ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ام کلثوم بنت علی بن ابیطالب
زادروز سال 6ق
آرامگاه سوریه، قبرستان باب الصغیر
محل زندگی مدینه

ام کلثوم ملقب به ام کلثوم کبری، دومین دختر حضرت علی(ع) و فاطمه(س) است.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ام کلثوم دومین دختر حضرت علی(ع) و فاطمه(س) است. در اینکه امیرالمومنین از فاطمه(س) صاحب دو دختر بوده‌است، در بین مورخان و تذکره نویسان اختلافی دیده نمی‌شود.[۱] طبری آنجا که فرزندان امام از فاطه(س) را بر می‌شمرد، می‌نویسد: زینب کبری، ام‌کلثوم کبری و آنجا که فرزندان آن حضرت از زنان دیگر را نام می‌برد‌‌، می‌نویسد: زینب کبری، ام کلثوم کبری. اما اختلاف در این است که آیا ام‌کلثوم کنیه دومین دختر است و یا نام اوست؟

بیشتر تاریخ نویسان نام او را ام‌کلثوم نوشته‌اند. وی پس از سال هشتم هجری متولد شد و در سال هفدهم با عمرخطاب با مهریه چهل هزار درم،[۲] ازدواج کرد و تا هنگام کشته شدن عمر، همسرش بود.[۳] عموم تذکره نویسان نوشته‌اند: «ام کلثوم از عمر دارای پسری به نام زید بوده است.» اما ابن سعد، این حجر عسقلانی و ابن حزم می‌نویسند: «او برای عمر پسری به نام زید و دختری به نام رقیه آورد.» [۴]

ایشان پس از مرگ عمر، نخست با عوم بن جعفر بن ابی طالب و پس از مرگ او با برادرش محمد بن جعفر ازدواج نمود و او هم درگذشت.[۵] ام‌کلثوم می‌گفت: «من از اسماء بنت عمیس خثعمی شرم دارم که دو پسرش در خانه من درگذشتند.»[۶]

وفات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ام کلثوم قبل از رحلت خواهرش زینب(س) درگذشت.ام کلثوم و زید در یک روز درگذشتند. درباره مرگ زید نوشته‌اند: «شبی بین بنی جهم و به قولی بنی عدی و یا بنی مطیع جنگی درگرفت. زید داخل معرکه شد تا نزاع را برطرف سازد. لیکن در تاریکی ضربتی خورد که بر اثر آن درگذشت. زید و مادرش در یک روز از دنیا رفتند.»[۷]

هر دو جنازه را بر یک تخت نهادند و عبدالله بن عمر بر آن دو نماز گزارد. امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر هم پشت سر او بودند.

با توجه به حضور امام حسن(ع) در تشعییع جنازه مرگ ایشان بین سالهای چهل و دو تا پنجاه محدود می‌شود.

محل دفن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ضریح ام کلثوم.jpg

عمادالدین طبری می‌گوید: روایت است که‌ام کلثوم خواهر امام حسین(ع) در شام(سوریه) متوفی شد.[۸]ابن بطوطه در سفرنامه‌اش می‌نویسد: در نزدیکی شهر شام و یک فرسخ مانده به آن، مزار ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب(ع) از فاطمه است.[۹]

یاقوت حموی هم می‌نویسد: قبر ام کلثوم در راویه دمشق است.[۱۰]

ابن عساکر در این باره می‌گوید: این قبری که در راویه دمشق است مدفن ام کلثوم، دختر علی بن ابیطالب(ع) از فاطمه نیست... وی در مدینه درگذشت و در قبرستان بقیع مدفون گردید.[۱۱]

برخی نیز گفته‌اند که این قبر، مدفن زینب(س)، دختر علی(ع) و فاطمه(س) است که کنیه‌اش ام‌کلثوم است.[۱۲]

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی‌نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. المحبر، ص۵۳؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۴۴؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص ۴۶۰.
  2. انساب الاشراف، ج۱، ص ۲۴۴؛ الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۴۶۰.
  3. الارشاد، ج۱، ص ۳۵۴-۳۵۵؛ المعارف، ص ۱۴۳.
  4. المحبر، ص۱۰۱؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص ۴۶۱؛ المعارف، ص ۱۸۵.
  5. المحبر، ص ۵۳؛ الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۴۶۵.
  6. الطبقات الکبری، ج۸، ص ۴۶۱؛ الاصابه فی تمیز الصحابه، ج ۸، ص۴۶۵.
  7. الطبقات الکبری، ج۸، ص ۴۶۱؛ اسدالغابه، ج۶، ص ۳۸۷؛
  8. طبری، کامل بهایی، ج۲، ص۳۷۱.
  9. ابن بطوطه، الرحله، ج۱، ص۱۱۳.
  10. یاقوت، معجم البلدان، ج۳، ص۲۰.
  11. ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۰۹.
  12. البیطار، حلیة البشر، ج۲، ص۵۰.