در حال ویرایش شهربانو

{{جعبه اطلاعات امامزاده
 | نام          = شهربانو
 | تصویر        = 
 | اندازه تصویر = 
 | عنوان تصویر  = 
 | نقش          =
 | کنیه         = 
 | لقب          = 
 | زادروز       = 
 | زادگاه       = 
 | درگذشت       = 
 | علت مرگ      = 
 | قاتل         =
 | مدفن         =مدینه 
 | محل زندگی    =
 | پدر          = یزدگرد سوم
 | مادر         = 
 | همسران      = امام حسین(ع)
 | فرزندان      =امام سجاد(ع) 
 | طول عمر      =
}}'''شهربانو''' طبق برخی از روایات، همسر [[امام حسین(ع)]] و مادر [[امام سجاد(ع)]] است.

== نام و نسب ==
شهربانو دختر یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، پسر شهریار بن شیرویه بن خسرو پرویز است.<ref>تارخ الائمه، ص ۲۴؛ الکافی، ج ۱، ص ۴۶۶؛ الارشاد، ج ۲، ص ۱۳۷</ref> از او با نام‌های فارسی چون شهربانو<ref>تارخ الائمه، ص ۲۴؛ الکافی، ج ۱، ص ۴۶۷؛ الارشاد، ج ۲، ص ۱۳۷</ref>، جهان بانو<ref>مناقب آل اب طالب، ج ۳، ص ۳۱۱</ref>، جهان شاه<ref>بصائر الدرجات، ص ۳۵۵؛ الکافی، ج ۱، ص  ۴۶۷؛ بحارالانوار، ج ۴۶، ص ۹، ۱۱</ref>، شهرناز<ref>مجمل التواریخ و القصص، ص ۴۵۶</ref>، شاه زنان<ref>الارشاد،ج ۲، ص ۱۳۷؛ اعلام الوری باعلام الهدی، ج ۱، ص ۴۷۰؛ مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۳۱۱</ref> و نام‌های عربی چون سُلافه<ref>المعارف، ص ۲۱۵؛ وفیان الاعیان، ج ۳، ص ۲۶؛ کامل مبرد، ص ۶۴۵</ref>، غزاله<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۲۴۷، ۳۰۳؛ تهذیب الکامل فی اسماء الرجال، ج ۲۰، ص ۳۸۳</ref>، خلوه<ref>تاریخ الائمه، ص ۲۴</ref>، حلوه<ref>لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۴۸</ref>، خوله<ref>مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۳۱۱؛ کشف الغمه فی معرکه الائمه، ج ۲، ص ۱۰۵</ref>، حِرار<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۱۸۴</ref>، [[مناقبب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۳۱۱؛ تاربخ موالید الائمه و وفیاتهم، ص ۲۳|بَرَه]] و سلامه<ref>طبقات خلیفه بن خیاط، ص ۲۳۸؛ الکافی، ج ۱، ص ۴۶۶</ref> نام برده شده‌است. روایتی حاکی از آن است که حضرت علی(ع) او را شهربانو نامید<ref>الکافی، ج ۱، ص ۴۶۷</ref> یا نام او را به مریم یا فاطمه تغییر داد.<ref>مناقب آل اب طالب، ج ۳، ص ۳۱۱</ref> 

ابویقظان سحیم قدیمی‌ترین فردی است که شهربانو را مادر امام سجاد(ع) معرفی کرده است و زمخشری با استناد به گفته او، مادر امام سجاد(ع) را دختر یزدگرد سوم دانسته‌است. <ref>تفسیر زمخشری، ج ۳، ص ۵۴۴-۵۴۵</ref>

== اسارت و ازدواج ==
گروهی از نویسندگان اسارت شهربانو را در عهد عمر بن خطاب و بیشتر در زمان فتح مدائن سال ۱۶ قمری دانسته‌اند. و چنین نوشته‌اند: «دختران یزدگرد را به اسارت نزد عمر آوردند و عمر خواست آنها را بفروشد. امام علی(ع) به او گفت: «دختران پادشاه را نمی‌فروشند. بهای آنان را معین کنید.» سپس آن حضرت بهای آنها را پرداخت و آن سه را به پسرش [[حسین بن على (ع)|امام حسین(ع)]]، پسر ابوبکر و پسر عمر بخشید.<ref>تفسیر زمخشری، ج ۳، ص ۵۴۴-۵۴۵؛ نثر الدرر،ج ۵، ص ۵۶-۵۷</ref> 

اما اسارت شهربانو در زمان عمر پذیرفتنی نیست زیرا در این صورت بین اسارت او و تولد [[علی بن الحسین(ع)]] ده تا پانزده سال فاصله است و این زمان زیادی است و مجلسی به این موضوع اشاره کرده‌است.<ref>بحارالانوار، ج ۴۶، ص ۱۰</ref> 

ابن بابویه<ref>عیون الاخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۳۵-۱۳۶</ref> به روایت سهل بن قاسم نوشجانی نقل کرده‌است که امام رضا(ع) از خویشاوندی خود با ایرانیان خبر داده و فرموده است: «هنگامی که عبدالله بن عامر بن کریز خراسان را فتح کرد، به دو دختر یزدگرد دست یافت و آنان را نزد عثمان فرستاد. عثمان یکی را به حسن بن علی(ع) و دیگری را به [[حسین بن على (ع)|حسین بن علی(ع)]] بخشید و آن دو دختر در هنگام زایمان از دنیا رفتند.» 

اما هیچ یک از مورخان در میان همسران امام حسن(ع)، از دختر یزدگرد سوم نام نبرده‌اند. با نادیده گفتن این مورد، الباقی روایت قابل قبول است. 

== وفات ==
شهربانو در هنگام وضع حمل فرزندش امام سجاد(ع) در مدینه درگذشت.<ref>تاریخ قم، ص ۵۰۰؛ عیون الاخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۳۶؛ لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۵۱-۳۵۲</ref> 

در روایتی دیگر ذکر شده‌است که بعد از [[شهادت]] امام حسین(ع)، شهربانو خود را در [[فرات]] غرق کرد.<ref>مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۲۵۹</ref> این موضوع با مقام آن بانو سازگار نیست. 

همچنین گفته شده‌است که وی پس از واقعه [[کربلا]] به ری رفت و در آنجا در کوهی که به نام اوست پنهان شد.<ref>الذریعه، ج ۲۳، ص ۴۶</ref> اما چنین قولی نیز بی‌اساس است زیرا در هیچ یک از کتب کهن به آن اشاره نشده‌است.

== منبع ==

* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4198845&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، زنان ائمه معصومین علیهم السلام و زنان با ائمه معصومین علیهم السلام، موسسه انتشارات امیر کبیر، ص ۵۳-۵۹]

== پی‌نوشت ==


[[رده:افراد]]
[[رده:همسران امام حسین (ع)]]
[[رده:خویشان امام حسین(ع)]]
[[en:Shahrbanu]]