هودج خون گذری بر عزاداری و نامگذاری شب های محرم: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==چکیده== | ==چکیده== | ||
این کتاب در شش فصل نوشته شده است. در بخش‌های نخستین این کتاب، با تعریف پیشینه عزاداری سالار شهیدان، به آداب و رسوم و آموزه‌های آن پرداخته شده است و سپس به نمونه‌سازی و ارائه راه کارهایی جهت اشاعه فرهنگ عزاداری، آسیب‌شناسی این موضوع و ارائه دیدگاه‌های گوناگون درباره آن پرداخته شده است و در پایان نیز افزون بر انتقادها و پیشنهادهایی درباره این بحث، به نقش رسانه در این راستا توجه شده است. | این کتاب در شش فصل نوشته شده است. در بخش‌های نخستین این کتاب، با تعریف پیشینه عزاداری سالار شهیدان، به آداب و رسوم و آموزه‌های آن پرداخته شده است و سپس به نمونه‌سازی و ارائه راه کارهایی جهت اشاعه فرهنگ عزاداری، آسیب‌شناسی این موضوع و ارائه دیدگاه‌های گوناگون درباره آن پرداخته شده است و در پایان نیز افزون بر انتقادها و پیشنهادهایی درباره این بحث، به نقش رسانه در این راستا توجه شده است. | ||
==فصل‌های کتاب== | ==خلاصه‌ای از فصل‌های کتاب=== | ||
خلاصه ای از فصل‌های کتاب در عنوان‌های زیر آمده است. | خلاصه ای از فصل‌های کتاب در عنوان‌های زیر آمده است. | ||
'''عزاداری''' | |||
انسان موجودی اجتماعی و دارای حالت‌ها و رفتارهای گوناگون است که در رویارویی با برخوردهای اجتماعی، واکنش‌های متفاوتی دارد. عزاداری بازتاب یکی از این برخوردهاست که از عواطف انسانی برمی‌خیزد. بدین ترتیب، گونه‌ای تخلیه روحی و روانی صورت می‌پذیرد. | انسان موجودی اجتماعی و دارای حالت‌ها و رفتارهای گوناگون است که در رویارویی با برخوردهای اجتماعی، واکنش‌های متفاوتی دارد. عزاداری بازتاب یکی از این برخوردهاست که از عواطف انسانی برمی‌خیزد. بدین ترتیب، گونه‌ای تخلیه روحی و روانی صورت می‌پذیرد. | ||
برخی از این عزاداری‌ها با گذشت زمان، به یک جنبش اجتماعی تبدیل شده و بخشی از فرهنگ مردم گردیده است که نوع و شکل آن از ایدئولوژی هر فرهنگی سرچشمه می‌گیرد و با واژه‌هایی همچون: ماتم، رثا، سوگ و... تعبیر می‌شود. هرچند انگیزه ملت‌ها در برپا داشتن این آیین متفاوت است، ولی همه آن‌ها در ابراز حزن و اندوه مشترک‌اند. البته هر چه فرهنگ پر بارتر و ژرف‌تر باشد، این آیین‌ها با پیام‌رسانی بیشتری برپا داشته می‌شود. | برخی از این عزاداری‌ها با گذشت زمان، به یک جنبش اجتماعی تبدیل شده و بخشی از فرهنگ مردم گردیده است که نوع و شکل آن از ایدئولوژی هر فرهنگی سرچشمه می‌گیرد و با واژه‌هایی همچون: ماتم، رثا، سوگ و... تعبیر می‌شود. هرچند انگیزه ملت‌ها در برپا داشتن این آیین متفاوت است، ولی همه آن‌ها در ابراز حزن و اندوه مشترک‌اند. البته هر چه فرهنگ پر بارتر و ژرف‌تر باشد، این آیین‌ها با پیام‌رسانی بیشتری برپا داشته می‌شود. | ||
'''ضرورت عزاداری از دیدگاه قرآن''' | |||
در کتاب آسمانی قرآن که همه برنامه‌های رستگاری و سرافرازی انسان را در دنیا و آخرت در برمی‌گیرد، نشانه‌هایی در باره جواز شرعی سنت نیکوی عزاداری وجود دارد. خداوند متعال در بعضی آیات، ساختار کلی آن را تأیید فرموده و در بعضی دیگر، با بیان پیشینه تاریخی آن، به گونه‌ای دیگر آن را در شریعت آسمانی اسلام امضاء کرده است. | در کتاب آسمانی قرآن که همه برنامه‌های رستگاری و سرافرازی انسان را در دنیا و آخرت در برمی‌گیرد، نشانه‌هایی در باره جواز شرعی سنت نیکوی عزاداری وجود دارد. خداوند متعال در بعضی آیات، ساختار کلی آن را تأیید فرموده و در بعضی دیگر، با بیان پیشینه تاریخی آن، به گونه‌ای دیگر آن را در شریعت آسمانی اسلام امضاء کرده است. | ||
'''عزاداری در سیره پیامبر اکرم (ص)''' | |||
در سیره عملی رسول اکرم (ص) نمونه‌هایی از عزاداری وجود دارد که شیعه و سنی درباره آن اتفاق نظر دارند و هر دو، آن را نقل کرده‌اند. چه بسا در بسیاری موارد، خود ایشان، برپایی عزاداری را دستور داده یا در آن شرکت داشته است. | در سیره عملی رسول اکرم (ص) نمونه‌هایی از عزاداری وجود دارد که شیعه و سنی درباره آن اتفاق نظر دارند و هر دو، آن را نقل کرده‌اند. چه بسا در بسیاری موارد، خود ایشان، برپایی عزاداری را دستور داده یا در آن شرکت داشته است. | ||
'''عزاداری در سیره ائمه معصومین (ع)''' | |||
ائمه معصومین (ع) نیز در گسترش فرهنگ عزاداری به ویژه درباره امام حسین (ع) نقش بسزایی داشته‌اند. آن بزرگواران با برپایی مجلس‌های گوناگون عزاداری، یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده نگاه داشتند. آنان بر این نکته پافشاری می‌کردند که حتی اگر بر خود انسان، مصیبتی وارد شود، شایسته است به نیّت زنده نگاه داشتن مصیبت امام حسین (ع) بر آن عزا بگرید. | ائمه معصومین (ع) نیز در گسترش فرهنگ عزاداری به ویژه درباره امام حسین (ع) نقش بسزایی داشته‌اند. آن بزرگواران با برپایی مجلس‌های گوناگون عزاداری، یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده نگاه داشتند. آنان بر این نکته پافشاری می‌کردند که حتی اگر بر خود انسان، مصیبتی وارد شود، شایسته است به نیّت زنده نگاه داشتن مصیبت امام حسین (ع) بر آن عزا بگرید. | ||
نامگذاری سنتی شب‌های محرم | |||
شب اوّل: حضرت مسلم بن عقیل | شب اوّل: حضرت مسلم بن عقیل | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۰۴: | ||
شب آخر: حضرت زهرا (س) | شب آخر: حضرت زهرا (س) | ||
==فصل‌های کتاب== | ==فصل‌های کتاب== | ||