ابوثمامه صائدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ابوثمامه صائدی''' | {{جعبه اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | ||
| عنوان = | |||
| تصویر =مزار یاران امام حسین(ع).jpg | |||
| اندازه تصویر = | |||
|توضیح تصویر = | |||
| نام کامل =عمرو بن عبدالله بن کعب صائد بن شرحبیل بن شراحیل بن عمرو بن جشم بن حاشد بن جشم حیزون بن عوف بن همدان صائدی | |||
| لقب = | |||
| نسب = | |||
| خویشاوندان سرشناس = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| شهر تولد = | |||
| کشور تولد = | |||
| محل زندگی =کوفه | |||
| تاریخ وفات/شهادت = | |||
| شهر وفات/شهادت = | |||
| نحوه وفات/شهادت = | |||
| مدفن = | |||
| از یاران = | |||
| فعالیت‌های اجتماعی = | |||
| مشایخ = | |||
| شاگردان = | |||
| آثار = | |||
| نقش های برجسته =از شهدای کربلا در روز عاشورا | |||
}}'''ابوثمامه صائدی''' از یاران [[حسین|امام حسین(ع)]] که از [[کوفه]] خود را به کاروان ایشان رساند و در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. | |||
==زندگینامه== | |||
ابوثمامه از قبیله همدان بود. نام کامل او عمرو بن عبدالله بن کعب صائد بن شرحبیل بن شراحیل بن عمرو بن جشم بن حاشد بن جشم بن حیزون بن عوف بن همدان صائدی منسوب به صائد تیرهای است.<ref>انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص117-118.</ref> شیخ طوسی نسب او را انصاری آورده‌است.<ref>رجال ابن داوود، ابن داوود حلی، تقی الدین حسن بن علی، نجف: المطبعه الحیدریه، 1392 ﻫ ق. طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص77؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال ابن داوود، ابن داوود حلی، تقی الدین حسن بن علی، نجف: المطبعه الحیدریه، 1392 ﻫ ق.، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص333.</ref> دینوری<ref>الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م. الطوال، ص238.</ref> نام او را ابو ثمامه صیداوی ضبط کرده که درست نمی‌نماید. | |||
او از اهل کوفه و از یاران امیرالمؤمنین علی (ع) بود و در جنگ‌ها با آن حضرت شرکت می‌کرد. پس از آن حضرت از یاران امام حسن مجتبی (ع) شد. | |||
او از | او پس از مرگ [[معاویه]]، از جمله دعوت کنندگان امام حسین (ع) به کوفه بود. زمانی که [[مسلم بن عقیل]] وارد کوفه شد او به دلیل آنکه در شناخت سلاح خبره بود، مسئول خرید و جمع آوری اسلحه شد. | ||
او | هنگام دستگیری [[هانی بن عروه|هانی بن عروة]]، او با سپاه تحت فرمانش، [[دار الاماره|دارالاماره]] را محاصره کرد. | ||
پس از تسلط [[ابن زیاد]] بر اوضاع و شهادت [[مسلم بن عقیل]] وی مدتی مخفی شد و سرانجام به اتفاق [[نافع بن هلال]] در اثنای راه به [[امام حسین (ع)]] ملحق شد. | |||
در زیارت ناحیه مقدسه، ابو ثمامه، عمر بن عبدالله صائدی آمده است.<ref>بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص73.</ref> نسبت صائدی از نام یا لقب یکی از نیاکان او گرفته شده است.<ref>تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1378 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص364 ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص69.</ref> | |||
==نقش در واقعه کربلا== | ==نقش در واقعه کربلا== | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۲: | ||
امام حسین (ع) سر به سوی آسمان آسمان برداشت و فرمود: | امام حسین (ع) سر به سوی آسمان آسمان برداشت و فرمود: | ||
«ذکرتَ الصلاةَ، جَعَلَکَ اللهُ من المصلّینَ الذاکرینَ، نعم هذا أوّلُ | «ذکرتَ الصلاةَ، جَعَلَکَ اللهُ من المصلّینَ الذاکرینَ، نعم هذا أوّلُ وقتِها»، «نماز را به یاد آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد. آری، اکنون وقت فضیلت نماز است». | ||
«نماز را به یاد آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد. آری، اکنون وقت فضیلت نماز است». | |||
سپس فرمود:«سَلُواهم أنْ یَکُفُّوا عنّا حتَّى نصلّی»، «از این گروه بخواهید از ما دست بشویند تا نماز گزاریم». | |||
[[حصین بن نمیر تمیمی|حصین بن تمیم]] (یکی از فرماندهان سپاه [[یزید]]) فریاد برآورد: «نماز شما پذیرفته نیست!» | |||
[[حبیب بن مظاهر]] در پاسخش گفت: «ای حمار! می‌پنداری که نماز از آل رسول خدا پذیرفته نیست و نماز تو پذیرفته است؟!»<ref>تاریخ طبری، ج 4، ص 334 و بحارالانوار ج 5، ص 21 (با مختصر تفاوت).</ref> | |||
حبیب بن | |||
===وقایع هنگام نماز=== | ===وقایع هنگام نماز=== | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۰: | ||
===شهادت=== | ===شهادت=== | ||
ابو ثمامه صائدی آخرین نمازش را پشت سر امام شهیدان (ع) به جا آورد، به آن حضرت عرض کرد: «یا اباعبدالله! من تصمیم گرفته‌ام که به یارانم ملحق شوم و خوش ندارم که زنده باشم و شما را تنها و کشته ببینم». | ابو ثمامه صائدی آخرین نمازش را پشت سر امام شهیدان (ع) به جا آورد، به آن حضرت عرض کرد: «یا [[ابا عبدالله (ع)|اباعبدالله]]! من تصمیم گرفته‌ام که به یارانم ملحق شوم و خوش ندارم که زنده باشم و شما را تنها و کشته ببینم». | ||
امام اجازه داد و فرمود: «ما نیز به زودی به شما ملحق خواهیم شد». | امام اجازه داد و فرمود: «ما نیز به زودی به شما ملحق خواهیم شد». | ||
==== رجزخوانی ==== | ====رجزخوانی==== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{م| عَزاءً لِآلِ المُصطَفی وَ بَناتِهِ }} | {{م| عَزاءً لِآلِ المُصطَفی وَ بَناتِهِ }} | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۲: | ||
{{م| بِاَنَّ اِبنَکُم فی مَجهَدٍ اَی مَجهَدٍ <ref>مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. آل ابی‌طالب، ج4، ص113.</ref> }} | {{م| بِاَنَّ اِبنَکُم فی مَجهَدٍ اَی مَجهَدٍ <ref>مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. آل ابی‌طالب، ج4، ص113.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}}تعزیت می‌گویم به آل پیامبر و دخترانش به خاطر گرفتاری پیامبر اکرم (ص) که بهترین انسان‌ها هستند. | {{پایان شعر}}تعزیت می‌گویم به آل پیامبر و دخترانش به خاطر گرفتاری پیامبر اکرم (ص) که بهترین انسان‌ها هستند. | ||
تعزیت بر حضرت زهرا (س) و همسرش که خزانه علم الهی بعد از پیامبر اکرم (ص) بود. | تعزیت بر حضرت زهرا (س) و همسرش که خزانه علم الهی بعد از پیامبر اکرم (ص) بود. | ||
او پس از این به میدان شتافت و سخت به کارزار مشغول شد تا آنکه در اثر جراحات زیاد به زمین افتاد و پسر عمویش «[[قیس بن عبدالله صائدی]]» | تعزیت بر همه مردمان مشرق و مغرب زمین، محزونم برای گرفتاری امام حسین راستگو و درست‌کردار. کیست رساننده این پیام از من به حضرت نبی (ص) و دخترش که فرزندتان در رنج و سختی است و چه رنج و سختی بزرگی! | ||
او پس از این به میدان شتافت و سخت به کارزار مشغول شد تا آنکه در اثر جراحات زیاد به زمین افتاد و پسر عمویش «[[قیس بن عبدالله صائدی]]» که با او دشمنی دیرینه داشت و در سپاه ابن سعد بود، او را به شهادت رساند.<ref>ابصار العین، ص 69-70 و رجوع شود به تاریخ طبری، ج 4، ص 336 و کامل بن اثیر، ج 4، ص 70.</ref> | |||
<br /> | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
| خط ۹۵: | خط ۱۰۰: | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5012606&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، سعید داوودی با نظارت آیة الله مکارم شیرازی، نشر امام علی بن ابی طالب (ع)، ص 471-473] | |||
* [[شهیدان جاوید: پژوهشی تاریخی درباره شهدای نهضت امام حسین (ع)|شهیدان جاوید، مرضیه محمدزاده، نشر بصیرت، ص 383-387.]] | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5012606&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، سعید داوودی با نظارت آیة الله مکارم شیرازی، نشر امام علی بن ابی طالب (ع)، ص 471-473] | ||
*[[شهیدان جاوید: پژوهشی تاریخی درباره شهدای نهضت امام حسین (ع)|شهیدان جاوید، مرضیه محمدزاده، نشر بصیرت، ص 383-387.]] | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
<references /> | <references />{{یاران امام حسین علیه السلام}} | ||
[[رده: تاریخ]] | [[رده: تاریخ]] | ||
[[رده: افراد]] | [[رده: افراد]] | ||
[[رده: شهیدان کربلا]] | [[رده: شهیدان کربلا]] | ||
[[en:Abu Thumama al-Sa'idi]] | |||
[[رده:دعوت‌کنندگان امام حسین به کوفه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۳
ابوثمامه صائدی از یاران امام حسین(ع) که از کوفه خود را به کاروان ایشان رساند و در کربلا به شهادت رسید.
.jpg) | |
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عمرو بن عبدالله بن کعب صائد بن شرحبیل بن شراحیل بن عمرو بن جشم بن حاشد بن جشم حیزون بن عوف بن همدان صائدی |
| محل زندگی | کوفه |
| نقش های برجسته | از شهدای کربلا در روز عاشورا |
زندگینامهویرایش
ابوثمامه از قبیله همدان بود. نام کامل او عمرو بن عبدالله بن کعب صائد بن شرحبیل بن شراحیل بن عمرو بن جشم بن حاشد بن جشم بن حیزون بن عوف بن همدان صائدی منسوب به صائد تیرهای است.[۱] شیخ طوسی نسب او را انصاری آورده‌است.[۲] دینوری[۳] نام او را ابو ثمامه صیداوی ضبط کرده که درست نمی‌نماید.
او از اهل کوفه و از یاران امیرالمؤمنین علی (ع) بود و در جنگ‌ها با آن حضرت شرکت می‌کرد. پس از آن حضرت از یاران امام حسن مجتبی (ع) شد.
او پس از مرگ معاویه، از جمله دعوت کنندگان امام حسین (ع) به کوفه بود. زمانی که مسلم بن عقیل وارد کوفه شد او به دلیل آنکه در شناخت سلاح خبره بود، مسئول خرید و جمع آوری اسلحه شد.
هنگام دستگیری هانی بن عروة، او با سپاه تحت فرمانش، دارالاماره را محاصره کرد.
پس از تسلط ابن زیاد بر اوضاع و شهادت مسلم بن عقیل وی مدتی مخفی شد و سرانجام به اتفاق نافع بن هلال در اثنای راه به امام حسین (ع) ملحق شد.
در زیارت ناحیه مقدسه، ابو ثمامه، عمر بن عبدالله صائدی آمده است.[۴] نسبت صائدی از نام یا لقب یکی از نیاکان او گرفته شده است.[۵]
نقش در واقعه کربلاویرایش
ابوثمامه در ظهر عاشورا خدمت امام عرض کرد:
«ای اباعبدالله! جانم به فدایت، می‌بینم این گروه به تو نزدیک شده‌اند. به خدا سوگند! پیش از تو، من باید کشته شوم! ولی دوست دارم چون خداوند را ملاقات می‌کنم، این آخرین نماز را -که وقتش رسیده‌است- با تو خوانده باشم».
امام حسین (ع) سر به سوی آسمان آسمان برداشت و فرمود: «ذکرتَ الصلاةَ، جَعَلَکَ اللهُ من المصلّینَ الذاکرینَ، نعم هذا أوّلُ وقتِها»، «نماز را به یاد آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد. آری، اکنون وقت فضیلت نماز است».
سپس فرمود:«سَلُواهم أنْ یَکُفُّوا عنّا حتَّى نصلّی»، «از این گروه بخواهید از ما دست بشویند تا نماز گزاریم».
حصین بن تمیم (یکی از فرماندهان سپاه یزید) فریاد برآورد: «نماز شما پذیرفته نیست!»
حبیب بن مظاهر در پاسخش گفت: «ای حمار! می‌پنداری که نماز از آل رسول خدا پذیرفته نیست و نماز تو پذیرفته است؟!»[۶]
وقایع هنگام نمازویرایش
در روایتی دیگر از ابومخنف می‌خوانیم: امام حسین (ع) (به جای حجاج بن مسروق، مؤذن رسمی خود) اذان گفت و چون از آن فارغ شد، فریاد برآورد:
«یا وَیلَکَ یا عُمرِ بن سَعد أنسیتَ شرایعَ الإسلامِ، ألا تَقِفُ عَن الحربِ حتى نُصَلّی و تُصَلّونَ و نَعودُ إلى الحَربِ؛ وای بر تو! ای ابن سعد؛ آیا احکام و دستورات اسلامی را فراموش کرده‌ای؟ چرا در این هنگام دست از جنگ نمی‌کشی تا نماز به پا داریم و شما نیز نماز بخوانید و آنگاه به نبرد ادامه دهیم؟»
ابن سعد پاسخی نداد و امام ندا داد: «اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِ الشَّیْطَانُ؛ شیطان بر او چیره شده است!»[۷]
و در روایتی آمده است: بعضی از یاران جلو امام ایستادند و سینه را سپر کردند و امام آخرین نماز خود را در زیر تیرهای دشمن خواند!
شهادتویرایش
ابو ثمامه صائدی آخرین نمازش را پشت سر امام شهیدان (ع) به جا آورد، به آن حضرت عرض کرد: «یا اباعبدالله! من تصمیم گرفته‌ام که به یارانم ملحق شوم و خوش ندارم که زنده باشم و شما را تنها و کشته ببینم».
امام اجازه داد و فرمود: «ما نیز به زودی به شما ملحق خواهیم شد».
رجزخوانیویرایش
عَزاءً لِآلِ المُصطَفی وَ بَناتِهِ | ||
عَزاءً لِزَهراء النَّبی وَ زَوجِها | ||
عَزاءً لِاَهلِ الشَّرقِ وَ الغَربِ کُلَّهُم | ||
فَمَن مُبَلِّغٌ عَنّی النَّبی وَ بِنتَهُ | ||
عَلی حَبسِ خَیرِ النّاسِ سِبطِ مُحَمَّدٍ | ||
خَزانَة عِلم اللهِ مِن بَعدِ اَحمَدَ | ||
وَ حُزناً عَلَی الحَبس الحُسَین المُسَدّد | ||
بِاَنَّ اِبنَکُم فی مَجهَدٍ اَی مَجهَدٍ [۸] |
تعزیت می‌گویم به آل پیامبر و دخترانش به خاطر گرفتاری پیامبر اکرم (ص) که بهترین انسان‌ها هستند.
تعزیت بر حضرت زهرا (س) و همسرش که خزانه علم الهی بعد از پیامبر اکرم (ص) بود.
تعزیت بر همه مردمان مشرق و مغرب زمین، محزونم برای گرفتاری امام حسین راستگو و درست‌کردار. کیست رساننده این پیام از من به حضرت نبی (ص) و دخترش که فرزندتان در رنج و سختی است و چه رنج و سختی بزرگی!
او پس از این به میدان شتافت و سخت به کارزار مشغول شد تا آنکه در اثر جراحات زیاد به زمین افتاد و پسر عمویش «قیس بن عبدالله صائدی» که با او دشمنی دیرینه داشت و در سپاه ابن سعد بود، او را به شهادت رساند.[۹]
جستارهای وابستهویرایش
منبعویرایش
پی نوشتویرایش
- ↑ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص117-118.
- ↑ رجال ابن داوود، ابن داوود حلی، تقی الدین حسن بن علی، نجف: المطبعه الحیدریه، 1392 ﻫ ق. طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص77؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال ابن داوود، ابن داوود حلی، تقی الدین حسن بن علی، نجف: المطبعه الحیدریه، 1392 ﻫ ق.، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص333.
- ↑ الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م. الطوال، ص238.
- ↑ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص73.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1378 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص364 ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص69.
- ↑ تاریخ طبری، ج 4، ص 334 و بحارالانوار ج 5، ص 21 (با مختصر تفاوت).
- ↑ معالی السبطین، ج 1، ص 361.
- ↑ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. آل ابی‌طالب، ج4، ص113.
- ↑ ابصار العین، ص 69-70 و رجوع شود به تاریخ طبری، ج 4، ص 336 و کامل بن اثیر، ج 4، ص 70.