ثوره الحسین ظروفها الاجتماعیه و آثارها الانسانیه
| ثوره الحسین ظروفها الاجتماعیه و آثارها الانسانیه
| |
|---|---|
 | |
| نویسنده | محمد مهدی شمس الدّین |
| ناشر | دارالتعارف للمطبوعات |
| محل نشر | بیروت |
| تاریخ نشر | 1399 |
| چاپ | پنجم |
| تعداد صفحات | 301 |
| قطع | وزیری |
ثوره الحسین ظروفها الاجتماعیه و آثارها الانسانیه کتابی است درباره‌ی قیام امام حسین و آثار و نتایج آن که توسط محمد مهدی شمس الدّین نوشته شده است.
درباره کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب حاضر که در حدود سال 1385 قمری نوشته شده، تاکنون چند بار چاپ شده و چاپ پنجم آن شامل اضافات و تحقیقاتی جدید است. نویسنده بیش از اینکه به قیام امام حسین (ع) بپردازد، به زمینه‌ها و بستر اجتماعی و آثار و نتایج آن پرداخته است. وی در هر بحث ضمن توصیف مسائل، عهده‌دار تحلیل هم شده است، ولی به ندرت توانسته است نتیجه‌گیری و نظریه‌پردازی کند. با وجود این، در مقدمهٔ چاپ چهارم اشاره شده است که بسیاری از دانشوران و روشنفکران گفته‌اند: «این کتاب، علی الاطلاق، بهترین اثری است که دربارهٔ قیام امام حسین نوشته شده است» (ص 5).
محتوا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مطالب کتاب در سه فصل گنجانده شده است: «بستر سیاسی و اجتماعی»، «موجبات و انگیزه‌های قیام»، «آثار قیام در حیات جامعهٔ اسلامی». فصل دوم (ص 131-191)، که کوتاه‌تر است، دربارهٔ قیام امام، و فصل اول و سوم دربارهٔ زمینه‌ها و آثار آن است.
در فصل اول، ضمن اشاره به تشکیل سقیفه، روش عمر در تقسیم بیت‌المال و شورای او براى انتخاب خلیفه، این سه موضوع از موجبات پیدایی تحولات در دورهٔ عثمان دانسته شده است. آن‌گاه به سیاست‌های عثمان و معاویه پرداخته و موضع امیرالمؤمنین علی (ع) در این دوره بررسی شده است. نویسنده نتوانسته است پیوند این رویدادها را با قیام امام حسین، چنانکه باید، نشان دهد.
در فصل دوم، وضع جامعه در زمان معاویه بررسی شده و از روش امام حسین در برابر معاویه، علل عدم قیام او در آن دوره، شخصیت یزید، موضع امام در برابر او و انگیزه‌های قیام آن حضرت سخن رفته است.
سومین فصل کتاب، که روشن‌ترین فصل است، به آثار و نتایج قیام امام اختصاص دارد. در این فصل به چهار نتیجهٔ قیام امام پرداخته شده است:
1. قطع نفوذ دینی امویان که به حکومت خود رنگ دینی می‌زدند؛
2. گسترش احساس گناه در وجود همگان که منجر به انتقاد از خود شد؛
3. آفرینش ارزش‌های اخلاقی جدید؛
4.برانگیختن روح پیکار برای استقرار جامعه‌ای بر پایه‌های جدید. در پایان این بحث گزارشی از قیام‌های پس از شهادت امام که پیامد قیام و شهادت آن حضرت بود، ارائه شده است.
ترجمه و چاپ های دیگر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این کتاب سه بار به فارسی برگردانده شده است: نخست با عنوان پزوهشی پیرامون زندگانی امام حسین (ع) (قم، دارالتبلیغ اسلامی، 1351)، و سپس با عنوان ارزیابی انقلاب حسین (ع)، به قلم مهدی پیشوایی (قم، انتشارات توحید، 1362)؛ بار دوم با عنوان زمینه‌های اجتماعی و رهاوردهای انسانی قیام امام حسین علیه‌السّلام، به قلم سید حسین سیدی (چاپ اول: مشهد، به‌نشر، 1382)؛ و بار سوم تحت عنوان قیام حسینی، زمینه‌های اجتماعی و پیامدهای انسانی، به قلم محمّد جواد معموری (چاپ اول: قم، انتشارات کلمة‌الحق، 1386).
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- کتابشناسی تاریخی امام حسین علیه‌السلام، محمد اسفندیاری، ص 141-142.