۹٬۵۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
شیخ محمد بن یوسف بن شهاب متخلص به '''اهلی شیرازی''' از شعرای شیعی نامدار قرن نهم هجری است. | شیخ محمد بن یوسف بن شهاب متخلص به '''اهلی شیرازی''' از شعرای شیعی نامدار قرن نهم هجری است. {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = اهلی شیرازی | |||
== زندگینامه == | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی = شیخ محمد بن یوسف بن شهاب | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت = ایرانی | |||
| تاریخ تولد = ۸۵۸ ه.ق | |||
| محل تولد = شیراز | |||
| والدین = | |||
| تاریخ مرگ = ۹۴۲ ه.ق | |||
| محل مرگ = | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب = اهلی | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه = | |||
| سال‌های نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری = قصیده، غزل، مثنوی و رباعی | |||
|کتاب‌ها =دیوان | |||
|مقاله‌ها = | |||
|نمایشنامه‌ها = | |||
|فیلم‌نامه‌ها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص = | |||
|فیلم ساخته بر اساس اثر= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد = | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وب‌گاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
==زندگینامه== | |||
اهلی شیرازی در سال ۸۵۸ ه. ق در شیراز متولد شد. در جوانی از شیراز به هرات رفت و به دربار سلطان حسین بایقرا پیوست. پس از چندی به آذربایجان رفت و به مدح سلطان یعقوب آق قویونلو پرداخت و مثنوی «شمع و پروانه» را در ۸۹۴ قمری به نام او سرود. | اهلی شیرازی در سال ۸۵۸ ه. ق در شیراز متولد شد. در جوانی از شیراز به هرات رفت و به دربار سلطان حسین بایقرا پیوست. پس از چندی به آذربایجان رفت و به مدح سلطان یعقوب آق قویونلو پرداخت و مثنوی «شمع و پروانه» را در ۸۹۴ قمری به نام او سرود. | ||
پس از ظهور دولت صفویه به دربار شاه اسماعیل شتافت و در اشعار خود به مدح او پرداخت و مثنوی «سحر حلال» را به نام او کرد. پس از مرگ پادشاه صفوی به زادگاه خود بازگشت و در آنجا از خلق گوشه گرفت تا سرانجام در سال ۹۴۲ هجری در سن ۸۴ سالگی در گذشت و در کنار قبر حافظ مدفون است. | پس از ظهور دولت صفویه به دربار شاه اسماعیل شتافت و در اشعار خود به مدح او پرداخت و مثنوی «سحر حلال» را به نام او کرد. پس از مرگ پادشاه صفوی به زادگاه خود بازگشت و در آنجا از خلق گوشه گرفت تا سرانجام در سال ۹۴۲ هجری در سن ۸۴ سالگی در گذشت و در کنار قبر حافظ مدفون است. | ||
== آثار == | علت تخلص وی به «اهلی» را ارادت به [[اهل بیت (ع)]] ذکر کرده‌اند. <ref>دیوان اهلی شیرازی؛ مقدمه با تلخیص. تاریخ ادبیات در ایران؛ ج ۴، ص ۴۴۷- ۴۵۳. مجالس المومنین؛ ج ۲، ص ۶۹۳- ۶۹۶.</ref> | ||
اهلی از شاعران بزرگ تاریخ ادب فارسی است که در سرودن شعر دستی توانا داشت. قصاید خود را به تقلید از استادان گذشته نظیر انوری، خاقانی، ظهیر فاریابی، [[کمال الدین اصفهانی|کمال الدین اصفهانی]] و [[سلمان ساوجی|سلمان ساوجی]] سروده است. اهلی اصولا غزل‌سرا است و شمار غزلهای او به ۱۴۰۱ می‌رسد. اما قصاید، قطعات و رباعیات نیز دارد و پس از غزل شمار رباعیاتی که سروده به دیگر انواع شعر او قرونی دارد. تعدادی از قصاید اهلی در منقبت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و نیز مرثیه‌ی شهدای [[کربلا]] بالاخص [[امام حسین (ع)]] است. مجموعه‌ی ابیات دیوان او به ۱۴۷۳۵ می‌رسد و تعداد ۱۲ تالیف نیز به او نسبت داده‌اند. اهلی شاعری عارف مسلک بود و از ریا و زهد فروشی گریزان بود. از اشعارش چنین بر می‌آید که زندگی را در تهیدستی می‌گذراند. | |||
==آثار== | |||
اهلی از شاعران بزرگ تاریخ ادب فارسی است که در سرودن شعر دستی توانا داشت. قصاید خود را به تقلید از استادان گذشته نظیر انوری، خاقانی، ظهیر فاریابی، [[کمال الدین اصفهانی|کمال الدین اصفهانی]] و [[سلمان ساوجی|سلمان ساوجی]] سروده است. اهلی اصولا غزل‌سرا است و شمار غزلهای او به ۱۴۰۱ می‌رسد. اما قصاید، قطعات و رباعیات نیز دارد و پس از غزل شمار رباعیاتی که سروده به دیگر انواع شعر او قرونی دارد. تعدادی از قصاید اهلی در منقبت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و نیز مرثیه‌ی شهدای [[کربلا]] بالاخص [[امام حسین (ع)]] است. مجموعه‌ی ابیات [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=6896032&pageStatus=1&sortKeyValue1=&sortKeyValue2= دیوان] او به ۱۴۷۳۵ می‌رسد و تعداد ۱۲ تالیف نیز به او نسبت داده‌اند. اهلی شاعری عارف مسلک بود و از ریا و زهد فروشی گریزان بود. از اشعارش چنین بر می‌آید که زندگی را در تهیدستی می‌گذراند. | |||
<br /> | |||
== اشعار == | ==اشعار== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| ای نقد جان، نثار شهیدان کربلا|چون خاک رهگذار شهیدان کربلا }} | {{ب| ای نقد جان، نثار شهیدان کربلا|چون خاک رهگذار شهیدان کربلا }} | ||
| خط ۴۳: | خط ۸۹: | ||
{{ب| یا مرتضی علی، به شهیدان روا مدار|ظلمی چنین، که چرخ ستمکار کرده است }} | {{ب| یا مرتضی علی، به شهیدان روا مدار|ظلمی چنین، که چرخ ستمکار کرده است }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| | {| style="margin: 0 auto; " | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آغشته شد به خون، سرو فرقی که موی او</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آغشته شد به خون، سرو فرقی که موی او</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| خط ۶۶: | خط ۱۱۲: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> یا مرتضی علی، به شهیدان روا مدار</span> | | class="b" |<span class="beyt"> یا مرتضی علی، به شهیدان روا مدار</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">ظلمی چنین، که چرخ ستمکار کرده است </span> | | class="b" |<span class="beyt">ظلمی چنین، که چرخ ستمکار کرده است </span> | ||
|} | |} | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۷۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج۲، ص: ۷۹۵-۷۹۶. | *دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج۲، ص: ۷۹۵-۷۹۶. | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||