو شاعر پرآوازه را به روشنی می‌فهمیده است و افزون بر همه این مسائل به نظر می‌رسد که مثنوی مولانا را بیت‌ بیت از حفظ داشته و از مباحث کلامی و شیوه استدلال و احتجاج مولانا در همه خطابه‌ها و بحث‌ها در نوشتن و گفتن بهره می‌برده است.
==مقدمه کتاب==
==مقدمه کتاب==
در مقدمه این کتاب ابیاتی از این شاعر آمده است که خود «نیّر» می‌گوید: «من فقیه خشک و صوفی تر نیستم و به حکمت یونانی نیز اعتقاد ندارم؛ پیر طریقت من شاه اولیاء یعنی امیرمؤمنان علی است و با مهر او از قشری و صوفی و فلسفی بری هستم». در تحقیق این امر چنان به نظر می‌‌رسد که حجت الاسلام نیّر صوفی نیست ولیکن در مکتب عرفان قدم زده است؛ اما با مطالعه دقیق و همه‌ جانبه غزلیات وی و مثنوی آتشکده معلوم می‌شود که با عالم عرفان نیز میانه‌ای ندارد و بزرگان عرفا را آنچنان که شیخ عطار از ایشان نام می‌برد، نمی‌شناسد و وقعی نمی‌نهد و همین مطلب را نیز به زبان فلسفه بحث می‌کند و عارف را با صوفی یکی می‌داند.
در مقدمه این کتاب ابیاتی از این شاعر آمده است که خود «نیر» می‌گوید: «من فقیه خشک و صوفی تر نیستم و به حکمت یونانی نیز اعتقاد ندارم؛ پیر طریقت من شاه اولیاء یعنی امیرمؤمنان علی است و با مهر او از قشری و صوفی و فلسفی بری هستم». در تحقیق این امر چنان به نظر می‌‌رسد که حجت الاسلام نیر صوفی نیست ولیکن در مکتب عرفان قدم زده است؛ اما با مطالعه دقیق و همه‌ جانبه غزلیات وی و مثنوی آتشکده معلوم می‌شود که با عالم عرفان نیز میانه‌ای ندارد و بزرگان عرفا را آنچنان که شیخ عطار از ایشان نام می‌برد، نمی‌شناسد و وقعی نمی‌نهد و همین مطلب را نیز به زبان فلسفه بحث می‌کند و عارف را با صوفی یکی می‌داند.
==منابع==
==منابع==
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4092221&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سازمان اسناد رسمی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]
 
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4092221&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سازمان اسناد رسمی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]
   
   
* [http://www.ketabkhon.ir/Book/1498/11507/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%20%D9%86%DB%8C%D8%B1%20%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C:%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%87%20%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B9%20%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7 فروشگاه کتاب کتابخون]
*[http://www.ketabkhon.ir/Book/1498/11507/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%20%D9%86%DB%8C%D8%B1%20%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C:%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%87%20%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B9%20%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7 فروشگاه کتاب کتابخون]
 
[[رده: کتاب‌ها]]
[[رده: کتاب‌ها]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه ادبیات]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه ادبیات]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه مجموعه اشعار]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه مجموعه اشعار]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه مجموعه اشعار فارسی]]
[[رده: کتاب‌ها در گروه مجموعه اشعار فارسی]]