در حال ویرایش حکیم الهی قمشه‌ای‌ (بخش)

===خطبه‌ی امام سجاد===
{{شعر}}


{{ب| چون که رسیدند اسیران عشق‌|تا به بر تخت امیر دمشق }}

{{ب| ابن اثیر این سخن آرد پیام‌|شاد شد و داد یزید اذن عام }}

{{ب| گفت علی: شاد دلت زین جفاست‌|تا چه گمانت به رسول خداست }}

{{ب| گر نِگَرد عترت مظلوم خویش‌|در غل و زنجیر تو، زار و پریش }}

{{ب| شرم نداری ز رسول خدا|ای به ضلالت همه را مقتدا }}

{{ب| گوش بدان شاه نکرد آن شریر|بود ز بس غَرّه به تاج و سریر }} 
{{پایان شعر}}<br />'''[[زین العابدین «ع»|حضرت سجاد (ع)]] در خطبه‌ای مفصل و مشروح در مسجد [[شام]]، مقامات عالیه‌ی آل علی (ع) را بیان فرمود و خلق را از جلالت خویش آگاه کرد:'''


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گفت پس از حمد و ثنای خدا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کی گُرُه شامی دور از هدی </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید شما گمرهان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کیستم این لحظه نمایم بیان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> من که در این سلسله در آتشم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زاده‌ی وحیم ملک دانشم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سبط رسولم، شرف عالمم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نسل علی فخر بنی آدمم</span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید انَا بْنُ الصَفا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قبله‌ی دین کعبه‌ی اهل وفا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قبله منم کعبه منم حج منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خسرو دین شاه متوج منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عمره منم طوف منم حق منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در دو جهان والی مطلق منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زمزم عشق آبروی روی من‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سعی صفا سر منی سوی من </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زاده‌ی طاها شهِ اسراستم <ref>منظور شب اسراء است.</ref> </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">راهرو مسجد اقصا ستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زمزم عشقم به صفا محفلم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سر منایم، عرفات دلم </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید شناسا شوید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جهد کنید از پی عیسی شوید </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نوح منم آدم اول منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شش صحف وحی مأؤل منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> موسی و عیسای ملک فر منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روح قدس بنده و قیصر منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در فلک عشق مسیحا ستم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">طور تجلی گه موسا ستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> محرم و احرام و حرم خانه‌ام‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاهد و شمع و شه کاشانه‌ام </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نور خدا شمس هدایت منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">حجت حق هادی امت منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روح القدس محرم اجلال من‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بوسه زنان بر حجر خال من </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید بدانید هان</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خسرو اسلام منم در جهان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> میوه‌ی عصمت منم از باغ وحی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نور دل و دیده‌ی ما راغ وحی </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بلبل عرشم دم رحمان منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاخه‌ی طوبی گل رضوان منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روی من است آیت صبح ولا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">موی من است آفت شام بلا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> صبح ازل چشم جهان بین من‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شام ابد طره‌ی مشکین من </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> میر منم لیله‌ی اسرا منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صور منم محشر کبری منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جنت فردوسم و رضوان رخم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خلد برین بزمِ ملک پاسخم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مهر من است آیت مهر خدا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قهر من است آتش قهر خدا </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید که من کیستم</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زین گُرُه خاک‌نشین نیستم  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عرش خدایم قلم قدرتم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">لوح قضایم رقم دولتم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سدره منم طوبی و کوثر منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر سر شاهان حق افسر منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> معنی تورات و زبور حقم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مظهر قرآن و ظهور حقم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قاب دو قوسم فَتَدَلاسْتَم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">این همه لایند من الاسْتَم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خضر منم رهبر آب حیات‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">معطی جان هادی راه نجات </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> طائر قدسم ملک رحمتم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر دو جهان زیر پر همتم </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید نژاد مرا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پاک نیاکان ز نهاد مرا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هاشمی‌ام مصطفوی دولتم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فاطمی‌ام مرتضوی صولتم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در حسبم شاهد اهل وفا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در نسبم نور دل مصطفی </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شعشعه‌ی زهره‌ی زهرا ستم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بارقه‌ی محشر کبرا ستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> من گهر و نُه صدفم آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">من عَلَم و حجت اهل زمان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مِنطقه‌ی <ref>منطقه: کمربند.</ref> چرخ مقرنس <ref>چرخ مقرنس: گنبدی شکل.</ref> منم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گوهر نُه قلزم <ref> قلزم: دریا.</ref> اطلس منم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> من کی‌ام ای مردم بی‌عقل و دین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قائمه عزت عرش برین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خارجی‌ام خواند یزید از عناد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دین منم ای مردم بی‌دین و داد </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید منم در نسب</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سبط نبی نجل علی وجه رب </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زاده‌ی آن خشک لبم کز جفا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تشنه بریدند سرش از قفا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جسم شریفش هدف تیر گشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پاک سرش بر نی تقدیر گشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از غم او قلب ملائک شکست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نظم جهان رشته‌ی ایمان گسست </span>
|}


{{شعر}}
{{ب| گر نشناسید انَا ابْنُ الْشَهید|آن که چو او کشته به عالم که دید }}

{{ب| آن که سرش رفت به شهر و دیار|بر سر نی در کف قوم شرار }}
{{پایان شعر}}
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید انَا ابْنُ الْشَهید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن که چو او کشته به عالم که دید </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن که سرش رفت به شهر و دیار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر سر نی در کف قوم شرار </span>
|}


{{شعر}}
{{ب| گر نشناسید انَا ابْنُ الْغَریب|آن که جهان شد ز غمش بی‌شکیب }}

{{ب| آن که به مظلومی او آسمان‌|در همه آفاق ندارد نشان }}

{{ب| آن که غمش شعله بر افلاک زد|داغ ابد بر جگر خاک زد }}
{{پایان شعر}}
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید انَا ابْنُ الْغَریب</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن که جهان شد ز غمش بی‌شکیب </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن که به مظلومی او آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در همه آفاق ندارد نشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن که غمش شعله بر افلاک زد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">داغ ابد بر جگر خاک زد </span>
|}


{{شعر}}
{{ب| گر نشناسید انَا ابْنُ الْحُسَیْن|زاده‌ی حیدر شه بدر و حُنَین  }}

{{ب| آن که سزد کز دل چرخ برین‌|خون چکد از غصه‌ی او بر زمین }}

{{ب| گشت شهید آن شه قدسی صفات‌|تشنه‌لب اندر لب شطّ فرات }}
{{پایان شعر}}
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید انَا ابْنُ الْحُسَیْن</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زاده‌ی حیدر شه بدر و حُنَین  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن که سزد کز دل چرخ برین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خون چکد از غصه‌ی او بر زمین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گشت شهید آن شه قدسی صفات‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تشنه‌لب اندر لب شط فرات </span>
|}
{{شعر}}
{{ب| گر نشناسید منم در جهان|شیر خدا صید شما روبهان }}

{{ب| ما که اسیران عراقیم و شام‌|آل رسولیم و بر امّت امام }}

{{ب| قلب جهانیم و خدا مظهریم‌|سرّ وجودیم و شه کشوریم }}

{{ب| حالی اگر عترت ختم رسل‌|زار بود بسته به زنجیر و غل }}

{{ب| بسته‌ی زنجیر قضاییم ما|خسرو اقلیم رضاییم ما }}
{{پایان شعر}}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گر نشناسید منم کز نفاق</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شد پدرم کشته‌ی دین در عراق </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خیمه‌ی آن شاه به تاراج رفت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">وز بدنش سر ز سرش تاج رفت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ما ز کجاییم بدانید باز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قافله‌ی حق ز دیار حجاز </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قافله‌ی غم سپه اشتیاق‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آمده مهمان به دیار عراق </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مردم کوفه به فسون یزید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">وز ستم ابن زیاد پلید </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر سر ما تیغ جفا آختند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آل رسولیم که نشناختند <ref> کوچه مهر؛ ص ۶۹- ۷۴.</ref> </span>
|}
<br />