در حال ویرایش مشعل گردانی

{{جعبه اطلاعات آئین ها
 | عنوان        = مشعل‌گردانی
 | عرض          = 20%
 | تصویر1       = مشعل-گردانی.jpg
 | عرض تصویر1   = 
 | زیرنویس1     = مشعل‌گردانی به سبک نجفی
 | تصویر2       = 
 | عرض تصویر2   = 
 | زیرنویس2     = 
 | اطلاعات آئین  = اطلاعات آئین
 | زمان برگزاری = دهه محرم
 | مکان برگزاری = معابر عمومی و اطراف اماکن مقدس
 | گستره جغرافیایی  = ایران و عراق
 | منشأ تاریخی  = 
 | انواع        = این مراسم به دو شیوهٔ نجفی و کربلایی برگزار می‌شود
 | اشیاء و نمادها  = 
 | وجه نمادین   = 
 | ادعیه        = 
 | اوراد و اشعار= 
 | مؤسسه وابسته = 
 | ثبت ملی      = 
 | پانویس جعبه  =
}}

'''مشعل‌گردانی'''، از آیین‌های سوگواری [[محرم]] در ایران و عراق. این آیین بیشتر در دهه محرم، در کشور عراق و مناطق مرکزی و جنوبی ایران، برگزار می‌شود. در این آیین آتش‌دان‌هایی را در خیابان‌ها و میدان‌ها و مکان‌های مقدس می‌گردانند.
==تاریخچه==
از میزان قدمت آیین مشعل‌گردانی، اطلاع دقیقی در دست نیست.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص450.</ref> برخی پیشینهٔ آن را به حدود 500 سال پیش برمی‌گردانند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488140/10 مشرق نیوز؛ 10 سنت عاشورایی از 10 گوشه جهان، مطلب 488140، انتشار 21 مهر 1395.]</ref> در دوره‌هایی از تاریخ از جمله در زمان رضا شاه پهلوی، شعله گردانی ممنوع بوده است.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488140/10 مشرق نیوز؛ 10 سنت عاشورایی از 10 گوشه جهان، مطلب 488140، انتشار 21 مهر 1395.]</ref> از این آیین در برخی مناطق با نام‌های دیگری یاد می‌شود؛ از جمله در اردکان [[یزد]]، به آن تکلیف گفته می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص450.</ref>

==شیوه برگزاری==
آیین مشعل گردانی، در مناطق مختلف به صورت متفاوت برگزار می‌شود. در شیوهٔ نجفی، به وسیلهٔ آتش‌دان‌های کوچک چوبی یا فلزی، سازه‌ای ساخته می‌شود  که به آن  '''مَشاعل''' گفته می‌شود. هنگام [[عزاداری]]، آتش‌دان‌ها را روشن می‌کنند و '''مَشاعل''' را در معابر عمومی میدان‌های اصلی شهر  و محوطهٔ بیرونی اماکن مقدس، حرکت می‌دهند. به علت وزن بالای مشاعل، برای حمل آن نیاز به توانایی و قدرت جسمانی بالایی است. مشاعل در اندازه و شکل، با هم تفاوت دارند.<br />
در برخی مناطق نظیر [[کربلا]] و اردکان یزد گاهی به جای سازهٔ چند مشعلیِ مذکور،  از مشعل‌های جدا و آتش‌دان‌هایی با دسته‌های بلند،  مشابه توغ|عَلَم، استفاده می‌شود. این مشعل‌ها توسط عزاداران و در برخی مناطق اختصاصا توسط سادات،  همراه با خواندن اشعاری خاص، در معابر حرکت داده می‌شود. همراه مشعل‌گردانی، معمولا طبل‌زنی و سنج‌زنی هم انجام می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص450و451.</ref>

==گستره جغرافیایی==
این آیین در برخی از شهرهای ایران و عراق برگزار می‌شود. در عراق  غالبا در شهرهای نجف و کاظمین و کربلا، مشعل‌گردانی می‌کنند. <ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص451.</ref> در ایران هم بیشتر، مناطق مرکزی و جنوبی و شهرهایی مثل قم و شهر ری و اردکان یزد، میزبان مراسم مشعل‌گردانی هستند و غالبا عرب‌ها آن را اجرا می‌کنند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488140/10 مشرق نیوز؛ 10 سنت عاشورایی از 10 گوشه جهان، مطلب 488140، انتشار 21 مهر 1395.]</ref>

==زمان برگزاری==
مشعل‌گردانی ‌در مناطق مختلف، در روزهای متفاوتی از دهه اول محرم برگزار می‌شود.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488140/10 مشرق نیوز؛ 10 سنت عاشورایی از 10 گوشه جهان، مطلب 488140، انتشار 21 مهر 1395.]</ref> غالبا این مراسم در شب [[عاشورا]] اجرا می‌شود. نجفی‌ها در شب‌های هشتم و نهم و دهم، مشعل‌گردانی دارند. در برخی از مناطق، مانند اردکان یزد، در روز اول محرم، مشعل گردانی می‌کنند تا آغاز محرم را اعلام و مردم را به عزاداری دعوت کنند. در مناطقی نیز از شب [[تاسوعا]] تا صبح روز عاشورا، مشعل‌گردانی می‌کنند.<ref>رضایی، عزاداری امام حسین در جهان، 1388، ص69.</ref>در برخی جاها در [[شام غریبان]] هم این مراسم اجرا می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص450.</ref>

{{عزاداری محرم}}

[[en:Mash'algardani]]

==پیوند به بیرون==
منبع مقاله: [http://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت]

==منابع==

*رضایی، صفیه، عزاداری امام حسین در جهان، قم: سبط النبی، چاپ اول، 1388ش.
*[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/488140/10 مشرق نیوز؛ 10 سنت عاشورایی از 10 گوشه جهان، مطلب 488140، انتشار 21 مهر 1395.]
*مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، تهران: مجتمع آفرینش‌های هنری اسلام، چاپ اول، 1395ش.

==پی نوشت==
<references />
[[رده:مراسم‌ها]]
[[رده:آیین‌ها]]
[[رده:مراسم‌ها در ماه محرم]]