روز واقعه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''روز واقعه''' فیلم نامه‌ای است به قلم [[بهرام بیضایی]] که در سال 1361 نوشته شد و به دلایلی که بیضایی امکان ساخت فیلم را مطابق آنچه در نظر داشت فراهم نشد آن را به بنیاد فارابی سپرد. [[شهرام اسدی]] در سال 1373 تصمیم به ساخت این اثر گرفت و توانست جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از سیزدهمین جشنوار فجر دریافت کند.<ref>[http://www.sourehcinema.com/Festival/Film/History.aspx?Kind=Full&Id=138109211745&FilmName=روز%20واقعه سوره سینما - جشنواره‌های فیلم روز واقعه]</ref>  

  | فیلمبرداری   = مازیار پرتو{{-}}اصغر رفیعی‌جم

==فیلم نامه==

[[پرونده:تصویر روی جلد فیلمنامه روز واقعه در انتشارات روشنگران.jpg|بندانگشتی|تصویر روی جلد فیلمنامه روز واقعه در انتشارات روشنگران و مطالعات زنان<ref>[http://www.roshangaran-pub.ir/bookshow/B866963004 وب سایت انتشارات روشنگران]</ref>|250px]]

بهرام بیضایی اثر روز واقعه را در سال 1363 در انتشارات ابتکار به چاپ رساند.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/536696 وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران] </ref> مدتی بعد اثر روز واقعه در انتشارات روشنگران و مطالعات زنان به چاپ رسید و چاپ‌های بعدی به وسیلهٔ همین ناشر چاپ شده است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/536696 بیضایی، بهرام. چاپ روشنگران. ''روز واقعه''. سایت کتابخانهٔ ملّی ایران.]</ref>

===خلاصه متن فیلم نامه===

عبدالله اسفندیاری در جریان نگارش طرح اولیه کار تا زمان ساخت «روز واقعه» بوده و چگونگی نگارش و ساخت آن را در مصاحبه‌ای با مجله اینترنتی تبیان روایت کرده است.<ref>[https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- وب سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان]</ref> عبدالله اسفندیاری داستان مسلمان شدن یک مسیحی در نزدیکی واقعه عاشورا را برای داریوش فرهنگ تعریف می‌کند و از او میخواهد تا فیلم نامه‌ای را بر اساس این طرح بنویسد اما داریوش فرهنگ قبول نمی‌کند و پیشنهاد آن را به دو نویسنده دیگر می‌دهد و سرانجام بعد از یکسال فیلم نامه روز واقعه را تحویل می‌دهد اما نامی از نویسنده آن نمی‌برد هرچند که عبدالله اسفندیاری به جهت سبک نوشتاری فیلم نامه حدس می‌زند که بهرام بیضایی باید در نگارش آن نقش داشته باشد و نهایتا داریوش فرهنگ تأیید می‌کند که فیلم نامه روز واقعه اثر بهرام بیضایی است.<ref>[https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- همان]</ref>

بهرام بیضایی نویسنده اثر روز واقعه است او به علاقه شخصی خود و بنابر اعتقادی که در نگارش اثر داشته به پیشنهاد داریوش فرهنگ، می‌پذیرد که فیلم نامه را بنویسند اما در ابتدا هویت خود را به عنوان نویسنده این فیلم نامه نمی‌آورد و از «ع.سالک» استفاده می‌کند و وقتی از فرهنگ درباره نام نویسنده می‌پرسند او می‌گوید: «چه فرقی می کند، شما فیلمنامه را بخوانید و ببینید مورد تایید است یا نه.». همچنین عبدالله اسفندیاری درباره عدم ساخت فیلم توسط بهرام بیضایی می‌گوید که او در آن مقطع علاقمند بود که اثر دیگری را کار کند<ref>[https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- همان]</ref> هرچند که بیضایی در سال 88 و مدتی پیش از مهاجرت به آمریکا در گفتگویی با جواد طوسی درباره ساخت فیلم توسط اسدی گفته:

{{گفت|''روز واقعه'' را نگذاشتند خودم بسازم. لااقل ده تا کارگردان عوض شد و من تعجب می‌کردم که این همه آدم نمی‌توانند این فیلم را بسازند. حتی گفتند واروژ کریم‌مسیحی این فیلم را بسازد. خوشحال می‌شدم اگر او این فیلم را می‌ساخت. حتی اسم آقای محمدرضا اصلانی را آوردند. خیلی‌ها عقیده داشتند که چند جای فیلم را باید عوض کنم، امّا من برای عوض کردن نرفتم. به هر حال آقای اسدی مهارتش را داشت که لااقل تعداد جاهایی را که می‌خواستند عوض شود به سه برساند و فیلمی بسازد شبیه فیلم‌هایی که قرار است از تلویزیون پخش شود. . . . اصلاً نمی‌خواهم بگویم راضی هستم یا نه. تمام حرف من این است که من این فیلم را این‌طور نمی‌دیدم. این فیلم شباهتی به فیلم‌هایی که داشتم ندارد.<ref>[http://www.cinemajournal.ir/%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81-%D8%AA%D9%84%D8%AE-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87%D8%A7%D8%B4/?print=print وب سایت ژورنال سینمایی ایران]</ref>}}

حسن جلایر فیلمنامه روز واقعه را از بهرام بیضایی خریداری و برای دریافت پروانه ساخت آن را به ارشاد ارائه کرد. بعد از حدود دو سال با تغییراتی در فیلمنامه مجوز ساخت آن توسط شورای نظارت هم صادر شد. مدتی بعد پیشنهاد ساخت فیلمنامه به شهرام اسدی داده شد و او پذیرفت.<ref>[https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- وب سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان]</ref>

شهرام اسدی بعد از بازگشت به ایران به پیشنهاد عبدالله اسفندیاری کارگردانی فیلمنامه روز واقعه را پذیرفت او که از عدم حمایت اینکار و متوقف شدن آن‌ در مراحل ساخت نگران بوده است با دلگرمی و حمایت اسفندیاری در فارابی تصمیم به ساخت روز واقعه می‌گیرد.<ref>[https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- همان]</ref> شهرام اسدی درباره وفاداری به متن در ساخت اثر خود می‌گوید: {{گفت|میزان وفاداری من به متن آقای بیضایی در روز واقعه از وفاداری لارنس اولیویر در هملت شکسپیر که مشهور عام و خاص است به مراتب بیشتر است. در یکصدوچهار دقیقه‌ای که مدت زمان فیلم است میزان آنچه تغییر کرده کمتر از حتی پنج درصد است؛ و شما به امروز نگاه نکنید. شرایط سال 67 را در نظر بگیرید که هیچ‌کس دنبال دردسر ساختن فیلم تاریخی و مذهبی نبود. هشت ماه تمام فیلمنامهٔ بی‌نقص و ارزشمند بهرام بیضایی را به دندان گرفتم و به هر جلسه‌ای که فراخوانده شدم، رفتم و از کلمه به کلمهٔ آن دفاع کردم و به پشتیبانی مدیران دلسوز آن زمان در برابر خیل بی‌شمار مخالفان نودوپنج درصد آن را حفظ کردم.<ref>[http://www.pana.ir/news/855166 وب سایت خبرگزاری پانا] </ref>}}

همچنین در جای دیگری شهرام اسدی گفته است در زمان ساخت فیلم تعامل زیادی با بهرام بیضایی نداشته و تنها یکبار درباره روند کار و انتخاب بازیگران به ایشان توضیح داده و بهرام بیضایی رضایت داشته است.<ref>[https://teater.ir/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87/ وب سات پایگاه خبری تئاتر]</ref>

در این اثر افرادی همچون علیرضا شجاع‌نوری، عزت‌الله انتظامی، جمشید مشایخی، لادن مستوفی، محمدعلی کشاورز، مهدی فتحی، سعید نیکپور، حسین محب اهری، حسین پناهی، حسن میرباقری، عنایت بخشی، سیامک اطلسی، حمیده خیرآبادی، ژاله علو، عنایت الله شفیعی، کامران فیوضات، سروش خلیلی، فخرالدین صدیق‌شریف، منصور والامقام، زهره صفوی، رضا فیاضی و حمید عبدالملکی هنرنمایی کردند.<ref>[http://www.sourehcinema.com/Title/FullCast_Crew.aspx?Id=138109211745 بازیگران فیلم روز واقعه در وبگاه اطلاعات سینمایی سوره]</ref>

| '''تصویر بازیگران''' ||[[پرونده:علیرضا شجاع نوری.jpg|100px]] ||[[پرونده:عزت الله انتضامی.jpg|100px]]||[[پرونده:لادن مستوفی.jpg|100px]]||[[پرونده:جمشید مشایخی.jpg|100px]]||[[پرونده:محمد علی کشاورزی.jpg|100px]]||[[پرونده:Zhaleh Olov (latest).jpg|100px]]|| [[پرونده:حمیده خیرآبادی.jpg|150px]]

|برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی   || عبدالله اسکندری

|برنده سیمرغ بلورین بهترین صحنه آرایی   || مجید میرفخرایی

|کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه   || بهرام بیضایی

|کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد  || علیرضا شجاع‌نوری

|کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلم برداری   || مازیار پرتو، اصغر رفیعی‌جم

و جاودانه حماسه‌ی خونین کربلا، که او تاریخ شهادت را نوشت، او که در تمثیل و مثال نمی‌گنجد، زیرا هرآنچه کرد دست نیافتنی است.

پس باید به عمق پرداخت تا عمق فاجعه در روز واقعه رخ بنماید، و آهنگساز هر آن چه داشت بر آن نهاد.<ref>[http://majidentezami.com/the-fateful-day/ پایگاه رسمی مجید انتظامی]</ref>}}

*[https://www.imdb.com/title/tt0114312/ صفحه فیلم روز وافعه در وب‌گاه IMDb]

* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1396880/%d8%aa%d8%ad%d9%84%db%8c%d9%84-%d9%86%d8%b4%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%ae%d8%aa%db%8c-%da%af%d9%81%d8%aa-%d9%88%da%af%d9%88-%d8%af%d8%b1-%d9%81%db%8c%d9%84%d9%85%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d9%88%d8%a7%d9%82%d8%b9%d9%87-%d8%b9%db%8c%d8%a7%d8%b1%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%88-%d8%b7%d9%88%d9%85%d8%a7%d8%b1-%d8%b4%db%8c%d8%ae-%d8%b4%d8%b1%d8%b2%db%8c%d9%86?q=%D8%B1%D9%88%D8%B2%20%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87&score=88.64911&rownumber=4 «تحلیل نشانه شناختی گفت وگو در فیلمنامه های داستانی «روز واقعه»، «عیارنامه» و «طومار شیخ شرزین»»، نویسنده : خزانه دارلو، علی محمد؛ عبدالهیان، فائقه، مجله: پژوهش زبان و ادبیات فارسی»، بهار 1397 - شماره 48 علمی-پژوهشی/ISC ‏(30 صفحه - از 55 تا 84).]

* [https://article.tebyan.net/229478/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87- وب سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان]

* [https://teater.ir/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87/ وب سات پایگاه خبری تئاتر]