تشت گذاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم عزاداری امام حسین|عزاداری امام حسین(ع) در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز محرم در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام ذی‌الحجةو در مسجد و حسینیه برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود فرات است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه حر بن یزید، در 27 ذی‌الحجه می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.

سابقه تشت‌گذاری به دوران صفویه باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان اردبیل متعلق به دوران شاه عباس (1038ق) مؤید این مطلب است.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص330.</ref> در دوران قاجار این مراسم فقط در مسجد جامع اردبیل برگزار می‌شد؛ اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای آذربایجان و زنجان این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه حر بن یزید ریاحی|حر ابن یزید ریاحی و اسب‌های آنها در روز 27 ذی الحجه سال 60ق<ref>مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص 330.</ref> و  نمادی از فداکاری حضرت عباس علیه السلام|عباس(ع) در  آب آوردن برای زنان و کودکان  در روز عاشورا می‌دانند.<ref>تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.</ref>

تشت‌گذاری هر سال پیش از محرم و بین روزهای 27 تا 30 ‌ذی‌الحجة برگذار می‌شود.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص329.</ref> در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد مساجد و حسینیه ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی بیعت با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان تبرک می‌برند.<ref>فرهنگ عاشورا؛ ص 272.</ref>  در مساجد اردبیل، از سده‌های پیش، جایی برای قرار دادن تشت‌ها وجود داشته  است.