دوبیتی: تفاوت میان نسخه‌ها

دوبیتی‌های عامیانه، روزگار درازی است که همچون گنجینه‌ای گران‌بها در سینه و حافظه مردم باقی مانده و نسل به نسل تا به امروز رسیده است. بخشی از دوبیتی‌ها، بیان ساده و بی‌آلایش احساسات پاک دینی و مذهبی مردم است. عشق و ارادت به پیامبر بزرگ اسلام (ص) و خاندان مطهر ایشان جای پایی محکم در پیشینه ترانه‌ها و دوبیتی‌ها از خود به جای گذاشته است. اثبات ارادت ایرانیان به سیدالشهدا (ع) و اهل بیت ایشان همچون اثبات خورشید درخشان و سوزان در ظهر یک روز گرم تابستان است. گرچه یادآوری واقعه عاشورا و ذوالجناحی که خون‌آلود و بدون سوار به خیمه بازمی‌گردد، آتش دل ارادتمندان را افزون می‌کند. <ref>فقیری، 1385، ص 245-246.</ref> <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>

در میان دوبیتی‌ها، ابیات شکوه‌آمیزی هم وجود دارند که بیانگر ذهن پرسشگر و غم‌زده گوینده است: <ref>طائی، علی اصغر، سمیرم، اصفهان، 1356.</ref>

===آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع)===

آرزوی تشرف به حرم مطهر حضرت اباعبدالله (ع) و سکنی گزیدن در جوار بارگاه ملکوتی ایشان دست طلب و نیاز عاشقان را به درگاه حق بلند کرده است تا با شفیع قرار دادن امیرالمؤمنین (ع)، جواز حضور در کربلای معلی را به دست آورند: <ref>بختیاری، مریم، به روایت از فاطمه بختیاری، تنگک زنگنه، بوشهر، بی‌تا. </ref>

 

در ابیاتی که از نطنز و شهرضا روایت شده است، گرچه تفاوت بین واژگان چشمگیر است، اما همه تفاوت‌ها و کثرت‌ها در خدمت محتوای واحد است و آن آرزوی راه یافتن به بارگاه شاه کربلاست: <ref>روح اللهی، رضا، به روایت از خانم احمدی، نطنز، اصفهان، 1348 و 1350.</ref> <ref>کریمی، محمدحسین، قمبوان، سمیرم، شهرضا، اصفهان، 1350.</ref> <ref>کریمی فروتقه، محمد، کاشمر، خراسان رضوی، 1348، 1367، بی‌تا. </ref> <ref>مجدی نسب، عزت‌الله، دزفول، خوزستان، 1348.</ref> <ref>دادخواه، ملیحه، ساوه، مرکزی، 1349.</ref>

 

حضرت علی اکبر (ع) همراه برادر خود علی اصغر (ع) در صحرای کربلا به شهادت رسیدند و در کنار پدر آرام یافتند؛ از این روست که ضریح امام، شش گوشه دارد. آرزوی زیارت ایشان در دوبیتی‌ها نیز جلوه‌گر شده است: <ref>مقدم، حسین، فیروزآباد، فارس، 1356.</ref> <ref>گودرزی، مریم، بروجرد، لرستان، 1349.</ref>

بسیاری از دوبیتی‌ها حاوی مضامین عاشقانه‌اند؛ عاشقانه‌هایی که در آن گاه، عاشق برای اثبات عشق خود و دفع هر آنچه شر و بدی است، معشوقش را به امامی که شام غریبان، شام غربت خانواده اوست، سوگند می‌دهد و زمانی، امیدوارانه از حضرت حق «جل و علی» و عبد صالح او حضرت اباالفضل (ع) مجالی می‌طلبد که در کنار معشوق آرام گیرد و گاه او را اندرز می‌دهد که برای جلای قلب و روحش از زنگارهای عصیان، عزم سفر به کربلا نماید. این مضامین در دوبیتی‌های زیر نمایان است: <ref>طبیب شوشتری، عبدالمجید، شوشتر، خوزستان، 1350.</ref> <ref>کوکلانی، حسین، سبزوار، خراسان رضوی، 1347.</ref> <ref>کریمی، علی نقی، لای بید، میمه، برخوار و میمه، اصفهان، 1354.</ref> <ref>محمدآبادی، بی‌نام، کاشمر، خراسان رضوی، 1352.</ref>

{{پایان شعر}}