علمبندان: تفاوت میان نسخه‌ها

علمبندان (ویرایش)

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۲۳

۳٬۸۶۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

T.ramezani

۱۰٬۰۷۲

ویرایش

@@ خط ۲۳: / خط ۲۳: @@
 بستن علم به عهده «پیرغلام» و سادات بود. پیرغلام کهنسال ترین سادات علمدار بود. پس از بسته شدن علم هاف چند تن از سادات، علم ها را برمی داشتند و دور حسینیه ها می چرخاندند و بعد در اطراف علم سینه می زدند که به «حسین به / حسین به» مشهور بود. <ref>سعیدی، بی نام، بیرجند، خراسان جنوبی، 1364.</ref>
+در برخی مناطق هم مراسم علمبندان در حسینیه و مسجد انجام میشد. برای این کار روز قبل از مراسم، پارچه های علم را می شستند و خشک می کردند. صبح روز علمبندان، پاووشی خوان، مردن را با خواندن اشعاری در رثای امام حسین (ع)8 یا با نواختن نوعی شیپور آگاه می کرد. پس از جمع شدن مردم، بانیان به اتفاق ریش سفیدان و سادات، علم را می بستند. در حین کار، اسپند دود می کردند و شخصی چاووششی می خواند و دیگران صلوان می فرستادند. مراسم نوحه خوانی و روضه خوانی هم در بعضی مناطق در حین مراسم علمبندان برپا میشد. <ref>کاووسی، بی نام، بیرجند، خراسان جنوبی، 1353.</ref>
+در روستای درفش بیرجند، بین اعضای گروه علم گردانان گندم تقسیم می کردند. گروه شامل دوازده نفر علم چی، هشت نفر سنگ زن، دو نفر بارکش، دو نفر فراش (خادم مسجد) و یک روحانی بود. گندم ها را توبره کش یا کیسه کش حمل می کرد و سهم او را علم چی ها می دانند. مقداری از گندم متبرک شده با علم را هم، برای برکت به انبار برمی گرداندند.
+در روستای خنگ بیرجند، صبح هشتم محرم، علم گردانی را از خانه بزرگ ده آغاز می کردند. دسته های علم گردانی وقتی به هم میرسیدند، مراسم سلام علم ها را برگزار می کردند؛ به این ترتیب که هر دسته با خواندن اشعار سلام، به طرف علم دیگر می آمد تا به همدیگر می رسیدند. <ref>ضرغامی، فروغ الزمان، قوچان، خراسان رضوی، 1384 و 1380 و 1383 و بی تا. </ref>
+در اسفراین، در آستانه ماه محرم، علم مخصوص حسینیه شهر را با پارچه های سیاه می پوشاندند و در روز اول ماه محرم مراسم «علم گردانی» انجام میشد. به این ترتیب که تعدادی از جوانان به همراه فردی روحانی، علم را در کوچه ها می گرداندند و اشعاری در رثای شهدای کربلا از جمله حضرت علی اصغر (ع) می خواندند هنگام عبور از مقابل خانه ها، کسانی که نذر داشتند به فراخور، مقداری آرد، گندم، جو یا پول به علم گردان ها می دادند. علم دارها دعا می کردند و برای درگذشتگان فاتحه می خواندند. برخی صاحبخانه ها هم برای آن ها اسفند، نمک و گل سرخ در آتش می ریختند. مراسم علم گردانی فقط یک روز برگزار میشد و پس از آن علم را در جایگاه مخصوص خود در حسینیه نصب می کردند و به این ترتیب مراسم عزاداری شهرستان اسفراین آغاز میشد. <ref>سنگ سفیدی، علی اصغر، اسفراین، خراسان شمالی، 1347.</ref>
+گروهی از مردم شیخان بر لاهیجان در عصر نخستین روز ماه محرم به همراه متولیان و خادمان مقبره شیخ زاهد گیلانی با پارچه های سیاهی که بر روی آن ها اشعاری در رثای امام حسین (ع) نوشته شده بود، مقبره را سیاهپوش می کردند و آماده استقبال از عزاداران حسینی می شدند.
 ==منبع==
 اصغر شعاع، علی آنی زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 32-40.
 ==پی نوشت==