ذکرخوانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ذکرخوانی،''' نقل حوادث [[کربلا]] و کیفیت [[شهادت]] [[امام حسین (ع)]] و یاران او و به اسارت رفتن خانواده‌اش به صورت سوزناک است و سبب تحریک عواطف و گریستن بر ایشان می‌شود. ذکر خوانی، سنتی برای احیای یاد و نام ائمه معصومین (ع) و حادثه کربلاست و بر اساس مقتل‌های معتبر و با شعرهای خوب، مانع از وهن به مقام معصومین (ع) می‌گردد. ذکرخوانی اغلب در مجالس [[روضه خوانی|روضه‌خوانی]] [[اهل بیت (ع)]] انجام می‌گیرد. | |||
در زفره اصفهان پیش از شروع روضه‌خوانی، دو نفر از ذاکران با گفتن «یا حسین یا حسین» پیش‌خوانی روضه را شروع می‌کنند و حاضران نیز هم‌صدا آن‌ها را جواب می‌دهند: <ref>رجایی زفره ای، زفره، کوهپایه، اصفهان، | ==ذکرخوانی در اصفهان== | ||
[[پرونده: | در زفره اصفهان پیش از شروع روضه‌خوانی، دو نفر از ذاکران با گفتن «یا حسین یا حسین» پیش‌خوانی روضه را شروع می‌کنند و حاضران نیز هم‌صدا آن‌ها را جواب می‌دهند: <ref>رجایی زفره ای، زفره، کوهپایه، اصفهان، ۱۳۴۸، ۱۳۵۰، ۱۳۵۸، ۱۳۶۶، ۱۳۶۹، ۱۳۸۱.</ref> | ||
[[پرونده:روضه خوانی.jpg|بندانگشتی|ذکرخوانی]] | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| یا حسین، یا حسین، یا حسین | سر و جان ما به فدای حسین }} | {{ب| یا حسین، یا حسین، یا حسین | سر و جان ما به فدای [[حسین]]}} | ||
{{ب| ز الم زینب به فغان می‌گفت | در این مضمون به زبان می‌سفت}} | {{ب| ز الم [[زینب (س)|زینب]] به فغان می‌گفت | در این مضمون به زبان می‌سفت}} | ||
{{ب| تو چه سر داری ز کجا آرم | علی اصغر را به که بسپارم }} | {{ب| تو چه سر داری ز کجا آرم | [[علی اصغر (ع)|علی اصغر]] را به که بسپارم }} | ||
{{ب| نبود مادر که دهد شیرش | نه دم آبی که کنم سیرش }} | {{ب| نبود مادر که دهد شیرش | نه دم آبی که کنم سیرش }} | ||
{{ب| ببرش جانا به سوی میدان | تا دهند آبش قوم بی‌ایمان }} | {{ب| ببرش جانا به سوی میدان | تا دهند آبش قوم بی‌ایمان }} | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۶: | ||
{{ب| ظالم، رحمی به سرش بنما | شرم از جد و پدرش بنما }} | {{ب| ظالم، رحمی به سرش بنما | شرم از جد و پدرش بنما }} | ||
{{ب| درّ دندانش مشکن ظالم | به دل آتش مفکن ظالم }} | {{ب| درّ دندانش مشکن ظالم | به دل آتش مفکن ظالم }} | ||
{{ب| یا حسین یا حسین، یا مظلوم یا محروم | که الا | {{ب| یا حسین یا حسین، یا مظلوم یا محروم | که الا لعنة الله علی قوم الظالمین }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
در گذشته، در میبد، از شب اول تا سیزدهم ماه محرم عزاداری برگزار می‌شد. به این ترتیب که از شب اول ماه در یکی از خانه‌های میبد یک تا دو ساعت بعد از غروب آفتاب مجلس روضه‌خوانی شروع می‌شد و تا نزدیکی نیمه شب ادامه می‌یافت. اشعاری که در شب‌های دیگر خوانده می‌شد، بخشی مشابه اشعار شب اول و برخی متفاوت از آن بود. | ==ذکرخوانی در میبد== | ||
در گذشته، در میبد، از شب اول تا سیزدهم ماه [[محرم]] عزاداری برگزار می‌شد. به این ترتیب که از شب اول ماه در یکی از خانه‌های میبد یک تا دو ساعت بعد از غروب آفتاب مجلس روضه‌خوانی شروع می‌شد و تا نزدیکی نیمه شب ادامه می‌یافت. اشعاری که در شب‌های دیگر خوانده می‌شد، بخشی مشابه اشعار شب اول و برخی متفاوت از آن بود. | |||
در شب اول این اشعار خوانده می‌شد: | در شب اول این اشعار خوانده می‌شد: | ||
یک نفر از ذاکرها می‌گفت: آی بر کوفیان بی‌وفا تا به صبح قیامت مدام لعنت باد <ref>آقایی میبدی، محمد، میبد، یزد، | یک نفر از ذاکرها می‌گفت: آی بر کوفیان بی‌وفا تا به صبح قیامت مدام لعنت باد <ref>آقایی میبدی، محمد، میبد، یزد، ۱۳۵۰ و ۱۳۵۵.</ref> | ||
[[پرونده:ذکرخوانی در میبد.jpg|بندانگشتی|ذکرخوانی در میبد]] | [[پرونده:ذکرخوانی در میبد.jpg|بندانگشتی|ذکرخوانی در میبد]] | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۸: | ||
{{ب| حیفت ناید که زنی چوبش | بر لب و دندان نیکویش }} | {{ب| حیفت ناید که زنی چوبش | بر لب و دندان نیکویش }} | ||
{{م| نبی و آل محمد، علی و آل علی}} | {{م| نبی و آل محمد، علی و آل علی}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}{{شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم }} | {{ب| کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم }} | ||
{{ب| ز الم زینب به فغان می‌گفت کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم }} | {{ب| ز الم زینب به فغان می‌گفت کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم }} | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۰: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
* [[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 206-208.]] | |||
*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنی‌زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 206-208.]] | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:آیین‌ها]] | [[رده:آیین‌ها]] | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
[[رده:مراسم‌ها]] | [[رده:مراسم‌ها]] | ||
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]] | [[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]] | ||
<references /> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۸
ذکرخوانی، نقل حوادث کربلا و کیفیت شهادت امام حسین (ع) و یاران او و به اسارت رفتن خانواده‌اش به صورت سوزناک است و سبب تحریک عواطف و گریستن بر ایشان می‌شود. ذکر خوانی، سنتی برای احیای یاد و نام ائمه معصومین (ع) و حادثه کربلاست و بر اساس مقتل‌های معتبر و با شعرهای خوب، مانع از وهن به مقام معصومین (ع) می‌گردد. ذکرخوانی اغلب در مجالس روضه‌خوانی اهل بیت (ع) انجام می‌گیرد.
ذکرخوانی در اصفهان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در زفره اصفهان پیش از شروع روضه‌خوانی، دو نفر از ذاکران با گفتن «یا حسین یا حسین» پیش‌خوانی روضه را شروع می‌کنند و حاضران نیز هم‌صدا آن‌ها را جواب می‌دهند: [۱]
| یا حسین، یا حسین، یا حسین | سر و جان ما به فدای حسین | |
| ز الم زینب به فغان می‌گفت | در این مضمون به زبان می‌سفت | |
| تو چه سر داری ز کجا آرم | علی اصغر را به که بسپارم | |
| نبود مادر که دهد شیرش | نه دم آبی که کنم سیرش | |
| ببرش جانا به سوی میدان | تا دهند آبش قوم بی‌ایمان | |
| من زینب زار و پریشانم | اکنون به خرابه شده جایم | |
| من دختر حضرت زهرایم | سر حلقه جمله اسیرانم | |
| این‌که بر تشت طلا باشد | این خامس آل عبا باشد | |
| شرمت نیامد که زنی چوبش | بر دندان و لب نیکویش | |
| ظالم، رحمی به سرش بنما | شرم از جد و پدرش بنما | |
| درّ دندانش مشکن ظالم | به دل آتش مفکن ظالم | |
| یا حسین یا حسین، یا مظلوم یا محروم | که الا لعنة الله علی قوم الظالمین |
ذکرخوانی در میبد[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در گذشته، در میبد، از شب اول تا سیزدهم ماه محرم عزاداری برگزار می‌شد. به این ترتیب که از شب اول ماه در یکی از خانه‌های میبد یک تا دو ساعت بعد از غروب آفتاب مجلس روضه‌خوانی شروع می‌شد و تا نزدیکی نیمه شب ادامه می‌یافت. اشعاری که در شب‌های دیگر خوانده می‌شد، بخشی مشابه اشعار شب اول و برخی متفاوت از آن بود. در شب اول این اشعار خوانده می‌شد: یک نفر از ذاکرها می‌گفت: آی بر کوفیان بی‌وفا تا به صبح قیامت مدام لعنت باد [۲]
| گروه اول | گروه دوم | |
| بیایید ای عزاداران | بگریید ای هواداران | |
| همه اولاد پیغمبر، اسیر و در به در گشتند | فلک خاکت به سر باشد سکینه بی‌پدر گردد | |
| واویلا صد واویلا یارون واویلا | در کربلا فغان است یارون واویلا | |
| این کشته گر غریب است یارون واویلا | نادر به سر ندارد یارون واویلا | |
| زهرا به محشر آید یارون واویلا | با حوریان سیه‌پوش یارون واویلا | |
| پیراهن حسینش یارون واویلا | افکنده بر سر دوش یارون واویلا | |
| یا امام یا امام یا امام یا امام | یا شهید یا غریب یا امام یا امام | |
| من زینب بی‌کس در به درم | من خوارم و زارم و خون جگرم | |
| این سر که به تشت طلا باشد | سر خامس آل عبا باشد | |
| حیفت ناید که زنی چوبش | بر لب و دندان نیکویش | |
نبی و آل محمد، علی و آل علی | ||
| کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| ز الم زینب به فغان می‌گفت کو حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| شاه مار ا سر بریدند حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| پیکرش در خون کشیدند حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| کشته شد شاه مدینه حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| کشته شد نور دو عینم حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| اکبرش از زین کشیدند حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
| نو گلش را غنچه چیدند حیف و صد حیف از حسینم | کو حسینم وای کو حسینم وای کو حسینم | |
واویلا صد واویلا یارون واویلا | ||