دعا خوانی (مناجات خوانی): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''دعا خوانی''' یا '''مناجات‌ خوانی''' به دو گونه است: گونه اول، متأثر از واقعه عاشورا و شخصیت امام حسین (ع) است. گونه دوم، پس از اتمام سینه‌زنی یا زنجیرزنی است.  
'''دعا خوانی''' یا '''مناجات‌ خوانی''' به دو گونه است: گونه اول، متأثر از واقعه [[عاشورا]] و شخصیت [[امام حسین (ع)]] است. گونه دوم، پس از اتمام [[سینه‌زنی]] یا [[زنجیر زنی|زنجیرزنی]] است.  
==دعا خوانی در مشهد==
==دعا خوانی در مشهد==
[[پرونده:مناجات خوانی در مشهد.jpg|بندانگشتی|مناجات خوانی در مشهد]]
[[پرونده:مناجات خوانی در مشهد.jpg|بندانگشتی|مناجات خوانی در مشهد]]
در مشهد نوحه‌ای به نام نوحه مناجات امام حسین (ع) خوانده می‌شود که ابیات زیر بخشی از آن مناجات است: <ref>خوش‌منظر، 1387، ص 204.</ref>{{شعر}}
در مشهد نوحه‌ای به نام [[نوحه]] مناجات [[حسین|امام حسین (ع)]] خوانده می‌شود که ابیات زیر بخشی از آن مناجات است: <ref>خوش‌منظر، ۱۳۸۷، ص ۲۰۴.</ref>
{{ب| رب اندر کوی عشقت بهر قربان آمدم | خود نه تنها بلکه با رعنا جوانان آمدم }}
{| style="margin: 0 auto; "
{{م| بهر قربان آمدم، با جوانان آمدم }}
{{ب| آمدم یا رب در این وادی پی عهد الست | بسته‌ام من دیده از هستی این دنیای پست }}
{{ب| راضیم یا رب رضایی را که دلخواه تو هست | گرچه بر بسته کمر از بهر قتلم قاتلم }}
{{م| از سر و جان بر سر میثاق و پیمان آمدم }}
{{ب| لیک تیر عشق تو بنشسته تا برده دلم | بار الها این من و این اکبر و این اصغرم }}
{{ب| بار الها این من و این قاسم سیمین برم | بار الها این علمدار سپاه و لشکرم }}
{{م| با همه یاران خود از بهر قربان آمدم }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> رب اندر کوی عشقت بهر قربان آمدم </span>
| class="b" |<span class="beyt"> رب اندر کوی عشقت بهر قربان آمدم </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> خود نه تنها بلکه با رعنا جوانان آمدم </span>
| class="b" |<span class="beyt"> خود نه تنها بلکه با رعنا جوانان آمدم </span>
|-
|-
| class="b" colspan="3" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> بهر قربان آمدم، با جوانان آمدم </div></center>
| colspan="3" class="b" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> بهر قربان آمدم، با جوانان آمدم </div></center>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آمدم یا رب در این وادی پی عهد الست </span>
| class="b" |<span class="beyt"> آمدم یا رب در این وادی پی عهد الست </span>
خط ۲۵: خط ۱۶:
| class="b" |<span class="beyt"> راضیم یا رب رضایی را که دلخواه تو هست </span>
| class="b" |<span class="beyt"> راضیم یا رب رضایی را که دلخواه تو هست </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> گرچه بر بسته کمر از بهر قتلم قاتلم </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> گرچه بر بسته کمر از بهر قتلم قاتلم </span>
|-
|-
| class="b" colspan="3" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> از سر و جان بر سر میثاق و پیمان آمدم </div></center>  
| colspan="3" class="b" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> از سر و جان بر سر میثاق و پیمان آمدم </div></center>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> لیک تیر عشق تو بنشسته تا برده دلم </span>
| class="b" |<span class="beyt"> لیک تیر عشق تو بنشسته تا برده دلم </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این من و این اکبر و این اصغرم </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این من و این اکبر و این اصغرم </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این من و این قاسم سیمین برم </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این من و این قاسم سیمین برم </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این علمدار سپاه و لشکرم </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها این علمدار سپاه و لشکرم </span>
|-
|-
| class="b" colspan="3" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> با همه یاران خود از بهر قربان آمدم </div></center>  
| colspan="3" class="b" |<center><div class="beyt" style="width: 50%;"> با همه یاران خود از بهر قربان آمدم </div></center>
|}
|}
<br />
==دعا خوانی در درگز خراسان رضوی==
==دعا خوانی در درگز خراسان رضوی==
در درگز خراسان رضوی، پس از مراسم نوحه‌خوانی، افراد رو به قبله می‌نشینند و نوحه‌خوان اشعار زیر را به عنوان دعا می‌خواند و افراد دسته با صدای بلند آمین می‌گویند: <ref>رستمی، تیمور، درگز، خراسان رضوی، 1351 و 1352.</ref>{{شعر}}
در درگز خراسان رضوی، پس از مراسم نوحه‌خوانی، افراد رو به قبله می‌نشینند و نوحه‌خوان اشعار زیر را به عنوان دعا می‌خواند و افراد دسته با صدای بلند آمین می‌گویند: <ref>رستمی، تیمور، درگز، خراسان رضوی، ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲.</ref>
{{ب| آمده‌ایم به استدعا ای خدای مهربان | تو این گدا را ای کریم نا امید نکن }}
{| style="margin: 0 auto; "
{{ب| نیست غیر از تو یار و پناهی | بر مای شرمنده‌ای رحیم تو رحم کن }}
{{ب| نعمت و روزی از توست ای خدای بزرگ | دشمنان دین را تو خوار و ذلیل کن }}
{{ب| به حرمت نور مشرقین | به حرمت حسین که به خونش غلتان است }}
{{ب| به‌حق شرع نبوت قرآن | اهل قبور را از خوان رحمتت دور نکن }}
{{ب| بانی مسجد را به‌حق رسول | ز دو دنیا نکن زار و ملول }}
{{ب| صاحب‌الزمان ظهور نماید | عرش خدا و شرع محمد پر نور شود }}
{{ب| ای خدای بزرگ بده به ما راه نجات | به‌حق سوره فاتحه مع الصلوات }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> آمده‌ایم به استدعا ای خدای مهربان </span>
| class="b" |<span class="beyt"> آمده‌ایم به استدعا ای خدای مهربان </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> تو این گدا را ای کریم نا امید نکن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> تو این گدا را ای کریم نا امید نکن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نیست غیر از تو یار و پناهی </span>
| class="b" |<span class="beyt"> نیست غیر از تو یار و پناهی </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> بر مای شرمنده‌ای رحیم تو رحم کن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> بر مای شرمنده‌ای رحیم تو رحم کن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نعمت و روزی از توست ای خدای بزرگ </span>
| class="b" |<span class="beyt"> نعمت و روزی از توست ای خدای بزرگ </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دشمنان دین را تو خوار و ذلیل کن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> دشمنان دین را تو خوار و ذلیل کن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به حرمت نور مشرقین </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به حرمت نور مشرقین </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به حرمت حسین که به خونش غلتان است </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> به حرمت حسین که به خونش غلتان است </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق شرع نبوت قرآن </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق شرع نبوت قرآن </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> اهل قبور را از خوان رحمتت دور نکن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> اهل قبور را از خوان رحمتت دور نکن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بانی مسجد را به‌حق رسول </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بانی مسجد را به‌حق رسول </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> ز دو دنیا نکن زار و ملول </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> ز دو دنیا نکن زار و ملول </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> صاحب‌الزمان ظهور نماید </span>
| class="b" |<span class="beyt"> صاحب‌الزمان ظهور نماید </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> عرش خدا و شرع محمد پر نور شود </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> عرش خدا و شرع محمد پر نور شود </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای خدای بزرگ بده به ما راه نجات </span>
| class="b" |<span class="beyt"> ای خدای بزرگ بده به ما راه نجات </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق سوره فاتحه مع الصلوات </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق سوره فاتحه مع الصلوات </span>
|}
|}
<br />
<br />
==دعاخوانی در زفره اصفهان==
==دعاخوانی در زفره اصفهان==
در زفره اصفهان، در مجلس سوگواری حسینی، سینه‌زنان یا زنجیرزنان به دو دسته تقسیم می‌شدند و دسته اول مصرع اول دعا را دم می‌گرفتند و دسته دوم دعای زیر را همخوانی می‌کردند: <ref>رجایی زفره‌ای، زفره، کوهپایه، اصفهان، 1348، 1350، 1358، 1366، 1369 و 1381.</ref>{{شعر}}
در زفره اصفهان، در مجلس سوگواری حسینی، سینه‌زنان یا زنجیرزنان به دو دسته تقسیم می‌شدند و دسته اول مصرع اول دعا را دم می‌گرفتند و دسته دوم دعای زیر را همخوانی می‌کردند: <ref>رجایی زفره‌ای، زفره، کوهپایه، اصفهان، ۱۳۴۸، ۱۳۵۰، ۱۳۵۸، ۱۳۶۶، ۱۳۶۹ و ۱۳۸۱.</ref>
{{ب| بار الها به رسول مدنی | به شه کشور ایجاد علی }}
{| style="margin: 0 auto; "
{{ب| به بتول آنکه به نام است زهرا | به حسن کشته زهر اعدا }}
{{ب| به حسین آنکه لب تشنه شهید | گشت از کینه بن سعد و یزید }}
{{ب| به‌حق عباس و دیگر | به‌حق قاسم و عون و جعفر }}
{{ب| به‌حق فرق علی اکبر | به لب خشک علی اصغر }}
{{ب| به‌حق زینب ناکام | عیالی که ببردند به شام }}
{{ب| به تن پر محن بیماران | به یتیمان ز فرقت نالان }}
{{ب| حاجت ما بنما جمله روا | دین ما را بکن از لطف ادا }}
{{ب| ده شفا بر همه بیماران | حفظ بنما تو غریبان الآن }}
{{ب| امنیت را منما سلب ز ما | صحت جسم عطا کن همه را }}
{{ب| حاضرین را ز صغیر و کبیر | ز بلا حفظ کن ای حی قدیر }}
{{ب| مردها را به علی ببخش تمام | این زنان نیز ببخش به خاتون قیام }}
{{ب| این جوانان را به علی اکبر | طفل‌ها را به علی اصغر }}
{{ب|  همه را مرحمت و احسان کن | صله‌شان روضه‌ای از رضوان کن }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به رسول مدنی </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به رسول مدنی </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۱۰۹: خط ۷۵:
| class="b" |<span class="beyt"> به بتول آنکه به نام است زهرا </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به بتول آنکه به نام است زهرا </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به حسن کشته زهر اعدا </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> به حسن کشته زهر اعدا </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به حسین آنکه لب تشنه شهید </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به [[حسین بن على (ع)|حسین]] آنکه لب تشنه شهید </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> گشت از کینه بن سعد و یزید </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> گشت از کینه [[عمر بن سعد|بن سعد]] و [[یزید]] </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق عباس و دیگر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق [[عباس ابن علی(ع)|عباس]] و دیگر </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق قاسم و عون و جعفر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق [[قاسم بن حسن (ع)|قاسم]] و [[عون بن جعفر طیار|عون]] و [[جعفر فرزند على فرزند ابى طالب (ع)|جعفر]] </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق فرق علی اکبر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق فرق [[علی اکبر (ع)|علی اکبر]] </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به لب خشک علی اصغر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به لب خشک [[علی اصغر (ع)|علی اصغر]] </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق زینب ناکام </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به‌حق [[زینب (س)|زینب]] ناکام </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> عیالی که ببردند به شام </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> عیالی که ببردند به [[شام]] </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> به تن پر محن بیماران </span>
| class="b" |<span class="beyt"> به تن پر محن بیماران </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به یتیمان ز فرقت نالان </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> به یتیمان ز فرقت نالان </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> حاجت ما بنما جمله روا </span>
| class="b" |<span class="beyt"> حاجت ما بنما جمله روا </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دین ما را بکن از لطف ادا </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> دین ما را بکن از لطف ادا </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ده شفا بر همه بیماران </span>
| class="b" |<span class="beyt"> ده شفا بر همه بیماران </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> حفظ بنما تو غریبان الآن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> حفظ بنما تو غریبان الآن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امنیت را منما سلب ز ما </span>
| class="b" |<span class="beyt"> امنیت را منما سلب ز ما </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> صحت جسم عطا کن همه را </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> صحت جسم عطا کن همه را </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> حاضرین را ز صغیر و کبیر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> حاضرین را ز صغیر و کبیر </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> ز بلا حفظ کن ای حی قدیر </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> ز بلا حفظ کن ای حی قدیر </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مردها را به علی ببخش تمام </span>
| class="b" |<span class="beyt"> مردها را به علی ببخش تمام </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> این زنان نیز ببخش به خاتون قیام </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> این زنان نیز ببخش به خاتون قیام </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این جوانان را به علی اکبر </span>
| class="b" |<span class="beyt"> این جوانان را به علی اکبر </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> طفل‌ها را به علی اصغر </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> طفل‌ها را به علی اصغر </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt">  همه را مرحمت و احسان کن </span>
| class="b" |<span class="beyt">  همه را مرحمت و احسان کن </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> صله‌شان روضه‌ای از رضوان کن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> صله‌شان روضه‌ای از رضوان کن </span>
|}
|}
<br />
<br />
==دعاخوانی در فین کاشان==
==دعاخوانی در فین کاشان==
دعای پایان مجلس نوحه‌خوانی روز عاشورا در فین کاشان که با آمین گفتن عزاداران همراه بود، چنین خوانده می‌شد: <ref>ایزدپناه، امیر، فین، کاشان، اصفهان، 1347.</ref>
دعای پایان مجلس نوحه‌خوانی روز [[عاشورا]] در فین کاشان که با آمین گفتن عزاداران همراه بود، چنین خوانده می‌شد: <ref>ایزدپناه، امیر، فین، کاشان، اصفهان،۱۳۴۷.</ref>
{{شعر}}
 
{{ب| بار الها به دل زار حسین | به علی اکبر فرزند حسین }}
{| style="margin: 0 auto; "  
{{ب| آن دعایی که به طفلان می‌کرد | چشم حسرت به یتیمان می‌کرد }}
{{ب| تو برآور حاجت ما شیعیان | ما که هستیم پر غم و بی‌یار الله }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "  
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به دل زار حسین </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به دل زار حسین </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> به علی اکبر فرزند حسین </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> به علی اکبر فرزند حسین </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن دعایی که به طفلان می‌کرد </span>
| class="b" |<span class="beyt"> آن دعایی که به طفلان می‌کرد </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> چشم حسرت به یتیمان می‌کرد </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> چشم حسرت به یتیمان می‌کرد </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تو برآور حاجت ما شیعیان </span>
| class="b" |<span class="beyt"> تو برآور حاجت ما شیعیان </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> ما که هستیم پر غم و بی‌یار الله </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> ما که هستیم پر غم و بی‌یار الله </span>
|}
|}
<br />
<br />
==دعاخوانی در یزد==
==دعاخوانی در یزد==
در یزد بعد از سینه‌زنی، این اشعار دعاگونه خوانده می‌شد: <ref>هاشمی پور، 1380، ص 199. </ref>{{شعر}}
در یزد بعد از سینه‌زنی، این اشعار دعاگونه خوانده می‌شد: <ref>هاشمی پور، ۱۳۸۰، ص ۱۹۹. </ref>
{{ب| یا رب به محمد که علی را برسان | آن یکه سوار حیدری را برسان }}
{| style="margin: 0 auto; "  
{{ب| آن دم که اجل دامن عمرم گیرد | پیش از ملک‌الموت، علی را برسان }}
{{ب| یا رب به محمد و علی و زهرا | یا رب به حسن و حسین، آن پنج تن آل عبا }}
{{ب| از روی کرم، همه بیامرز و ببخش | جمع محبان مصیبت‌زده را }}
{{ب| یا رب تو گناه همه را باطل کن | یا رب تو مراد همه را حاصل کن }}
{{ب| این جمع که حاضرند از پیر و جوان | یا رب همه را به کربلا داخل کن }}
{{ب| یا رب همه را رسان به هنگام طلب | در شور نجف که باشد از هر طرف }}
{{ب| یک دست به دامن حسین بن علی | دست دگری به دامن شاه نجف }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "  
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به محمد که علی را برسان </span>
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به محمد که علی را برسان </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> آن یکه سوار حیدری را برسان </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> آن یکه سوار حیدری را برسان </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن دم که اجل دامن عمرم گیرد </span>
| class="b" |<span class="beyt"> آن دم که اجل دامن عمرم گیرد </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> پیش از ملک‌الموت، علی را برسان </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> پیش از ملک‌الموت، علی را برسان </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به محمد و علی و زهرا </span>
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به محمد و علی و زهرا </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به حسن و حسین، آن پنج تن آل عبا </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب به حسن و حسین، آن پنج تن آل عبا </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از روی کرم، همه بیامرز و ببخش </span>
| class="b" |<span class="beyt"> از روی کرم، همه بیامرز و ببخش </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> جمع محبان مصیبت‌زده را </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> جمع محبان مصیبت‌زده را </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب تو گناه همه را باطل کن </span>
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب تو گناه همه را باطل کن </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب تو مراد همه را حاصل کن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب تو مراد همه را حاصل کن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این جمع که حاضرند از پیر و جوان </span>
| class="b" |<span class="beyt"> این جمع که حاضرند از پیر و جوان </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب همه را به کربلا داخل کن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب همه را به کربلا داخل کن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب همه را رسان به هنگام طلب </span>
| class="b" |<span class="beyt"> یا رب همه را رسان به هنگام طلب </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> در شور نجف که باشد از هر طرف </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> در شور نجف که باشد از هر طرف </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یک دست به دامن حسین بن علی </span>
| class="b" |<span class="beyt"> یک دست به دامن حسین بن علی </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دست دگری به دامن شاه نجف </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> دست دگری به دامن شاه نجف </span>
|}
|}
<br />
<br />
==دعاخوانی در زاهد شهر فسا==
==دعاخوانی در زاهد شهر فسا==
دعاخوانی پایان مراسم سوگواری ماه محرم در زاهدشهر فسا «دعای ختم» را ذاکر می‌خواند و عزاداران هر بند را جواب می‌دهند: <ref>هاشمی زاده، علی محمد، زاهدشهر، فسا، فارس، 1364.</ref>
دعاخوانی پایان مراسم سوگواری ماه محرم در زاهدشهر فسا «دعای ختم» را ذاکر می‌خواند و عزاداران هر بند را جواب می‌دهند: <ref>هاشمی زاده، علی محمد، زاهدشهر، فسا، فارس، ۱۳۶۴.</ref>
{|
{|
|-
|-
خط ۲۴۰: خط ۱۹۳:
|الهی الهی به زهرای اطهر||الهی به‌حق پیغمبر
|الهی الهی به زهرای اطهر||الهی به‌حق پیغمبر
|-
|-
|الهی الهی به‌حق ابوالفضل بی‌دست و بی‌سر||الهی به‌حق پیغمبر
|الهی الهی به‌حق [[ابوالفضل]] بی‌دست و بی‌سر||الهی به‌حق پیغمبر
|-
|-
|به‌حق حسن کشته زهر||الهی به‌حق پیغمبر
|به‌حق حسن کشته زهر||الهی به‌حق پیغمبر
خط ۲۴۶: خط ۱۹۹:
|به‌حق حسین کشته تیر و خنجر||الهی به‌حق پیغمبر
|به‌حق حسین کشته تیر و خنجر||الهی به‌حق پیغمبر
|-
|-
|الهی الهی به سجاد مضطر||الهی به‌حق پیغمبر
|الهی الهی به [[زین العابدین «ع»|سجاد]] مضطر||الهی به‌حق پیغمبر
|-
|-
|الهی به باقر الهی به جعفر||الهی به‌حق پیغمبر
|الهی به باقر الهی به جعفر||الهی به‌حق پیغمبر
خط ۲۶۷: خط ۲۲۰:
|}
|}
==دعاخوانی در کازرون==
==دعاخوانی در کازرون==
در کازرون هم پس از نوحه‌سرایی، دعای زیر از سوی نوحه‌خوانان خوانده می‌شد: <ref>مظلوم زاده، محمد مهدی، کازرون، فارس، 1347، 1348، 1350 و 1352.</ref>{{شعر}}
در کازرون هم پس از نوحه‌سرایی، دعای زیر از سوی نوحه‌خوانان خوانده می‌شد: <ref>مظلوم زاده، محمد مهدی، کازرون، فارس،۱۳۴۷، ۱۳۴۸، ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲.</ref>
{{ب| بار الها به‌حق خون شه کربُ بلا | سایه عالم دین از سر ما کم منما }}
{| style="margin: 0 auto; "
{{ب| بار الها به جگر پاره خونین حسن | محو و نابود نما دشمن ناپاک وطن }}
{{ب| بار الها به جوانان وطن یاری ده | شیعیان را به ره حق تو مدد کاری ده }}
{{ب| حفظ کن بهر وطن لشکر اسلام پناه | دشمن دین و وطن را به جهان محو نما }}
{{ب| بار الها به علمدار رشید شهدا | دست ناپاک اجانب ز وطن قطع نما }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به‌حق خون شه کربُ بلا </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به‌حق خون شه کربُ بلا </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> سایه عالم دین از سر ما کم منما </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> سایه عالم دین از سر ما کم منما </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به جگر پاره خونین حسن </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به جگر پاره خونین حسن </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> محو و نابود نما دشمن ناپاک وطن </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> محو و نابود نما دشمن ناپاک وطن </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به جوانان وطن یاری ده </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به جوانان وطن یاری ده </span>
خط ۲۸۹: خط ۲۳۶:
| class="b" |<span class="beyt"> حفظ کن بهر وطن لشکر اسلام پناه </span>
| class="b" |<span class="beyt"> حفظ کن بهر وطن لشکر اسلام پناه </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دشمن دین و وطن را به جهان محو نما </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> دشمن دین و وطن را به جهان محو نما </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به علمدار رشید شهدا </span>
| class="b" |<span class="beyt"> بار الها به علمدار رشید شهدا </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> دست ناپاک اجانب ز وطن قطع نما </span>  
| class="b" |<span class="beyt"> دست ناپاک اجانب ز وطن قطع نما </span>
|}
|}
<br />
<br />
==منابع==
==منابع==


*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنیزاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 200-205.]]
*[[محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران|اصغر شعاع، علی آنیزاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص ۲۰۰-۲۰۵.]]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
[[رده:آیینها]]
[[رده:آیینها در ماه محرم]]
[[رده:سوگواری]]
[[رده:سوگواری]]
[[رده:سوگواری در ماه محرم]]
[[رده:سوگواری در ماه محرم]]
خط ۳۰۸: خط ۲۵۳:
[[رده:مراسمها در ماه محرم]]
[[رده:مراسمها در ماه محرم]]
<references />
<references />
[[رده:آیین‌ها در ماه محرم]]
[[رده:آیین‌ها]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۲

دعا خوانی یا مناجات‌ خوانی به دو گونه است: گونه اول، متأثر از واقعه عاشورا و شخصیت امام حسین (ع) است. گونه دوم، پس از اتمام سینه‌زنی یا زنجیرزنی است.

دعا خوانی در مشهد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مناجات خوانی در مشهد

در مشهد نوحه‌ای به نام نوحه مناجات امام حسین (ع) خوانده می‌شود که ابیات زیر بخشی از آن مناجات است: [۱]

رب اندر کوی عشقت بهر قربان آمدم خود نه تنها بلکه با رعنا جوانان آمدم
بهر قربان آمدم، با جوانان آمدم
آمدم یا رب در این وادی پی عهد الست بسته‌ام من دیده از هستی این دنیای پست
راضیم یا رب رضایی را که دلخواه تو هست گرچه بر بسته کمر از بهر قتلم قاتلم
از سر و جان بر سر میثاق و پیمان آمدم
لیک تیر عشق تو بنشسته تا برده دلم بار الها این من و این اکبر و این اصغرم
بار الها این من و این قاسم سیمین برم بار الها این علمدار سپاه و لشکرم
با همه یاران خود از بهر قربان آمدم

دعا خوانی در درگز خراسان رضوی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در درگز خراسان رضوی، پس از مراسم نوحه‌خوانی، افراد رو به قبله می‌نشینند و نوحه‌خوان اشعار زیر را به عنوان دعا می‌خواند و افراد دسته با صدای بلند آمین می‌گویند: [۲]

آمده‌ایم به استدعا ای خدای مهربان تو این گدا را ای کریم نا امید نکن
نیست غیر از تو یار و پناهی بر مای شرمنده‌ای رحیم تو رحم کن
نعمت و روزی از توست ای خدای بزرگ دشمنان دین را تو خوار و ذلیل کن
به حرمت نور مشرقین به حرمت حسین که به خونش غلتان است
به‌حق شرع نبوت قرآن اهل قبور را از خوان رحمتت دور نکن
بانی مسجد را به‌حق رسول ز دو دنیا نکن زار و ملول
صاحب‌الزمان ظهور نماید عرش خدا و شرع محمد پر نور شود
ای خدای بزرگ بده به ما راه نجات به‌حق سوره فاتحه مع الصلوات


دعاخوانی در زفره اصفهان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در زفره اصفهان، در مجلس سوگواری حسینی، سینه‌زنان یا زنجیرزنان به دو دسته تقسیم می‌شدند و دسته اول مصرع اول دعا را دم می‌گرفتند و دسته دوم دعای زیر را همخوانی می‌کردند: [۳]

بار الها به رسول مدنی به شه کشور ایجاد علی
به بتول آنکه به نام است زهرا به حسن کشته زهر اعدا
به حسین آنکه لب تشنه شهید گشت از کینه بن سعد و یزید
به‌حق عباس و دیگر به‌حق قاسم و عون و جعفر
به‌حق فرق علی اکبر به لب خشک علی اصغر
به‌حق زینب ناکام عیالی که ببردند به شام
به تن پر محن بیماران به یتیمان ز فرقت نالان
حاجت ما بنما جمله روا دین ما را بکن از لطف ادا
ده شفا بر همه بیماران حفظ بنما تو غریبان الآن
امنیت را منما سلب ز ما صحت جسم عطا کن همه را
حاضرین را ز صغیر و کبیر ز بلا حفظ کن ای حی قدیر
مردها را به علی ببخش تمام این زنان نیز ببخش به خاتون قیام
این جوانان را به علی اکبر طفل‌ها را به علی اصغر
همه را مرحمت و احسان کن صله‌شان روضه‌ای از رضوان کن


دعاخوانی در فین کاشان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دعای پایان مجلس نوحه‌خوانی روز عاشورا در فین کاشان که با آمین گفتن عزاداران همراه بود، چنین خوانده می‌شد: [۴]

بار الها به دل زار حسین به علی اکبر فرزند حسین
آن دعایی که به طفلان می‌کرد چشم حسرت به یتیمان می‌کرد
تو برآور حاجت ما شیعیان ما که هستیم پر غم و بی‌یار الله


دعاخوانی در یزد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در یزد بعد از سینه‌زنی، این اشعار دعاگونه خوانده می‌شد: [۵]

یا رب به محمد که علی را برسان آن یکه سوار حیدری را برسان
آن دم که اجل دامن عمرم گیرد پیش از ملک‌الموت، علی را برسان
یا رب به محمد و علی و زهرا یا رب به حسن و حسین، آن پنج تن آل عبا
از روی کرم، همه بیامرز و ببخش جمع محبان مصیبت‌زده را
یا رب تو گناه همه را باطل کن یا رب تو مراد همه را حاصل کن
این جمع که حاضرند از پیر و جوان یا رب همه را به کربلا داخل کن
یا رب همه را رسان به هنگام طلب در شور نجف که باشد از هر طرف
یک دست به دامن حسین بن علی دست دگری به دامن شاه نجف


دعاخوانی در زاهد شهر فسا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دعاخوانی پایان مراسم سوگواری ماه محرم در زاهدشهر فسا «دعای ختم» را ذاکر می‌خواند و عزاداران هر بند را جواب می‌دهند: [۶]

دعای ذاکر پاسخ عزاداران
الهی الهی به ساقی کوثر الهی به‌حق پیغمبر
الهی الهی به شهزاده اصغر الهی به‌حق پیغمبر
الهی الهی به شهزاده اکبر الهی به‌حق پیغمبر
الهی الهی به زهرای اطهر الهی به‌حق پیغمبر
الهی الهی به‌حق ابوالفضل بی‌دست و بی‌سر الهی به‌حق پیغمبر
به‌حق حسن کشته زهر الهی به‌حق پیغمبر
به‌حق حسین کشته تیر و خنجر الهی به‌حق پیغمبر
الهی الهی به سجاد مضطر الهی به‌حق پیغمبر
الهی به باقر الهی به جعفر الهی به‌حق پیغمبر
الهی به موسی بن جعفر الهی به‌حق پیغمبر
به‌حق رضا شافع روز محشر الهی به‌حق پیغمبر
الهی تقی را به ما کن تو رهبر الهی به‌حق پیغمبر
الهی به نقی الهی به عسکر الهی به‌حق پیغمبر
الهی به مهدی که او هست حاضر الهی به‌حق پیغمبر
الهی به بانی توفیق فرما الهی به‌حق پیغمبر
به حضار مجلس عنایت بفرما الهی به‌حق پیغمبر
ببخشا گناهان ما جمله یکسر الهی به‌حق پیغمبر

دعاخوانی در کازرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در کازرون هم پس از نوحه‌سرایی، دعای زیر از سوی نوحه‌خوانان خوانده می‌شد: [۷]

بار الها به‌حق خون شه کربُ بلا سایه عالم دین از سر ما کم منما
بار الها به جگر پاره خونین حسن محو و نابود نما دشمن ناپاک وطن
بار الها به جوانان وطن یاری ده شیعیان را به ره حق تو مدد کاری ده
حفظ کن بهر وطن لشکر اسلام پناه دشمن دین و وطن را به جهان محو نما
بار الها به علمدار رشید شهدا دست ناپاک اجانب ز وطن قطع نما


منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. خوش‌منظر، ۱۳۸۷، ص ۲۰۴.
  2. رستمی، تیمور، درگز، خراسان رضوی، ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲.
  3. رجایی زفره‌ای، زفره، کوهپایه، اصفهان، ۱۳۴۸، ۱۳۵۰، ۱۳۵۸، ۱۳۶۶، ۱۳۶۹ و ۱۳۸۱.
  4. ایزدپناه، امیر، فین، کاشان، اصفهان،۱۳۴۷.
  5. هاشمی پور، ۱۳۸۰، ص ۱۹۹.
  6. هاشمی زاده، علی محمد، زاهدشهر، فسا، فارس، ۱۳۶۴.
  7. مظلوم زاده، محمد مهدی، کازرون، فارس،۱۳۴۷، ۱۳۴۸، ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲.