فواد کرمانى: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ اوت ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''فؤاد کرمانی''' (زاده 1268، درگذشته 1358) از شعرای نامدار آیینی است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    =فتح اللّه قدسى
| نام                    =فتح اللّه قدسى
| تصویر                  =
| تصویر                  =
خط ۵۰: خط ۵۰:
==زندگینامه==
==زندگینامه==


آقا فتح اللّه قدسى فرزند سلطان على متخلّص به فؤاد(1268-1358 ق)از شعراى نامدار آیینى در سده چهاردهم است.
آقا فتح اللّه قدسى فرزند سلطان على (متخلّص به فؤاد) از شعراى نادر سده چهاردهم است که علاوه بر ملکات اخلاقى و فضایل علمى، در مسیر سلوک و محبت آل اللّه سیر مى‌کرده و با دو بال علم و عمل به پروازى نایل آمده که مورد غبطه هم‌عصران خود بوده است. فؤاد در سن نود سالگى بدرود حیات مى‌گوید و در گورستانِ «سید حسین» شهر کرمان به خاک سپرده مى‌شود. <ref>شمع جمع، فؤاد کرمانى، به اهتمام دکتر حسین بهزادى اندوهجردى، چاپ اول (نشر صندوق، تهران 1371)، ص 5.</ref> مزار این شاعر عارف، در سال‌هاى اخیر بازسازى شده و زیارتگاه اهل ادب و بصیرت است.


دیوان فؤاد کرمانى موسوم به«شمع جمع»که شاعر آن را به سال 1322 به پایان برده و مادّه تاریخى که خود او به همین مناسبت سروده است همین سال را نشان مى‌دهد.
== آثار ==
مسمّطات او در بیان عظمت وجودى امیر مؤمنان على-علیه السلام-از ممتازترین آثار منظوم آیینى و از جهت محتوایى بى‌نظیر است. فؤاد در مراثى عاشورایى خود به قرائت ارزشى از مکتب عاشورا عنایت تام و تمام داشته و همانند شاعران همزمان خود به جنبه‌هاى عاطفى و ماتمى کربلا بسنده نکرده است. این شاعر بلندآوازه آیینى در طنزپردازى نیز ید طولایى داشته و چهره زشت فقر زمانه خود را ضمن نکوهش ستمگران مال‌اندوز در این‌گونه آثار خود به تصویر کشیده و با مخالفان نهضت مشروطه نیز میانه خوشى نداشته است. فؤاد از سبک عراقى پیروى مى‌کند و اگر در شعر او هر از گاه غموضى دیده مى‌شود به خاطر حضور اصطلاحات علمى و عرفانى است. وى مثنوى‌هاى خود را با اقتباس و تضمین‌هاى مکرر از مثنوى ماندگار جلال الدین مولوى صبغۀ عرفانى بخشیده و در انواع قالب‌هاى شعرى خصوصا غزل و قصیده و ترجیع‌بند آثار منظومى در استقبال از سعدى، حافظ، هاتف، اصفهانى و قاآنى شیرازى آفریده است. اشعار عاشورایى فؤاد کرمانى از زمان خود او تاکنون مورد استفاده شیفتگان فارسى زبان ادب عاشورا و نیز ستایشگران اهل بیت عصمت و طهارت قرار گرفته و به خاطر عنایتى که این شاعر نامدار و بااخلاص آیینى به مقوله‌هاى ارزشى فرهنگ عاشورا داشته قهرا اشعار ارزشى او در دگرگونى فکرى و تغییر نگرش شعراى آیینى پس از او در ارتباط با غناى کیفى مراثى عاشورایى سهم به سزایى داشته است. وى با دستگاه‌هاى موسیقى ایرانى آشنایى داشته است و شاید به همین آشنایى باشد که در اوزان مطنطن عروضى آثار پرشورى آفریده است که دیگر شاعران کمتر پیرامون این‌گونه اوزان بلند مى‌گردند. <ref>همان،ص 21 تا 25.</ref>


=== دیوان فؤاد کرمانى موسوم به «شمع جمع» (1322): ===
این دیوان حاوى 6876 بیت به شرح زیر است:
این دیوان حاوى 6876 بیت به شرح زیر است:


الف.26 قصیده در 1162 بیت
* 26 قصیده در 1162 بیت
* 60 غزل در 803 بیت
* 11 قطعه در 22 بیت
* 539 رباعى در 1078 بیت
* 12 مسمّط در 875 بیت
* 5 ترجیح‌بند در 755 بیت
* 2 مثنوى در 2181 بیت <ref>همان، ص 5 و 8.</ref>


ب.60 غزل در 803 بیت
===برگزیده آثار عاشورایى===


ج.11 قطعه در 22 بیت
====سه رباعى====
 
د.539 رباعى در 1078 بیت
 
ه.12 مسمّط در 875 بیت
 
و.5 ترجیح‌بند در 755 بیت
 
ز.2 مثنوى در 2181 بیت <ref>شمع جمع،فؤاد کرمانى،به اهتمام دکتر حسین بهزادى اندوهجردى،چاپ اول(نشر صندوق،تهران 1371)، ص 5 و 8.</ref>
 
فؤاد کرمانى از شعراى نادر سده چهاردهم است که علاوه بر ملکات اخلاقى و فضایل علمى،در مسیر سلوک و محبت آل اللّه سیر مى‌کرده و با دو بال علم و عمل به پروازى نایل آمده که مورد غبطه هم‌عصران خود بوده است.
 
مسمّطات او در بیان عظمت وجودى امیر مؤمنان على-علیه السلام-از ممتازترین آثار منظوم آیینى است و از جهت محتوایى بى‌نظیر.
 
فؤاد در مراثى عاشورایى خود به قرائت ارزشى از مکتب عاشورا عنایت تام و تمام داشته و همانند شاعران همزمان خود به جنبه‌هاى عاطفى و ماتمى کربلا بسنده نکرده است.
 
این شاعر بلندآوازه آیینى در طنزپردازى نیز ید طولایى داشته و چهره زشت فقر زمانه خود را ضمن نکوهش ستمگران مال‌اندوز در این‌گونه آثار خود به تصویر کشیده و با مخالفان نهضت مشروطه نیز میانه خوشى نداشته است.
 
وى با دستگاههاى موسیقى ایرانى آشنایى داشته است و شاید به همین آشنایى باشد که در اوزان مطنطن عروضى آثار پرشورى آفریده است که دیگر شاعران کمتر پیرامون این‌گونه اوزان بلند مى‌گردند. <ref>همان،ص 21 تا 25.</ref>
 
فؤاد در سن نود سالگى بدرود حیات مى‌گوید و در گورستانِ«سید حسین»شهر کرمان به خاک سپرده مى‌شود. <ref>همان،ص 5.</ref> مزار این شاعر عارف،در سالهاى اخیر بازسازى شده و زیارتگاه اهل ادب و بصیرت است.
 
==سبک شعرى==
 
فؤاد از سبک عراقى پیروى مى‌کند و اگر در شعر او هر از گاه غموضى دیده مى‌شود به خاطر حضور اصطلاحات علمى و عرفانى است.
 
وى مثنوى‌هاى خود را با اقتباس و تضمین‌هاى مکرر از مثنوى ماندگار جلال الدین مولوى صبغۀ عرفانى بخشیده و در انواع قالب‌هاى شعرى خصوصا غزل و قصیده و ترجیع‌بند آثار منظومى در استقبال از سعدى،حافظ،هاتف،اصفهانى و قاآنى شیرازى آفریده است.
 
===دامنه تأثیر مرثیه‌هاى عاشورایى===
 
اشعار عاشورایى فؤاد کرمانى از زمان خود او تاکنون مورد استفاده شیفتگان فارسى زبان ادب عاشورا و نیز ستایشگران اهل بیت عصمت و طهارت قرار گرفته و به خاطر عنایتى که این شاعر نامدار و بااخلاص آیینى به مقوله‌هاى ارزشى فرهنگ عاشورا داشته قهرا اشعار ارزشى او در دگرگونى فکرى و تغییر نگرش شعراى آیینى پس از او در ارتباط با غناى کیفى مراثى عاشورایى سهم به سزایى داشته است.
 
==برگزیده آثار عاشورایى==
 
اگر آثار منظوم عاشورایى فؤاد کرمانى از نظر کمى معدود است ولى از نظر کیفى درخور تأمّل مى‌باشد:
 
===سه رباعى===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| اى سیف خدا!شهید سرمستِ خدا! | وى هست خدا!فانى در هستِ خدا! }}
{{ب| اى سیف خدا!شهید سرمستِ خدا! | وى هست خدا!فانى در هستِ خدا! }}
خط ۱۱۰: خط ۸۲:
{{ب| سرمشقِ تو را خطّ فنا داد حسین | رو مشق فنا کن که شفاعت این است <ref>همان،ص 246.</ref> }}
{{ب| سرمشقِ تو را خطّ فنا داد حسین | رو مشق فنا کن که شفاعت این است <ref>همان،ص 246.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
===در سوگ امام حسین (علیه السلام)===
====در سوگ امام حسین (علیه السلام)====
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| بینش اهل حقیقت چو حقیقت‌بین است | در تو بینند که حقیقت این است }}
{{ب| بینش اهل حقیقت چو حقیقت‌بین است | در تو بینند که حقیقت این است }}
خط ۱۵۰: خط ۱۲۲:
{{ب| گر(فؤاد)از غم عشق تو غنى شد چه عجب؟ | عشقِ سلطانِ غنى گنج دل مسکین است <ref>همان،ص 62 و 63.</ref> }}
{{ب| گر(فؤاد)از غم عشق تو غنى شد چه عجب؟ | عشقِ سلطانِ غنى گنج دل مسکین است <ref>همان،ص 62 و 63.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
===در منقبت و مرثیت سید الشهداء(علیه السلام)===
====در منقبت و مرثیت سید الشهداء (علیه السلام)====
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| زنده در هردو جهان نیست به جز کشته دوست | کشته‌ام کشته او را که جهان زنده به اوست }}
{{ب| زنده در هردو جهان نیست به جز کشته دوست | کشته‌ام کشته او را که جهان زنده به اوست }}
خط ۱۸۸: خط ۱۶۰:
{{ب| تیغ فولاد کجا روى لطیف تو کجا؟ | دل بر این‌روى نگرید اگر از آهن و روست <ref>همان ص 58 و 59.</ref> }}
{{ب| تیغ فولاد کجا روى لطیف تو کجا؟ | دل بر این‌روى نگرید اگر از آهن و روست <ref>همان ص 58 و 59.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
===فى ثناء الحسین(علیه السلام)===
====فى ثناء الحسین (علیه السلام)====
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| قامتت را چو قضا بهر شهادت آراست | با قضا گفت مشیّت که:قیامت برخاست }}
{{ب| قامتت را چو قضا بهر شهادت آراست | با قضا گفت مشیّت که:قیامت برخاست }}
خط ۲۲۶: خط ۱۹۸:


==منابع==
==منابع==
محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 499-504.


==پی نوشت==
* [[دانشنامه‌ شعر عاشورایی‌ انقلاب‌ حسینی‌ در شعر شاعران‌ عرب‌ و عجم‌|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 1535-1538.]]


* [[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج1، ص 499-504.]]


[[رده:افراد]]
==پی نوشت==
[[رده:در سده‌های نخستین]]
[[رده:مؤلفین]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران]]
<references />
[[رده:شاعران معاصر]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران ایرانی]]
[[رده:شاعران عاشورایی]]
۳٬۴۸۸

ویرایش