۹٬۵۴۵
ویرایش
فتحعلی خان صبا: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| زمینه فعالیت = | | زمینه فعالیت = | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| تاریخ تولد = سال | | تاریخ تولد = سال ۱۱۷۹ ه. ق. | ||
| محل تولد = شیراز | | محل تولد = شیراز | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ = سال | | تاریخ مرگ = سال ۱۲۳۸ ه. ق. | ||
| محل مرگ = | | محل مرگ = | ||
| علت مرگ = | | علت مرگ = | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
}} | }} | ||
== زندگینامه == | ==زندگینامه== | ||
فتعلی خان صبا از مردم کاشان است و ولادتش در سال | فتعلی خان صبا از مردم کاشان است و ولادتش در سال ۱۱۷۹ ه. ق. می‌باشد. او در شیراز روزگار گذراند. هدایت در ریاض العارفین از وی به ملک الشعرا و سلطان البلغا و افصح المتأخرین و المعاصرین تعبیر می‌کند. صبا در شعر شاگرد حاج سلیمان صباحی کاشانی و ملک الشعرای فتحعلی شاه قاجار بود. او در زمره‌ی ندمای محفل سلطانی درآمد و روزگاری را نیز به حکومت قم و کاشان گذرانید. | ||
== آثار == | ==آثار== | ||
ملک الشعرا در فنون نظم مثنوی و قصیده‌سرایی طرزی خاص داشت و غالبا | ملک الشعرا در فنون نظم مثنوی و قصیده‌سرایی طرزی خاص داشت و غالبا همت بر رعایت معانی و الفاظ و مراعات صنایع و بدایع می‌گماشت. کلامش فصیح و مطبوع و زیبا و متین است و اشعار او بلیغ و جزیل و مصنوع و رنگین. دیوان قصایدش ۱۵۰۰۰ بیت است. | ||
او در تقویت شیوه‌ی شاعران باستان رنج بسیار کشید و در این شیوه پس از استادان خویش رتبه‌ی مقدم را دارد و نخستین شاعری است که ثمره‌ی نهضت بازگشت ادبی در اشعار او به | او در تقویت شیوه‌ی شاعران باستان رنج بسیار کشید و در این شیوه پس از استادان خویش رتبه‌ی مقدم را دارد و نخستین شاعری است که ثمره‌ی نهضت بازگشت ادبی در اشعار او به قوت تمام مشاهده می‌شود. | ||
صبا علاوه بر دیوان قصاید، مثنویهای مشهوری دارد. مانند شهنشاه‌نامه که حماسه‌ای است دینی درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) و علی (ع)، عبرت‌نامه، گلشن صبا (به تقلید بوستان). | صبا علاوه بر دیوان قصاید، مثنویهای مشهوری دارد. مانند شهنشاه‌نامه که حماسه‌ای است دینی درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) و علی (ع)، عبرت‌نامه، گلشن صبا (به تقلید بوستان). | ||
وی به سال | وی به سال ۱۲۳۸ ه ق. درگذشته است. <ref>ریاض العارفین؛ ص ۲۶۲. لغت نامه دهخدا.</ref> | ||
== اشعار == | ==اشعار== | ||
{ | {| style="margin: 0 auto; " | ||
| class="b" |<span class="beyt"> پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین</span> | | class="b" |<span class="beyt"> پیرو فرمان یزدان، پیشوای دین حسین</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">ماه برج مصطفی و | | class="b" |<span class="beyt">ماه برج مصطفی و در درج <ref> درج: صندوقچه.</ref> بو تراب </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آن که بر نام همایون وی از عرش برین</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آن که بر نام همایون وی از عرش برین</span> | ||
| خط ۸۵: | خط ۶۹: | ||
| class="b" |<span class="beyt">عقل کل آمد خطیب خطبه فصل الخطاب </span> | | class="b" |<span class="beyt">عقل کل آمد خطیب خطبه فصل الخطاب </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> هم علی را از | | class="b" |<span class="beyt"> هم علی را از علو منزلت قائم مقام</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">هم نبی را از | | class="b" |<span class="beyt">هم نبی را از سمو <ref> سموّ: بلندی، رفعت.</ref> مرتبت نایب مناب </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> زیب آغوش بتول و گوشوار گوش عرش</span> | | class="b" |<span class="beyt"> زیب آغوش بتول و گوشوار گوش عرش</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">زینت دوش رسول و معنی | | class="b" |<span class="beyt">زینت دوش رسول و معنی ام الکتاب </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آخر ای بیدادگر گردون، به پیش دادگر</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آخر ای بیدادگر گردون، به پیش دادگر</span> | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۹۱: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید</span> | | class="b" |<span class="beyt"> روز محشر تا شفیع شیعیان گردد، کشید</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب <ref>سیری در مرثیه‌ی عاشورایی؛ ص | | class="b" |<span class="beyt">شافع یوم الحساب، این ظلم‌های بی‌حساب <ref>سیری در مرثیه‌ی عاشورایی؛ ص ۲۲۹.</ref> </span> | ||
|} | |} | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۹۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج ۲، ص: ۸۵۲.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||