در حال ویرایش فرصت شیرازی (بخش)

==اشعار==

===مرثیه عاشورایى===
{{شعر}}
{{ب| دلا دمى نما گذر به سوى مکتب ولا | به حرف ابجدى نگر اشارتى ز کربلا }}

{{ب| «الف» کنایه از ازل که شاه دین به صد امل | به بزمگاه لم یزل ببست عهد با خدا }}

{{ب| ز «با» اشارت آن‌که او بلا نمود آرزو | ز «تا» کنایت آن‌که خو کند به تیر اشقیا }}

{{ب| ز «ثا» ثبات در قدم که بایدش به دشت غم | ز «جیم» جور دم‌بدم کشد به عرصه بلا }}

{{ب| ز «حا» حُسام جان ستان ز«خا»خدنگِ دل نشان | که زخم این و ضرب آن رسد به جسمش از قضا }}

{{ب| ز «دال» داغ اکبرش رسد به قلب انورش | ز «ذال» ذبح اصغرش کند به غّصه مبتلا }}

{{ب| ز «را» شود روانه خون ورا ز جسم لاله‌گون | ز «زا» شود ز زین نگون کند ز خاک متّکا }}

{{ب| ز «سین» سرِ امام دین اشاره‌اى ز شمر: «شین» | که مى‌کند جدا ز کین سر منیرش از قفا }}

{{ب| ز «صاد» صبر آل او محرم و عیال او | ز «ضاد» ضعف حال او ز زخم‌هاى جانگزا }}

{{ب| ز «طا» طپانچه هر کسى سکینه را زند بسى | ز «ظا» رسد ز هر خسى هزار ظلم برملا }}

{{ب| ز «عین» اشاره از عطش،کنایه «غین» شد ز غش | به طفل‌هاى ماه‌وش رسد ز گرمى هوا }}

{{ب| ز «فا» فدا چو کرد سر به راه حقِ دادگر | ز «قاف» قرب بیشتر شدش ز جمله اوصیا }}

{{ب| ز «کاف» آن‌که کعبِ نى زنان خورند پى ز پى | ز «لام» آن‌که لعل وى به چوب گردد آشنا }}

{{ب| ز «میم» مى‌شود مکان خرابه بهر کودکان | ز «نون» نوا یکان یکان کنند از غم و عنا }}

{{ب| ز «واو» وعده ازل وفا نمود و زین عمل | شد از خداى لم یزل شفیع جمله ماسوا }}

{{ب| ز «ها» هجوم غم به دل ازین جفاست متّصل | ز «لا» است لال و منفعل زبان به شرح این عزا }}

{{ب| ز «یا» اشاره: یوم دین که آن امام راستین | کند ز «فرصت» حزین شفاعتى به منتها <ref>دیوان فرصت‌الدّوله شیرازى، (کتابفروشى محمودى، بى‌تا، افست از طبع بمبئى، تهران ۱۳۳۳ ه. ق)، ص ۴۵۸و ۴۵۹.</ref> }}
{{پایان شعر}}
===در مراثى [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]]===
{{شعر}}
{{ب| شاه شهید مى چو ز جام بلا کشید | رخت از مدینه جانب کرب و بلا کشید }}

{{ب| در دشت نینوا ز وفا چون نهاد پاى | دست امید از همه ماسوا کشید }}

{{ب| ز اصحاب او هر آن‌که وفا را به سر نبرد | بیعت شکست و پاى ز کوى وفا کشید }}

{{ب| کردند جمله سینه بى‌کینه را سپر | در قتلشان زمانه چو تیغ جفا کشید }}

{{ب| عباس را ز پیکر صد پاره شد جدا | دستى که در رکاب برادر لوا کشید }}

{{ب| اکبر شهید گشت چو در دشت نینوا | لیلاى بینوا چو نى از دل نوا کشید }}

{{ب| عیش عروس گشت عزا و به خاک و خون | گیسو به مرگ قاسم پا در حنا کشید }}

{{ب| آمد به حلق اصغر مظلوم شیرخوار | تیر از کمان کینه که دست قضا کشید }}

{{ب| آه از دمى که شاه شهیدان به قتلگاه | آهى ز بیکسى و غم اقربا کشید }}

{{ب| افتاد نور چشم نبى چون به روى خاک | در چشم خود زمینش چون توتیا کشید }}

{{ب| مى‌خواست شاه تشنه‌لب آبى، زدند سنگ | بر چشمه‌اى کز آن خضر آب بقا کشید }}

{{ب| واحسرتا! که شمر چو بر سینه‌اش نشست | از دل خروش و نعره واحسرتا کشید }}

{{ب| بر حنجرش نهاد و نکرد از خدا حیا | آن خنجرى که از کمر آن بی‌حیا کشید }}

{{ب| خنجر به حنجر شه دین کارگر نگشت | کار جدا نمودن سر بر قفا کشید }}

{{ب| پامال سُمّ اسب شد آن تن که بارها | در بر چو جان به ناز، رسول خدا کشید }}

{{ب| افروختند نار ستم در حریم او | کآن نار شعله تا حرم کبریا کشید }}

{{ب| «فرصت» ز جور و کینه اعدا هر آن چه گفت | خجلت بسى ز حضرت خیر النّسا کشید <ref>همان،ص ۴۵۲ و ۴۵۳.</ref> }}
{{پایان شعر}}
===ترجیع‌بند عاشورایى===
۱
{{شعر}}

{{ب| دارم از کینۀ سپهر برین | زخم‌ها بر دل و همه خونین }}

{{ب| بارم از دیده اشک‌هاى روان | کشم از سینه ناله‌هاى حزین }}

{{ب| همه جان‌ها به حسرت و غم جفت | همه دل‌ها به درد و غصّه قرین }}

{{ب| تا به دامان زده گریبان چاک | خلق در ماتم امام مبین }}

{{ب| از زمین است نوحه تا به سپهر | از سپهر است ناله تا به زمین }}

{{ب| بر همه اهل ارض در همه رو | این ندا داده جبرئیل امین: }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۲
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> چون [[حسین بن على (ع)|حسینِ على]] امام امم </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> در زمین بلا نهاد قدم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دست افشاند بر جهان یک سر </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دل به حق بست و رست از عالم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> پا نهاد از ولا به دشت بلا </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> سر نهاد از رضا به تیغ ستم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آتش ظلم آن گروهِ شریر </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> زد به جان جهان شرارۀ غم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نوحه‌گر در عزاى او شب و روز </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> ملک و دیو و دد بنى آدم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زین شهادت به هر زمان غوغاست </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> زین مصیبت به هر زمین ماتم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء </span>
|}


۳
{{شعر}}
{{ب| مى‌کنم یاد از برادر او | آن‌که بودى به جان برابر او }}

{{ب| رایت افراز: حضرت عباس | که همى بود یار و یاور او }}

{{ب| از پىِ آب رفت با لب خشک | تیرى آمد به دیدۀ تر او }}

{{ب| تیغ کین آختند و افکندند | مشرکین دست‌ها ز پیکر او }}

{{ب| ناگه از تیشه ستم افتاد | بر زمین سروِ نازپرور او }}

{{ب| در غمش سال و ماه در همه جا | گفت کلثوم زار خواهر او }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۴
{{شعر}}
{{ب| یادم از اکبر جوان آمد | که سوى رزمگه دوان آمد }}

{{ب| هر که دید آن جمال را مى‌گفت: | نبىِ آخرُ الزّمان آمد }}

{{ب| تیغ بگرفت و حمله کرد و بکشت | کز عدو بانگِ الامان آمد }}

{{ب| آه از آن دم که از جفاى سپهر | بر سرش تیغ جان‌ستان آمد }}

{{ب| از سرِ زین فتاد بر سر خاک | چون از آن زخم ناتوان آمد }}

{{ب| در همه عمر مادرش: لیلا | گفت، هر جا که در فغان آمد: }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۵
{{شعر}}
{{ب| یادم آمد ز قاسم ناشاد | که در آن دشت تازه شد داماد }}

{{ب| کرد در حجله با عروس وداع | خواست از عمّ خویش اذن جهاد }}

{{ب| رفت و از آن عدو بکشت بسى | شورشى در میان قوم افتاد }}

{{ب| سوى او با سنان و خنجر و تیغ | لشکر از هر کنار روى نهاد }}

{{ب| بر زمین ناگه آمد از سرِ زین | نخل قدَّش ز تیشۀ بیداد }}

{{ب| مادر از داغ او به مدت عمر | همه‌جا گفت با دو صد فریاد: }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۶
{{شعر}}
{{ب| یادم آمد از آن رضیع صغیر | طفل شش ماهه اصغر بى‌شیر }}

{{ب| برد آن طفل را امام مبین | از حرم سوى آن گروه شریر }}

{{ب| گفت:گیرم که من گنهکارم | نیست این کودکِ مرا تقصیر }}

{{ب| برسانید بر گلویش آب | که ز بى‌شیرى‌اش رخ است چو قیر }}

{{ب| آوخ آوخ که از کمان قضا | بر گلوى لطیفش آمد تیر }}

{{ب| زین مصیبت به هر زمان و مکان | همه گویند از صغیر و کبیر: }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِ الغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۷
{{شعر}}
{{ب| کرد شاه شهید با دل ریش | تکیه از بى‌کسى به نیزه خویش }}

{{ب| گفت: آیا کسم کند یارى؟ | که نه یارم به جاى ماند و نه خویش }}

{{ب| بوالحنوق‌اش جواب داد و فکند | سوى او ناوکى که داشت به کیش <ref>ترکش، تیردان.</ref> }}

{{ب| شاه از صدر زین به خاک افتاد | با دلِ پر ز ریش و حال پریش }}

{{ب| همچو تیرش سنان رسید به سر | رو به پهلویش از سنان سرِ نیش }}

{{ب| یک زمان بى‌فغان نباید بود | زین ستم‌هاى قومِ کافرکیش }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِالغَبراء }}
{{پایان شعر}}
۸
{{شعر}}
{{ب| آه از آن دم که شمرِ زشت سِیَر | شد به بالین شاه تشنه‌جگر }}

{{ب| پاى بر سینه‌اش نهاد ز کین | دست برد از جفا سوى خنجر }}

{{ب| برد خنجر به سوى حنجر او | کرد خنجر حیا از آن حنجر }}

{{ب| شه دین را برید سر ز قفا | شرم ننمود او ز پیغمبر }}

{{ب| «فرصتا»! لب ببند و شو خاموش | زین جگرسوز قصّه هین بگذر }}

{{ب| در همه سال و ماه و هفته و روز | گریه کن در عزاى آن سرور }}

{{ب| کُلُّ یَوم کَیَوم عاشوراء | کربلا، کُلُّ عَرصَةِالغَبراء <ref>همان، ص ۴۵۴ تا ۴۵۸.</ref> }}
{{پایان شعر}}