همای شیرازی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶٬۵۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
میرزا محمّد علی مشهور به رضا قلی خان شیرازی و متخلّص و معروف به «همای شیرازی» از شاعران قرن سیزدهم هجری است. وی در شیراز متولّد شد و نزد استادان فن و هنر و ادبیّات به تحصیل پرداخت، و به محضر ادیبان از جمله وصال شیرازی راه یافت. سپس به سلسله‌ی تصوف پیوسته و در اصفهان رحل اقامت افکند و به تدریس فلسفه و عرفان و فنون ادب پرداخت.
'''میرزا محمّد علی''' از شاعران قرن سیزدهم قمری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = همای شیرازی
| تصویر                  =
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              = میرزا محمّد علی
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            =
| محل تولد                =
| والدین                = 
| تاریخ مرگ              = سال 1290 ه. ق.
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =رضاقلی خان شیرازی
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    = همای شیرازی
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}


همای شیرازی از معاصران و معاشران رضا قلی خان هدایت صاحب کتاب «مجمع الفصحا» بود. وی در آخر عمر به خلوت و تهجّد گرایید و به سال 1290 هجری زندگی را بدرود گفت. دیوانش در دو مجلد چاپ شده است. <ref>دیوان همای شیرازی مقدمه با تلخیص. فرهنگ شاعران زبان پارسی.</ref>
== زندگینامه ==
میرزا محمّد علی مشهور به رضا قلی خان شیرازی و متخلّص و معروف به «همای شیرازی» است. وی در شیراز متولّد شد و نزد استادان فن و هنر و ادبیّات به تحصیل پرداخت و به محضر ادیبان از جمله [[وصال شیرازی‌|وصال شیرازی]] راه یافت. سپس به سلسله‌ی تصوف پیوسته و در اصفهان رحل اقامت افکند و به تدریس فلسفه و عرفان و فنون ادب پرداخت.


همای شیرازی از معاصران و معاشران [[رضا قلی خان هدایت]] صاحب کتاب «مجمع الفصحا» بود. وی در آخر عمر به خلوت و تهجّد گرایید و به سال 1290 ه. ق. زندگی را بدرود گفت.


{{شعر}}
== آثار ==
'''ترکیب‌بند:'''
دیوان همای شیرازی در دو مجلد چاپ شده است. <ref>دیوان همای شیرازی مقدمه با تلخیص. فرهنگ شاعران زبان پارسی.</ref>


== اشعار ==


{{ب| ماه محرم آمد و گشتند سوگوار|از زیر فرش تا زبر عرش کردگار }}  
=== ترکیب بند ===
<br />{{شعر}}{{ب| ماه محرم آمد و گشتند سوگوار|از زیر فرش تا زبر عرش کردگار }}  


{{ب| چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌|چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار }}  
{{ب| چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌|چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار }}  
خط ۳۴: خط ۸۴:
{{ب| زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌|و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  }}  
{{ب| زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌|و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  }}  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۶۹: خط ۱۱۸:
{{ب| ای دیده همچو ابر بهار اشکبار باش‌|ای دل تو نیز لاله صفت داغدار باش  }}
{{ب| ای دیده همچو ابر بهار اشکبار باش‌|ای دل تو نیز لاله صفت داغدار باش  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> چشمی که در عزای حسین اشکبار نیست</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ایمن ز هول محشر و روز شمار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دور از لقای رحمت پروردگار هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر دیده‌ای که در غم او اشکبار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کار من است گریه‌ی جانسوز هر سحر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بهتر ز گریه‌ی سحری هیچ کار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> وقتی به دست آرم اگر آب خوشگوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چون یاد او کنم دگرم خوشگوار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در حیرتم که از چه ز مقراض <ref> مقراض: قیچی.</ref> آه من‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از هم گسسته رشته‌ی لیل و نهار نیست </span> 
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در لاله‌زار کرب و بلا هر چه بنگری‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌داغ هیچ لاله در آن لاله زار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر سنبلی دمیده و بشکفته لاله‌ای‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز جان سوگوار و دل داغدار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سروی به غیر قدّ جوانان سروقد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ابری به غیر دیده‌ی طفلان زار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این سرخی افق که شود هر شب آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز خون حلق تشنه‌ی آن شیرخوار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز جسم پاره‌ی آن طفل شیرخوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یک نوگل شکفته در آن مرغزار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> لب عندلیب نغمه‌سرا بسته در چمن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کس جز دل سکینه‌ی نالان هزار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کی آگه است از دل لیلای داغدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن کس که همچو لاله دلش داغدار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دل به گریه کوش که در روز واپسین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌گریه هیچ کس به خدا رستگار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز هم که دم زند از مهر اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردا به رستخیز «هما» شرمسار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز اگر مضایقه داری ز آب چشم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردا خلاصی تو ز سوزنده نار نیست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دیده همچو ابر بهار اشکبار باش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ای دل تو نیز لاله صفت داغدار باش  </span>
|}




خط ۱۰۰: خط ۲۱۴:
{{ب| هرگه که نام او به زبان آورد قلم‌|صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  }}
{{ب| هرگه که نام او به زبان آورد قلم‌|صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از کربلا به کوفه چو شد کاروان روان</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از کوه ناله خاست ز افغان کاروان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از گریه پر ز ولوله گردید روزگار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناله پر ز غلغله گردید آسمان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از کوه خاست ناله که ای قوم الحذر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از سنگ خاست گریه که ای فرقه الامان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> رخهای همچو ماه خراشیده شد چو گشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سرها چو آفتاب به نوک سنان عیان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سر که در کنار بپرورده فاطمه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بنگر چه‌ها گذشت به آن سر ز امّتان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گاهی به دیر راهب و گاهی به بزم می‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه در تنور خولی و گه بر سر سنان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گاهی فراز نیزه چو خورشید آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه همچو گوی در خم چوگان کودکان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از جان و سر چه غم خورد ار گشت پایمال‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن کس که در رضای خدا سر بداد و جان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از بس که ریخت خون جوانان فلک به خاک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تا حشر لاله می‌دمد از خاک بوستان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای چرخ دشمنی تو با دوستان حق‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امروز نیست کز ازل این داشتی نهان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز دشمنی تو با اهل بیت نیست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیری است دشمنی تو بدین پاک خانمان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فرق علی شکافتی از تیغ آبدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پهلوی حمزه از دم زوبینِ خون‌فشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گوهر صفت شکستی از آسیب سنگ ظلم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دندان مصطفی که فدایش جهان و جان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هرگه که نام او به زبان آورد قلم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  </span>
|}




خط ۱۳۳: خط ۳۰۴:
{{ب| فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌|کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  }}
{{ب| فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌|کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۱۶۰: خط ۳۳۰:
{{ب| ای دیده گریه در غم آل رسول کن‌|خود را به روز حشر ز اهل قبول کن  }}
{{ب| ای دیده گریه در غم آل رسول کن‌|خود را به روز حشر ز اهل قبول کن  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که خلقت دو جهان شد بر ایشان</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دادند در خرابه‌ی بی‌سقف جایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قوم زنا به قصر زر اندود کامران‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آل رسول در غل و زنجیر پایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آیینه‌ی جمال خدایند و از جلال‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خورشید هست آینه‌ی عکس رایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن اختران برج رسالت که آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با صد هزار دیده بگرید بر ایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن خسروان کشور ایمان که از شرف‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جبریل بود خادم دولتسرایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که آسمان بود از مهرشان به پا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قومی که کردگار بگوید ثنایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بیمار و خسته جان و گرفتار و ناتوان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز خون دل نبود دوا و غذایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> پامال سمّ اسب جفا گشت ای دریغ‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن جسمها که جان دو عالم فدایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون اصل دین ولای رسول است و آل او</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">واجب بود به خلق دو عالم ولایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آنان که پاس حرمت احمد نداشتند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز نار قهر نیست به محشر جزایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آنان که گریه در غم آل نبی کنند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردوس و سلسبیل ببخشد خدایشان </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای دیده گریه در غم آل رسول کن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خود را به روز حشر ز اهل قبول کن  </span>
|}




خط ۱۹۱: خط ۴۱۰:
{{ب| ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید|نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید }}  
{{ب| ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید|نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید }}  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از کوفه سوی شام روان شد چو قافله</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">افتاد در سرادق افلاک ولوله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد از خروش و ناله جهان پر ز انقلاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گشت از شرار آه فلک پر ز مشعله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روز قیامت است تو پنداشتی که بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از شش جهت زمانه پر آشوب و غلغله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ابری که می‌گریست در آن دشت هولناک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چشم سکینه بود به دنبال قافله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نیلی رخش ز سیلی شمر ای دریغ شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن بانویی که ماه نبودش مقابله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> طفلی که در کنار چو جان داشتی حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دور از پدر فتاد ز جان چند مرحله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> غلتان چو اشک خویش به دنبال کاروان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تن خسته و پیاده و بی‌زاد و راحله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گه خاک کرد پاک ز رخسار همچو ماه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گه برکشید خار ز پای پر آبله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آتش به روزگار زد از آه شعله‌بار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">وقتی که کرد از ستم آسمان گله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز او که بسته پای به زنجیر ظلم داشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بیمار را نبسته کسی پا به سلسله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نشکفته غنچه‌ی چمن مرتضی دریغ‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سیراب شد ز غنچه‌ی پیکان حرمله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دور از پدر فتاد بدان سان که جان ز تن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گردون میان جان و تن افکند فاصله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای کاشکی که خامه‌ی تقدیر می‌کشید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یکسر به دفتر دو جهان خطّ باطله </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید </span>
|}




خط ۲۳۰: خط ۵۰۶:
{{ب| در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر|غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج 2، ص 1018.</ref> }}
{{ب| در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر|غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج 2، ص 1018.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گلگون سوار معرکه‌ی کربلا حسین</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رخشنده شمع انجمن انبیا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آسوده دل ز بحر فنا شو که ایمن است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در کشتیی که هست در او ناخدا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جز مهر یار از همه چیزی بشست دست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جز عشق دوست بر همه زد پشت پا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هر جا که دید رنج و بلایی به جان خرید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روز ازل چو کرد قبول بلا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عهدی که بست کرد وفا تا به کربلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آموخت بر جهان همه رسم وفا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> اول عیال و مال و تن و جان و ملک و جاه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یکباره بذل کرد به راه خدا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> همّت نگر که داد سر و جان و هرچه بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بیعت ولی نکرد به آل زنا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هرچند تشنه بود لبش لیک خضر را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر چشمه‌ی حیات شدی رهنما حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فریاد از آن زمان که شد از ظلم آسمان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بی‌یار و بی‌برادر و بی‌اقربا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون مصحف مجید به بت خانه‌های چین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تنها میان آن همه‌ی اشقیا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تنها ز گریه‌اش نه همی سنگ می‌گریست</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">«الدّهر قد تزلزل لمّا بکا» <ref>روزگار از گریه‌ی حسین متزلزل است.</ref> حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بی‌کس میان آن همه خونخوار دشمنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از خدا نداشت کسی آشنا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عزم طواف تربت او کن دلا که هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">رکن و مقام و کعبه و سعی و صفا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر خون‌بهای خون شهیدان طلب کند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از خدا طلب نکند خون‌بها حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مدح خدای راست سزاوار و گوش او</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناسزا شنید بسی ناسزا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون آفتاب شهره شود در همه جهان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گر بنگرد ز لطف به سوی هما حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از آفتاب روز جزا غم مخور که هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">صاحب لوا به عرصه‌ی روز جزا حسین </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج 2، ص 1018.</ref> </span>
|}




خط ۲۹۷: خط ۶۴۶:
{{ب| تیره یا رب تا قیامت باد روی اهل شام‌|آن چنان که روزگار خصم شاه جم وقار }}
{{ب| تیره یا رب تا قیامت باد روی اهل شام‌|آن چنان که روزگار خصم شاه جم وقار }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">قیرگون شد روی گیتی چون سر زلفین یار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جنبش اندر هفت گردون او فتاد از شش جهت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">لرزه اندر چار ارکان شد عیان از هر کنار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد عیان اندوه و حسرت، شد نهان وجد و سرور</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شادمانی رخت خود بربست و غم افکند بار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فارغ از غم یک دل خرّم نمی‌بینم مگر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کآفتاب یثرب و بطحا چون و از ملک حجاز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در عراق آمد به خاک نینوا افکند بار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کوفیان آن عهد و پیمان را که بربستند سخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سست بشکستند و بر وی تنگ بگرفتند کار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آب در وادی روان بود روان از هر طرف‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چشمه‌های خون ز چشم کودکان شیرخوار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> اندر آن وادی ز اشک و آه طفلان حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">حیرتی دارم که چون گردون نیفتاد از مدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هریک از مردان راه دین در آن دشت بلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جان و سر کردند در پایش به جان و دل نثار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یک به یک زان نامداران اندر آن میدان رزم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جان چنین دادند اندر یاری آن شهریار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون که بر شاه شهیدان نوبت هیجا <ref> هیجا: جنگ، نبرد.</ref> رسید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خواست گلگون و کمند و تیغ بهر کارزار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تا به پشت دلدل آمد بر به کف تیغ دو سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مرتضی گفتن به میدان شد کشیده ذو الفقار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زیر رانش بود یکرانی که بد دریا شکافت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در به دستش بود شمشیری که بد خارا گذار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ساخت گردون را سپر از بیم تیغش آفتاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غافل از این کو برآرد از سر گردون دمار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از پی خون برادر راند در میدان سمند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با دلی چو بحر خون، با چشم چون ابر بهار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تاخت بر آن خیل روبه همچو شیر خشمناک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">الحذر <ref> الحذر: پرهیز کن.</ref> از خشم شیر شرزه هنگام شکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کوس از یک سو برآوردی خروش الحذر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نای از یک جا برآوردی نوای الفرار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گشت گلگون روی خاک تیره از خون یلان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چو زِرنگ لاله اطراف و کنار لاله‌زار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خسته جان و تن نزار و کام خشک و دیده تر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در دلش پیکان عشق و بر سرش سودای یار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ذره‌آسا آفتاب افتاد اندر خاک راه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تا ز صدر زین به خاک ره فتاد آن تاجدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سری کز ناز دست افشاند بر تاج سپهر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بسترش شد خاک و بالینش شد از خارا و خار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خیمه‌ی گردون ز هم بگسیخته شد تار و پود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کسوت امکان ز هم بگسست یکسر پود و تار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زورق گردون حبابی گشت در دریای خون‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">عالم هستی به کوی نیستی شد پی‌سپار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کی عجب باشد که اندر ماتم سبط رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خون بگرید آسمان و تیره گردد روزگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از خدنگ و خنجر و شمشیر و زوبین و سنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از هزار افزون جراحت بود بر آن نامدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بس که اندر آفرینش انقلاب آمد پدید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خواست گیتی روز رستاخیز سازد آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن تنی کز فخر پا بنهاد بر دوش رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کرد پامال ستورانش سپهر کج مدار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خفته بر دیبا یزید و خسته در صحرا حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیو بر تخت سلیمان و سلیمان خاکسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آل بوسفیان به کاخ و عترت طه به خاک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن یکایک شادمان و این سراسر سرگوار  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مو پریشان، رو خراشان اهل بیت شاه دین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نوحه‌گر بر کوهه‌ی جمّازه‌های بی‌مهار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر سر نعش شهیدان بس که گیسو شد پریش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پر عبیر و مشک شد وادی چو صحرای تتار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تیره یا رب تا قیامت باد روی اهل شام‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن چنان که روزگار خصم شاه جم وقار </span>
|}
<br />


 
== منابع ==
 
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 916-921.]
==منابع==
 
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 916-921.


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۳۰۹: خط ۷۸۵:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش