۳٬۴۸۸
ویرایش
(←آثار) |
|||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
{{ب| بندۀ سرو چو از راه تو برخاست شدیم | گردن شمع چو در پیش تو بنشست زدیم }} | {{ب| بندۀ سرو چو از راه تو برخاست شدیم | گردن شمع چو در پیش تو بنشست زدیم }} | ||
{{ب| من و | {{ب| من و «روشن» اگر از خویش نرسیتم، ولى | دست در دامن آن کس که ز خود رست زدیم <ref>همان، ص 6.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}}{{شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| شاهى که برگزیده ز کونین داورش | بر صدر قدر کرده به عزت مصدّرش }} | {{ب| شاهى که برگزیده ز کونین داورش | بر صدر قدر کرده به عزت مصدّرش }} | ||
خط ۸۸: | خط ۹۰: | ||
{{ب| بحرى است جاه او، که بود عرش ساحلش | فلکى است قدر او، که بود چرخ لنگرش }} | {{ب| بحرى است جاه او، که بود عرش ساحلش | فلکى است قدر او، که بود چرخ لنگرش }} | ||
{{ب| فرسوده قبهاى بود از خرگه جلال | این گوى تابناک منیر مدوّرش | {{ب| فرسوده قبهاى بود از خرگه جلال | این گوى تابناک منیر مدوّرش }} | ||
{{ب| در بدو آفرینش عالم که امر کن | مىبست نقش گنبد نه توى اخضرش }} | {{ب| در بدو آفرینش عالم که امر کن | مىبست نقش گنبد نه توى اخضرش }} | ||
{{ب| دست قضا به خامۀ قدرت نوشته بود | توقیع «سید الشهدایى» به محضرش | {{ب| دست قضا به خامۀ قدرت نوشته بود | توقیع «سید الشهدایى» به محضرش }} | ||
{{ب| پیوسته مىکشید در آغوش، احمدش | همواره مىمکید لب | {{ب| پیوسته مىکشید در آغوش، احمدش | همواره مىمکید لب روحپرورش }} | ||
{{ب| مىگفت: از من است حسین و، من از حسین | مىداد بوسه بر لب و دندان، مکررش | {{ب| مىگفت: از من است حسین و، من از حسین | مىداد بوسه بر لب و دندان، مکررش }} | ||
{{ب| هر روزه بهر کسب شرف، قدسیان عرش | گردند گرد قبه به سان کبوترش }} | {{ب| هر روزه بهر کسب شرف، قدسیان عرش | گردند گرد قبه به سان کبوترش }} | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۴: | ||
{{ب| خواندند از براى هدایت به سوى خویش | گمراه کوفیان ستمکار ابترش }} | {{ب| خواندند از براى هدایت به سوى خویش | گمراه کوفیان ستمکار ابترش }} | ||
{{ب| در رفتن به کوفه، نمودند ناگزیر | از نامههاى محکم بیحد و بیمرش | {{ب| در رفتن به کوفه، نمودند ناگزیر | از نامههاى محکم بیحد و بیمرش }} | ||
{{ب| آورد از مدینه چو رو در دیارشان | بستند راه رجعت و، خستند خاطرش! }} | |||
{{ب| | {{ب| جوید به هردو کون، توسل به آن جناب | «روشن» که هست نامه ز قطران سیهترش }} | ||
{{ب| | {{ب| دارد امید آنکه رهاند ز فیض عام | از تنگناى دوزخ و سوزنده آذرش <ref>همان، ص 519 تا 523.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | |||
'''پنجمین بند از ترکیب 27 بندى او''' | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| اى اشک و آه! نوبت امداد و یارى است | اى ناله! وقت نوحه و فریاد و زارى است }} | {{ب| اى اشک و آه! نوبت امداد و یارى است | اى ناله! وقت نوحه و فریاد و زارى است }} | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۳۶: | ||
{{ب| ماه محرم است و، بهار مصیبت است | بازت مگر به کار عزا انتظارى است؟ }} | {{ب| ماه محرم است و، بهار مصیبت است | بازت مگر به کار عزا انتظارى است؟ }} | ||
{{ب| برخیز و ساز قافلۀ اشک و آه کن | وز دود آه، روى جهان را سیاه کن <ref> | {{ب| برخیز و ساز قافلۀ اشک و آه کن | وز دود آه، روى جهان را سیاه کن <ref>همان، ص 574 و 575.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۱۶۰: | خط ۱۶۴: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
11 | '''11''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۱۷۷: | خط ۱۸۱: | ||
{{ب| از برق تیغ و، حملۀ آن شیر بچه گشت | یک سرزمین ماریه از کشته مال مال }} | {{ب| از برق تیغ و، حملۀ آن شیر بچه گشت | یک سرزمین ماریه از کشته مال مال }} | ||
{{ب| آخر ز تشنهکامى و، سنگینى زره | | {{ب| آخر ز تشنهکامى و، سنگینى زره | یکباره تنگ گشت بر او، عرصۀ مجال }} | ||
{{ب| آورد رو به سوى پدر با دهان خشک | وز چشم تر فشاند به رخ رشتۀ لئال }} | {{ب| آورد رو به سوى پدر با دهان خشک | وز چشم تر فشاند به رخ رشتۀ لئال }} | ||
خط ۱۸۳: | خط ۱۸۷: | ||
{{ب| حال پسر چو شاه شهیدان نظاره کرد | با صد هزار انده و رنج و غم و ملال }} | {{ب| حال پسر چو شاه شهیدان نظاره کرد | با صد هزار انده و رنج و غم و ملال }} | ||
{{ب| مانند جان کشید در آغوش محکمش | بنهاد بر لبش لب و ،در کام خاتمش <ref> | {{ب| مانند جان کشید در آغوش محکمش | بنهاد بر لبش لب و ،در کام خاتمش <ref>همان، ص 579.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
16 | '''16''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| گفت: اى گزیده از همه عالم، | {{ب| گفت: اى گزیده از همه عالم، خدایتان | بالاى عرش، برشده صیتِ وفایتان }} | ||
{{ب| از رحمت خداى جهان گشت بىنصیب | سنگیندلى که کشت به تیغ | {{ب| از رحمت خداى جهان گشت بىنصیب | سنگیندلى که کشت به تیغ جفایتان }} | ||
{{ب| خوردند دشمنان خدا | {{ب| خوردند دشمنان خدا خونتان، ولى | باشد خدایتان بخدا خونبهایتان }} | ||
{{ب| لبتشنه کشت دشمن و، جارى نمود دوست | صد جوى خون ز چشمۀ چشم از | {{ب| لبتشنه کشت دشمن و، جارى نمود دوست | صد جوى خون ز چشمۀ چشم از برایتان }} | ||
{{ب| زین غم که مانده پیکرتان بىکفن به خاک | چاک است جیب عالمیان در | {{ب| زین غم که مانده پیکرتان بىکفن به خاک | چاک است جیب عالمیان در عزایتان }} | ||
{{ب| دادید بر قضاى الهى رضا و، داد | خطى قضا که سرنکشد از | {{ب| دادید بر قضاى الهى رضا و، داد | خطى قضا که سرنکشد از رضایتان }} | ||
{{ب| گردیده در عداوت من دشمنان دلیر | تا روزگار ساخته از من | {{ب| گردیده در عداوت من دشمنان دلیر | تا روزگار ساخته از من جدایتان }} | ||
{{ب| جان مىرود ز پیکرم، اما نمىرود | از خاطرم: محبت و، از سر: | {{ب| جان مىرود ز پیکرم، اما نمىرود | از خاطرم: محبت و، از سر: هوایتان }} | ||
{{ب| کردید ترک جان و، گذشتید از جهان | بادا جهان و جان جهانى | {{ب| کردید ترک جان و، گذشتید از جهان | بادا جهان و جان جهانى فدایتان }} | ||
{{ب| تنها | {{ب| تنها نمىگذارمتان اندرین سفر | مىآیم از طریق وفا، از قفایتان }} | ||
{{ب| با کشتگان نمود چو این گفتگو تمام | با سوز دل به اهل وطن داد این پیام <ref>''همان''، ص 583.</ref> }} | {{ب| با کشتگان نمود چو این گفتگو تمام | با سوز دل به اهل وطن داد این پیام <ref>''همان''، ص 583.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
19 | '''19''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| چون بر زمین قرار ز زین، شاه دین گرفت | عرش برین، قرار به روى زمین گرفت }} | {{ب| چون بر زمین قرار ز زین، شاه دین گرفت | عرش برین، قرار به روى زمین گرفت }} | ||
خط ۲۳۳: | خط ۲۳۷: | ||
{{ب| شد قیرگون چو روى جهان از ظلام شب | اهریمنى ز دست سلیمان، نگین گرفت }} | {{ب| شد قیرگون چو روى جهان از ظلام شب | اهریمنى ز دست سلیمان، نگین گرفت }} | ||
{{ب| انگشترى، همین نه به سوداى دوست داد | انگشت نیز بر سر انگشترى نهاد؟ <ref> | {{ب| انگشترى، همین نه به سوداى دوست داد | انگشت نیز بر سر انگشترى نهاد؟ <ref>همان، ص 585 و 586.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۲۴۹: | خط ۲۵۳: | ||
{{ب| آلودهاى به خون خدا دست و آستین | دستت ز خون دیده دمادم خضاب باد! }} | {{ب| آلودهاى به خون خدا دست و آستین | دستت ز خون دیده دمادم خضاب باد! }} | ||
{{ب| کرده به اهل بیت نبى، ظلم | {{ب| کرده به اهل بیت نبى، ظلم بیحساب | شرمت ز روى شافع یوم الحساب باد! }} | ||
{{ب| کشتى کنار آب روان تشنهکامشان | خشکیده باد نهرت و، رودت سراب باد! }} | {{ب| کشتى کنار آب روان تشنهکامشان | خشکیده باد نهرت و، رودت سراب باد! }} | ||
{{ب| کندى ز باد حادثه بنیادشان ز جاى | بنیادت از هجوم <ref>در متن به جاى این کلمه، | {{ب| کندى ز باد حادثه بنیادشان ز جاى | بنیادت از هجوم <ref>در متن به جاى این کلمه، «بهشت» آمده بود که تصحیح قیاسى شد.</ref> حوادث خراب باد! }} | ||
{{ب| دادى عزیز فاطمه را جاى بر تراب | خصم تو: مصطفى و، عدو: بو تراب باد! }} | {{ب| دادى عزیز فاطمه را جاى بر تراب | خصم تو: مصطفى و، عدو: بو تراب باد! }} | ||
خط ۲۵۹: | خط ۲۶۳: | ||
{{ب| بردى به کوفه، پردگیانش چو بىحجاب | پیوسته آفتاب و مهت در حجاب باد! }} | {{ب| بردى به کوفه، پردگیانش چو بىحجاب | پیوسته آفتاب و مهت در حجاب باد! }} | ||
{{ب| گردید جسم جان جهان از تو بىروان | هم خسته باد جسمت و، هم آتشت به جان! <ref> | {{ب| گردید جسم جان جهان از تو بىروان | هم خسته باد جسمت و، هم آتشت به جان! <ref>همان، ص 587 و 588.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
27 | '''27''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، دم دگر از این خبر مزن | بگذار این حدیث و به عالم شرر مزن }} | ||
{{ب| افلاک را، ز نالۀ آتشفشان مسوز | آفاق را، به یک دگر از چشم تر مزن }} | {{ب| افلاک را، ز نالۀ آتشفشان مسوز | آفاق را، به یک دگر از چشم تر مزن }} | ||
خط ۲۷۰: | خط ۲۷۴: | ||
{{ب| چندین نمک به زخم سماواتیان مپاش | آتش به جان جن و بشر این قدر مزن }} | {{ب| چندین نمک به زخم سماواتیان مپاش | آتش به جان جن و بشر این قدر مزن }} | ||
{{ب| جارى ز چشم مستمعان گشت جوى خون | زین بیش بر جراحتشان نیشتر <ref>در متن | {{ب| جارى ز چشم مستمعان گشت جوى خون | زین بیش بر جراحتشان نیشتر <ref>در متن «پیشتر» آمده بود که تصحیح قیاسى شد.</ref> مزن }} | ||
{{ب| دشمن به دوستان خدا کرد هرچه خواست | تهمت به روزگار و قضا و قدر مزن }} | {{ب| دشمن به دوستان خدا کرد هرچه خواست | تهمت به روزگار و قضا و قدر مزن }} | ||
خط ۲۸۴: | خط ۲۸۸: | ||
{{ب| بنیاد صبر تعزیهداران ز جا مبر | یعنى: دم از خرابۀ بىبام و در مزن }} | {{ب| بنیاد صبر تعزیهداران ز جا مبر | یعنى: دم از خرابۀ بىبام و در مزن }} | ||
{{ب| چون عاجزى ز نوحهسرایى، خموش باش | بربند لب گفتن و، یک چند گوش باش <ref> | {{ب| چون عاجزى ز نوحهسرایى، خموش باش | بربند لب گفتن و، یک چند گوش باش <ref>همان، ص 592.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۳۰۹: | خط ۳۱۳: | ||
{{ب| از هم گسست رشتۀ تألیف کاینات | تا کار شاه بر نفس واپسین رسید }} | {{ب| از هم گسست رشتۀ تألیف کاینات | تا کار شاه بر نفس واپسین رسید }} | ||
{{ب| صاحب عزا چو هست خداوند ذو الجلال | طوبى کسى که نیست دلش خالى از ملال <ref> | {{ب| صاحب عزا چو هست خداوند ذو الجلال | طوبى کسى که نیست دلش خالى از ملال <ref>همان، ص 597.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
13 | '''13''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است،عالم امکان خراب شد | جارى ز چشم عالمیان، خون ناب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، گریه گلوى جهان گرفت | جانها به لب رسید و، جگرها کباب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، بر فلک افتاد رخنهها | پیکان آه بس که بر این نه حجاب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، از اثر دود آه خلق | تاریک، روى ماه و رخ آفتاب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، شعلۀ این برق جانگداز | سرمایهسوز زندگى شیخ و شاب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، دل سخنت سنگ را گداخت | فولاد را جگر ز رثاى تو آب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است بس که ز دلها خروش خاست | این طشت باژگونه پر از انقلاب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، سوز دل و آب دیدهات | نیکوترین ذخیرۀ روز حساب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، بر سر اولاد بو البشر | خاک، از شهادت خلف بو تراب شد }} | ||
{{ب| | {{ب| «روشن»! بس است، از غم آن شاه تشنهلب | صحرا، گرفت آتش و دریا، سراب شد }} | ||
{{ب| ظلمى چنین، زمانه به کس پیش <ref>در متن کلمۀ | {{ب| ظلمى چنین، زمانه به کس پیش <ref>در متن کلمۀ «بیش» آمده که تصحیح قیاسى شد.</ref> ازین نکرد | دیگر جفا نداشت، از آن بیش ازین نکرد <ref>در متن کلمۀ «بیش» آمده که تصحیح قیاسى شد.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
خط ۳۷۱: | خط ۳۷۵: | ||
{{ب| وه که این کوردلان چشم کنیزى دارند | از حریمى که بود جاریۀ مریمشان! }} | {{ب| وه که این کوردلان چشم کنیزى دارند | از حریمى که بود جاریۀ مریمشان! }} | ||
{{ب| نتوان کرد بیان حال گروهى | {{ب| نتوان کرد بیان حال گروهى «روشن»! | کآسمان، جامه سیه ساخته در ماتمشان <ref>همان، ص 616-617.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==منابع== | ==منابع== |
ویرایش