کمال الدین شافعی‌

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
کمال الدین شافعی‌
زادروز 582 ه. ق.
مرگ 17 رجب سال 652 هجری
حلب
پیشه شاعر

کمال الدین شافعی امام فقه شافعی، عالم حدیث و اصول و ادیب است.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابو سالم کمال الدّین محمّد بن طلحه بن محمّد بن حسن قرشی عدوی نصیبینی شافعی، مفتی رجال که یکی از بزرگان و رؤسای دانشمندان است. وی به سال 582 ه ق متولد شد. او در نیشابور و حلب و دمشق استماع حدیث کرده و به سال 648 در زمان پادشاهی الناصر (م 655 ه) عهده‌دار منصب وزارت در دمشق شد.

کمال الدّین در ابتدای کارش قضاوت نصیبین کرد و سپس حلب را عهده‌دار گردید. آنگاه خطیب دمشق شد و بعد از آن پارسایی پیشه کرد و به مکّه رفت و بعد از مراجعت، کمی در دمشق ماند آنگاه به حلب رفت و در 17 رجب سال 652 هجری در آنجا وفات یافت.

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • «مطالب السؤول فی مناقب آل رسول» که بارها چاپ شده است.
  • «کتاب دائرة الحروف»
  • «مفتاح الفلاح فی اعتقاد اهل الصلاح»
  • «الدر المنظم فی اسم اللّه الاعظم». [۱]
  • اشعاری در مدح اهل بیت پیامبر (ص) سروده و در کتاب «مطالب السؤول» موجود است.

نمونه اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

همچنین در مورد قاتلان اباعبداللّه نیز اشعاری سروده است که در زیر می‌آوریم: [۲]


1- ألا أیّها العادون إنّ أمامکم‌مقام سؤال و الرّسول سؤول

2- و موقف حکم و الخصوم محمّدو فاطمة الزّهراء و هی ثکول

3- و إنّ علیّا فی الخصام مؤیّدله الحقّ فیما یدّعی و یقول

4- فماذا تردّون الجواب علیهم؟و لیس الی ترک الجواب سبیل

5- و قد سؤتموهم فی بنیهم بقتلهم‌و وزر الذی أحدثتموه ثقیل

6- و لا یرتجی فی ذلک الیوم شافع‌سوی خصمکم و الشرح فیه یطول

7- و من کان فی الحشر الرسول خصیمه‌فإنّ له نار الجحیم مقیل

8- و کان علیکم واجبا فی اعتمادکم‌رعایتهم أن تحسنوا و تنیلوا

9- فإنّهم آل النبیّ و أهله‌و نهج هداهم بالنجاة کفیل

10- مناقبهم بین الوری مستنیرةلها غرر مجلوّة و حجول

11- مناقب جلّت أن تحاط بحصرهافمنها فروع قد زکت و اصول

12- مناقب من خلق النّبیّ و خلقه‌ظهرن فما یغتالهنّ افول


1- ای دشمنان خدا پیشاپیش شما موقفی است که رسول خدا در آنجا از شما پرسش و بازخواست خواهد کرد.

2- در آنجا رسول خدا و فاطمه زهرا که عزادار است به دشمنی و دادخواهی برمی‌خیزند.

3- و علی نیز دادخواهی آنها را تأیید می‌کند که قطعا گفته‌ی او مورد تأیید است.

4- و شما ای دشمنان خدا در آن روز چه جوابی به آنها خواهید داد؟ در صورتی‌که در آن روز راهی برای ترک جواب نخواهد بود!

5- و شما با کشتن فرزندانشان کار بدی کردید و بار سنگینی متحمّل شدید.

6- و امید شفاعتی در آن روز جزا از ناحیه‌ی دشمنان نخواهد بود و شرح این ماجرا مفصل است.

7- و بسیار روشن است که کسی‌که در روز حشر رسول خدا (ص) دشمنش باشد جایگاهش در آتش خواهد بود.

8- در صورتی‌که بر شما واجب بود رعایت آنها را بکنید و نسبت به آنها مهربان باشید تا مورد شفاعت آنان قرار گیرید.

9- زیرا آنان آل پیامبر و اهل بیت اویند و تنها پیروی از طریقه‌ی آنان مایه‌ی نجات است.

10- مناقبشان در میان مردم مشهور و دارای ارزش چشمگیر است.

11- مناقب آنان چنان زیاد است که از شمارش بیرون است. البته برخی از آنها فرع و برخی دیگر اصلند.

12- آنان مظهر مناقب خلقی و خلقی رسول خدایند که هیچگاه برای آنها افولی نخواهد بود.


مدح اهل بیت پیامبر: [۳]


1- یا ربّ بالخمسة أهل العباذوی الهدی و العمل الصّالح

2- و من هم سفن نجاة و من‌و الیهم ذو متجر رابح

3- و من لهم مقعد صدق اذاقام الوری فی الموقف الفاضح

4- لا تخزنی و اغفر ذنوبی عسی‌أسلم من حرّ لظی اللّافح

5- فإنّنی أرجو بحبیّ لهم‌تجاوزا عن ذنبی الفادح

6- فهم لمن والاهم جنّةتنجیه من طائرة البارح

7- و قد توسّلت بهم راجیانجح سؤال المذنب الطالح

8- لعلّه یحظی بتوفیقه‌فیهتدی بالمنهج الواضح


1- خدایا به حق پنج تن آل عبا که صاحبان هدایت و عمل شایسته‌اند.

2- آنان‌که سفینه‌ی نجاتند و افراد تاجرپیشه سودخواه به سوی آنها می‌شتابند و دوستشان دارند.

3- آنان‌که در روز قیامت آنگه که مردم در موقف فضاحت‌بار توقف دارند، دارای مقام ارجمندند.

4- خوارم مفرما و گناهم را بیامرز تا شاید از آتش‌سوزان جهنم در امان بمانم.

5- زیرا با علاقه‌ی شدیدی که به آنها دارم، امیدوارم خداوند از سر تقصیراتم درگذرد.

6- آنان برای کسی‌که دوستشان داشته باشد سپری هستند که او را از حوادث سهمگین نجاتش می‌دهند.

7- و من به آنان متوسلم به این امید که درخواست گناهکار بدبخت به هدف اجابت رسد.

8- و رستگاری نصیبم شود و از این رهگذر راه راست را یافته مقامی شایسته یابم.


1- رویدک إن أحببت نیل المطالب؟فلا تعد ترتیل آی المناقب

2- مناقب آل المصطفی المهتدی بهم‌الی نعم التقوی و رغبی الرّغائب

3- ناقب آل المصطفی قدوة الوری‌بهم یبتغی مطلوبه کلّ طالب

4- مناقب تجلی سافرات وجوههاو یجلو سناها مدلهمّ الغیاهب

5- علیک بها سرّا و جهرا فانهایحلّک عند اللّه أعلی المراتب

6- و خذ عند ما یتلو لسانک آیهابدعوة قلب حاضر غیر غائب

7- لمن قام فی تألیفها و اعتنی به‌لیقضی من مفروضها کلّ واجب

8- عسی دعوة یزکو بها حسناته‌فیحظی من الحسنی بأسنی المواهب

9- فمن سأل اللّه الکریم أجابه‌و جاوره الاقبال من کلّ جانب [۴]


1- اگر می‌خواهی حقایق را درک کنی کمی مهلت بده و از خواندن آیات مربوط به مناقب تجاوز مکن.

2- مناقب آل مصطفی که به‌وسیله آنها به نعمت تقوی و نیکی‌ها راه می‌یابیم.

3- مناقب خاندان پیامبر که پیشوای مردمند و هر طالبی به‌وسیله‌ی آنها گمشده‌اش را می‌یابد.

4- مناقبی که حقایق را آشکار می‌کند و پرده‌های سیاه را دور می‌افکند.

5- بر تو باد توجه به آنها در پنهان و آشکار که این عمل تو را پیش خدا بلندمرتبه خواهد کرد.

6- و هنگامی‌که زبانت به آیات مناقب اهل بیت مترنّم است آنها را از روی خلوص و حضور قلب بخوان.

7- و هرگاه کسی درباره‌ی آن با دقت کتابی بنویسد قطعا بزرگترین واجبش را ادا نموده است.

8- و چه بسا ممکن است کسی آن را بخواند، حسناتش زیاد شود و از بالاترین مواهب بهره‌مند گردد.

9- و هرکس دراین‌باره از خدا درخواست توفیق کند قطعا دعایش مستجاب و اقبال از هرسو به او روی خواهد آورد.


1- هم العروة الوثقی لمعتصم بهامناقبهم جاءت بوحی و إنزال

2- مناقب فی الشوری و سورة هل أتی‌و فی سورة الأحزاب یعرفها التالی

3- و هم أهل بیت المصطفی فودادهم‌علی النّاس مفروض بحکم و إسجال

4- فضایلهم تعلو طریقة متنهارواة علوا فیها بشدّ و ترحال [۵]


1- کسانی‌که به آنان چنگ زنند آنان برایشان عروة الوثقی و ریسمان محکم خواهند بود. زیراکه مناقبشان از راه وحی و قرآن ثابت شده است.

2- و قرآن‌خوان مناقب آنان را در سوره «شوری» و «هل اتی» و «احزاب» می‌یابد.

3- آنان اهل بیت مصطفی هستند که دوستی آنان به‌طور قطع بر مردم فرض است.

4- فضایل آنان از لحاظ واقعیت از هر روایتی که راویان از روی جهد و کوشش به دست آورده‌اند برتری دارد.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. الغدیر؛ ج 5، ص 413- 415. ادب الطف؛ ج 4؛ ص 51- 52.
  2. الغدیر؛ ص 417. ادب الطف، ص 50.
  3. الغدیر؛ ص 417. ادب الطف؛ ص 54.
  4. الغدیر؛ ص 415 و 416. ادب الطف؛ ص 53.
  5. الغدیر؛ ص 416.