نوحه: تفاوت میان نسخه‌ها

بیان مصیبت،گریه کردن با آواز،آواز ماتم،شیون و زارى، مویه‌گرى،زارى بر مرده، شعرى که در ماتم و سوگوارى با صوت حزین و ناله و زارى خوانند،اعمّ از سوگوارى براى کسى که تازه مرده،یا براى امامان شیعه. <ref> لغت‌نامه،دهخدا.</ref> ترکیبات دیگر آن عبارت است از:نوحه آراستن،نوحه ساختن،نوحه سرودن،نوحه‌خوانى .نوحه‌گرى بر مرده،رسم جاهلیّت بوده است و کارى مکروه است، <ref>بحار الأنوار،ج 79،ص 88.</ref> مگر براى معصومین«ع»که نوحه و گریه بر آنان از شعائر مهم و از عوامل نشر فضیلتها و احیاى یاد اسوه‌هاى کمال است و خود امامان بر سید الشهدا«ع»مى‌گریستند و امر به نوحه‌خوانى مى‌کردند.بر جعفر طیّار و حمزۀ سید الشهدا نوحه‌خوانى شد.آنچه که از کراهت نوحه و ناپسند بودن شغل نوحه‌گرى و زشت بودن اجرت نوحه‌گر در روایات یاد شده،ناظر به نوحه‌گریهاى جاهلى است که آمیخته به باطل و گاهى حرام بود. <ref>به روایات مربوط به تعزیه و ماتم و نوحه در بحار الأنوار،ج 79،ص 71 تا 113 مراجعه کنید.</ref>

 

در فرهنگ عزادارى براى امام حسین،نوحه به نوعى خاص از شعر مرثیه مى‌گویند که در مجالس به صورت جمعى اجرا مى‌شود.«اشعار نوحه را براى سینه زدن مى‌ساختند، یکى نوحه مى‌خواند و دیگران به نوا و آهنگ و وزن اشعار نوحه‌خوان سینه مى‌زدند.ولى اشعار مرثیه را با آهنگ در مجالس سوگوارى براى به گریه افکندن و اظهار تأسف شنوندگان بر قتل شهداى کربلا مى‌خواندند و عنوان روضه نداشت.»، <ref>موسیقى مذهبى ایران،ص 7.</ref> «...از معروفترین شعراى عصر قاجار که مرثیه و نوحه ساخته‌اند،مى‌توان یغماى جندقى و وصال شیرازى را نام برد». <ref>همان،ص 29.</ref> این شیوه در بین عربها هم متداول است و سبک مرثیه‌سرایى و نوحه‌خوانى بر سالار شهیدان مخصوص است.با توجّه به گستردگى این مراسم و رواج آن در طول سال،حتى در سوگ امامان دیگر،ضرورت دارد که سروده‌هاى ناب و نوحه‌هاى صحیح و دور از تحریفها و دروغها پدید آید و فرهنگ عاشورا در قالب نوحه نیز ترویج گردد و نوحه‌خوانان نیز،بیش از هدف قرار دادن گریه،نشر فضیلتهاى اهل بیت را هدف قرار دهند. <ref>نگرشى به مرثیه‌سرایى در ایران،عبد الرضا افسرى،بررسى گسترده‌اى از سابقۀ این کار در ایران و انواع مرثیه‌سراییها دارد.</ref>