حر بن یزید ریاحی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ آوریل ۲۰۱۸
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
حُرّ گفت‌: من‌ مأموریت‌ ندارم‌ که‌ با تو بجنگم‌، بلکه‌ مأموریتم‌ این‌ است‌ که‌ از تو جدا نشوم‌ تا تو را به‌ طرف ‌کوفه‌ راهنمایی‌ کنم‌ و پیشنهاد نمود که امام حسین (ع) راهی غیر از راه‌ کوفه و مدینه در پیش گیرد تا وی بتواند از ابن زیاد کسب تکلیف کند و گفت امیدوارم‌ خداوند زمینه‌ای‌ فراهم‌ آورد که‌ من‌ به‌ درگیری‌ با شما مبتلا نشوم‌. آنگاه امام حسین (ع) و یارانش در مسیر عُذَیبُ الهِجانات و قادسیه‌ حرکت‌ کردند و حُرّ نیز همراه آنان بود. <ref>انساب الاشراف، ج2، ص472-473؛ الاخبار الطوال، ص249-250؛ تاریخ طبری، ج5، ص402-403؛ ارشاد، ج2، ص78-80. </ref>
حُرّ گفت‌: من‌ مأموریت‌ ندارم‌ که‌ با تو بجنگم‌، بلکه‌ مأموریتم‌ این‌ است‌ که‌ از تو جدا نشوم‌ تا تو را به‌ طرف ‌کوفه‌ راهنمایی‌ کنم‌ و پیشنهاد نمود که امام حسین (ع) راهی غیر از راه‌ کوفه و مدینه در پیش گیرد تا وی بتواند از ابن زیاد کسب تکلیف کند و گفت امیدوارم‌ خداوند زمینه‌ای‌ فراهم‌ آورد که‌ من‌ به‌ درگیری‌ با شما مبتلا نشوم‌. آنگاه امام حسین (ع) و یارانش در مسیر عُذَیبُ الهِجانات و قادسیه‌ حرکت‌ کردند و حُرّ نیز همراه آنان بود. <ref>انساب الاشراف، ج2، ص472-473؛ الاخبار الطوال، ص249-250؛ تاریخ طبری، ج5، ص402-403؛ ارشاد، ج2، ص78-80. </ref>
حُرّ تنها به‌ وظیفه‌ خود می‌اندیشید و بر آن‌ بود تا امام‌ حسین (ع) را به‌ کوفه‌ برساند و خود را از اینکه‌ با فرزند پیامبر (ص) درگیر کند، رها سازد و در عافیت‌ بماند. او همچنین گفت‌ که‌ فکر نمی‌کند مسلمانی‌ باشد که‌ انتظار شفاعت‌ جدّ تو را نداشته‌ باشد و اگر من‌ با تو بجنگم‌ در دنیا و آخرت‌ زیان‌ خواهم‌ دید. این‌ها نشان‌ می‌داد که‌ زمینه‌ تحول‌ درونی‌ در حُرّ وجود داشته است.  
حُرّ تنها به‌ وظیفه‌ خود می‌اندیشید و بر آن‌ بود تا امام‌ حسین (ع) را به‌ کوفه‌ برساند و خود را از اینکه‌ با فرزند پیامبر (ص) درگیر کند، رها سازد و در عافیت‌ بماند. او همچنین گفت‌ که‌ فکر نمی‌کند مسلمانی‌ باشد که‌ انتظار شفاعت‌ جدّ تو را نداشته‌ باشد و اگر من‌ با تو بجنگم‌ در دنیا و آخرت‌ زیان‌ خواهم‌ دید. این‌ها نشان‌ می‌داد که‌ زمینه‌ تحول‌ درونی‌ در حُرّ وجود داشته است.  
===سخنان‌ تعیین‌کننده‌ و بیان‌کننده‌ فلسفه‌ نهضت‌ عاشورا===
===سخنان‌ تعیین‌کننده‌ و بیان‌کننده‌ امام حسین (ع) از فلسفه‌ نهضت‌ عاشورا===
امام‌ حسین (ع) هم‌چنان‌ مسیر را به‌ سمت‌ قادسیه‌ کج‌ می‌کرد تا هر چه‌ بیشتر از کوفه‌ دور شود. این ‌مسیر ادامه‌ یافت‌ تا در روز بیست‌ و هشتم‌ ماه‌ ذی‌الحجه‌ به‌ ”بیضه“ رسیدند. در بیضه‌ که‌ منطقه‌ای‌ در میان‌ واقصه‌ و عذیب بود‌، برای‌ برداشتن‌ آب‌ فرود آمدند. امام‌ حسین (ع) در آنجا خطبه‌ای‌ خواند که‌ از جمله‌ سخنان‌ تعیین‌کننده‌ و بیان‌کننده‌ فلسفه‌ نهضت‌ عاشورا است‌. امام ‌حسین (ع) روی‌ نامه‌ها و دعوت‌ مردم‌ تکیه‌ می‌کرد. به‌علاوه‌، درباره‌ ماهیت‌ حکومت‌ اموی‌ سخن‌ می‌گفت‌ و امامت‌ را از آن‌ِ خود می‌دانست‌. متن سخنان امام حسین (ع) چنین است: ”اَیهَا النّاس‌ُ! اِن‌َّ رَسُول‌َ اللهِ قال‌َ: مَن‌ْ رَای سُلْطاناً جائِراً مُسْتَحِلاًّ لِحُرُم‌ِ اللهِ ناکثاً لِعَهْدِاللهِ مُخالِفاً لِسُنَّة‌ِ رَسُول‌ِاللهِ یعْمَل‌ُ فی‌ عِبادِ اللهِ بِالاءِثم‌ِ وَ الْعُدْوان‌ِ فَلَم‌ْ یغَیرْ عَلَیه‌ِ بِفِعْل‌ٍ وَ لا قَول‌ٍ کان‌َ حَقّاً عَلَی‌ اللهِ اَن‌ْ یدْخِلَه‌ُ مُدْخَلَه‌ُ اَلا وَ اءِن‌َّ هؤُلاءِ قَد لَزِموُا طاعَة‌َ الشَّیطان‌ِ وَ تَرَکوا طاعَة‌َ الرَّحْمن‌ِ وَ اَظْهَرُوا الْفَسادَ، وَ عَطَّلُوا الْحُدُودَ، وَ اسْتَاثَرُوا بِالْفَی‌ءِ وَاَحَلّوُا حَر'ام‌َ اللهِ وَ حَرَّمُوا حَلا'لَه‌ُ وَ اَنْا اَحَق‌ُّ مَن‌ْ غَیرَ قَدْ اَتَتْنی‌ کتُبُکم‌ْ، وَ قَدِمَت‌ْ عَلَی‌َّ رُسُلُکم‌ْ بِبَیعَتِکم‌ْ اَنَّکم‌ْ لا تُسَلِّمُونی‌ وَلا' تَخْذُلُونی‌، فَاِن‌ْ تَمَمْتُم‌ْ عَلی بَیعَتِکم‌ْ تُصیبُوا رُشْدَکم‌ْ فَانَا الْحُسَین‌ُ بْن‌ُ عَلِی‌ٍّ وَ ابْن‌ُ فاطِمَة‌َ بِنْت‌ِ رَسُول‌ِ اللهِ نَفْسی ‌مَع‌َ اَنْفُسِکم‌ْ وَ اَهْلی‌ مَع‌ْ اَهْلیکم‌ْ، فَلَکم‌ْ فِی‌َّ اُسْوَة‌ٌ، وَ اءِن‌ْ لَم‌ْ تَفْعَلُوا وَ نَقَضْتُم‌ْ عَهْدَکم‌ْ وَ خَلَعْتُم‌ْ بَیعَتی‌ مِن‌ْ اَعْناقِکم‌ْ فَلَعَمْری ‌ما هِی‌َ لَکم‌ْ بِنُکرٍ لَقَدْ فَعَلْتُمُوها بِاَبی‌ وَ اَخی‌ وَ ابْن‌ِ عَمّی‌ مُسْلِم‌ٍ! وَ الْمَغْرُورُ مَن‌ْ اِغْتَرَّبِکم‌ْ فَحَظَّکم‌ْ اَخْطَاتُم‌ْ وَ نَصیبَکم‌ْ ضَیعْتُم‌ْ وَ سَیغْنی‌ اللهُ عَنکم‌ْ وَ السَّلام‌ُ عَلَیکم‌ْ وَ رَحمَة‌ُ اللهِ وَ بَرَکاتُه‌ُ “ <ref>وقعة الطف، ص172؛ الاخبار الطوال، ص246؛ تاریخ طبری، ج5، ص402-403. </ref>  
امام‌ حسین (ع) هم‌چنان‌ مسیر را به‌ سمت‌ قادسیه‌ کج‌ می‌کرد تا هر چه‌ بیشتر از کوفه‌ دور شود. این ‌مسیر ادامه‌ یافت‌ تا در روز بیست‌ و هشتم‌ ماه‌ ذی‌الحجه‌ به‌ ”بیضه“ رسیدند. در بیضه‌ که‌ منطقه‌ای‌ در میان‌ واقصه‌ و عذیب بود‌، برای‌ برداشتن‌ آب‌ فرود آمدند. امام‌ حسین (ع) در آنجا خطبه‌ای‌ خواند که‌ از جمله‌ سخنان‌ تعیین‌کننده‌ و بیان‌کننده‌ فلسفه‌ نهضت‌ عاشورا است‌. امام ‌حسین (ع) روی‌ نامه‌ها و دعوت‌ مردم‌ تکیه‌ می‌کرد. به‌علاوه‌، درباره‌ ماهیت‌ حکومت‌ اموی‌ سخن‌ می‌گفت‌ و امامت‌ را از آن‌ِ خود می‌دانست‌. متن سخنان امام حسین (ع) چنین است: ”اَیهَا النّاس‌ُ! اِن‌َّ رَسُول‌َ اللهِ قال‌َ: مَن‌ْ رَای سُلْطاناً جائِراً مُسْتَحِلاًّ لِحُرُم‌ِ اللهِ ناکثاً لِعَهْدِاللهِ مُخالِفاً لِسُنَّة‌ِ رَسُول‌ِاللهِ یعْمَل‌ُ فی‌ عِبادِ اللهِ بِالاءِثم‌ِ وَ الْعُدْوان‌ِ فَلَم‌ْ یغَیرْ عَلَیه‌ِ بِفِعْل‌ٍ وَ لا قَول‌ٍ کان‌َ حَقّاً عَلَی‌ اللهِ اَن‌ْ یدْخِلَه‌ُ مُدْخَلَه‌ُ اَلا وَ اءِن‌َّ هؤُلاءِ قَد لَزِموُا طاعَة‌َ الشَّیطان‌ِ وَ تَرَکوا طاعَة‌َ الرَّحْمن‌ِ وَ اَظْهَرُوا الْفَسادَ، وَ عَطَّلُوا الْحُدُودَ، وَ اسْتَاثَرُوا بِالْفَی‌ءِ وَاَحَلّوُا حَر'ام‌َ اللهِ وَ حَرَّمُوا حَلا'لَه‌ُ وَ اَنْا اَحَق‌ُّ مَن‌ْ غَیرَ قَدْ اَتَتْنی‌ کتُبُکم‌ْ، وَ قَدِمَت‌ْ عَلَی‌َّ رُسُلُکم‌ْ بِبَیعَتِکم‌ْ اَنَّکم‌ْ لا تُسَلِّمُونی‌ وَلا' تَخْذُلُونی‌، فَاِن‌ْ تَمَمْتُم‌ْ عَلی بَیعَتِکم‌ْ تُصیبُوا رُشْدَکم‌ْ فَانَا الْحُسَین‌ُ بْن‌ُ عَلِی‌ٍّ وَ ابْن‌ُ فاطِمَة‌َ بِنْت‌ِ رَسُول‌ِ اللهِ نَفْسی ‌مَع‌َ اَنْفُسِکم‌ْ وَ اَهْلی‌ مَع‌ْ اَهْلیکم‌ْ، فَلَکم‌ْ فِی‌َّ اُسْوَة‌ٌ، وَ اءِن‌ْ لَم‌ْ تَفْعَلُوا وَ نَقَضْتُم‌ْ عَهْدَکم‌ْ وَ خَلَعْتُم‌ْ بَیعَتی‌ مِن‌ْ اَعْناقِکم‌ْ فَلَعَمْری ‌ما هِی‌َ لَکم‌ْ بِنُکرٍ لَقَدْ فَعَلْتُمُوها بِاَبی‌ وَ اَخی‌ وَ ابْن‌ِ عَمّی‌ مُسْلِم‌ٍ! وَ الْمَغْرُورُ مَن‌ْ اِغْتَرَّبِکم‌ْ فَحَظَّکم‌ْ اَخْطَاتُم‌ْ وَ نَصیبَکم‌ْ ضَیعْتُم‌ْ وَ سَیغْنی‌ اللهُ عَنکم‌ْ وَ السَّلام‌ُ عَلَیکم‌ْ وَ رَحمَة‌ُ اللهِ وَ بَرَکاتُه‌ُ “ <ref>وقعة الطف، ص172؛ الاخبار الطوال، ص246؛ تاریخ طبری، ج5، ص402-403. </ref>  


ای‌ مردم‌! پیامبر خدا فرمود: هرکس ‌فرمان‌روایی‌ ستم‌پیشه‌ را ببیند که‌ حلال‌ خدا را حرام‌ می‌شمرد، پیمان‌ الهی‌ را می‌شکند و به‌ عدالت‌ رفتار نمی‌کند، با سنت‌ رسول‌الله مخالفت‌ می‌ورزد و در میان‌ بندگان‌ خدا به‌ گناه‌ و تجاوز و دشمنی‌ عمل‌ می‌کند و آن‌گاه‌ با سخن‌ و اقدام‌ درصدد تغییر اوضاع‌ برنیاید، شایسته‌ است‌ که‌ خداوند او را همنشین‌ همان‌ ستمگر قرار دهد و به‌ همان‌ جایی‌ از دوزخ‌ ببرد که‌ آن‌ سلطان‌ ستمگر را می‌برد. آگاه‌ باشید این‌ زمامداران‌ به‌ اطاعت‌ شیطان‌ در آمده‌اند و پیروی‌ خداوند رحمان‌ را رها کرده‌اند. فساد را آشکار نمودند. حدود الهی‌ را معطّل‌ گذاردند. بیت‌المال‌ را چپاول‌کردند. حرام‌ خدا راحلال‌ و حلالش‌ را حرام‌ نمودند. من‌ سزاوارترین‌ فرد، برای‌ زمامداری‌ حکومت‌ اسلامی ‌هستم‌ و از شما نمایندگان‌ و نامه‌های‌ بسیار به‌ دستم‌ رسید که‌ همه‌ یک‌پارچه‌ وعده‌ همراهی‌ دادند و اظهار علاقه ‌نمودند. اکنون‌ اگر بر پیمان‌ خویش‌ پای‌بند باشید، بهره‌ خود را برده‌اید و راه‌ صحیح‌ را یافته‌اید. من‌ حسین ‌بن ‌علی‌ نواده‌ رسول‌ خدایم‌. خودم‌ در کنار شما خواهم‌ بود. خانواده‌ام‌ با خاندان‌ شما و فرزندانم‌ با شمایند. رفتارم‌ الگو و اسوه‌ برای‌ همه‌ خواهد بود. اگر چنین‌ نکردید و پیمان‌ شکستید و دست‌ از یاری‌ من‌ شستید و بیعت ‌مرا از خود برداشتید، این‌ رفتار ناپسند و ناسزاوار است‌. همان‌گونه‌ که‌ با پدر و برادر و پسر عمویم‌ مسلم‌ رفتار کردید. فریب‌ خورده‌ کسی‌ است‌ که‌ بر شما دل‌ بندد و شما نیز بهره‌ای‌ را که‌ طلب‌ می‌کنید، به‌ دست‌ نیاورده‌ و نصیب‌ خود را تباه‌ نموده‌اید. آری! هر کس‌ پیمان‌شکنی‌ کند بر خویشتن‌ جفا نموده‌ و خداوند نیز ما را از شما بی‌نیاز خواهد گردانید. و السلام‌ علیکم‌ و رحمة‌ الله و برکاته‌.
ای‌ مردم‌! پیامبر خدا فرمود: هرکس ‌فرمان‌روایی‌ ستم‌پیشه‌ را ببیند که‌ حلال‌ خدا را حرام‌ می‌شمرد، پیمان‌ الهی‌ را می‌شکند و به‌ عدالت‌ رفتار نمی‌کند، با سنت‌ رسول‌الله مخالفت‌ می‌ورزد و در میان‌ بندگان‌ خدا به‌ گناه‌ و تجاوز و دشمنی‌ عمل‌ می‌کند و آن‌گاه‌ با سخن‌ و اقدام‌ درصدد تغییر اوضاع‌ برنیاید، شایسته‌ است‌ که‌ خداوند او را همنشین‌ همان‌ ستمگر قرار دهد و به‌ همان‌ جایی‌ از دوزخ‌ ببرد که‌ آن‌ سلطان‌ ستمگر را می‌برد. آگاه‌ باشید این‌ زمامداران‌ به‌ اطاعت‌ شیطان‌ در آمده‌اند و پیروی‌ خداوند رحمان‌ را رها کرده‌اند. فساد را آشکار نمودند. حدود الهی‌ را معطّل‌ گذاردند. بیت‌المال‌ را چپاول‌کردند. حرام‌ خدا راحلال‌ و حلالش‌ را حرام‌ نمودند. من‌ سزاوارترین‌ فرد، برای‌ زمامداری‌ حکومت‌ اسلامی ‌هستم‌ و از شما نمایندگان‌ و نامه‌های‌ بسیار به‌ دستم‌ رسید که‌ همه‌ یک‌پارچه‌ وعده‌ همراهی‌ دادند و اظهار علاقه ‌نمودند. اکنون‌ اگر بر پیمان‌ خویش‌ پای‌بند باشید، بهره‌ خود را برده‌اید و راه‌ صحیح‌ را یافته‌اید. من‌ حسین ‌بن ‌علی‌ نواده‌ رسول‌ خدایم‌. خودم‌ در کنار شما خواهم‌ بود. خانواده‌ام‌ با خاندان‌ شما و فرزندانم‌ با شمایند. رفتارم‌ الگو و اسوه‌ برای‌ همه‌ خواهد بود. اگر چنین‌ نکردید و پیمان‌ شکستید و دست‌ از یاری‌ من‌ شستید و بیعت ‌مرا از خود برداشتید، این‌ رفتار ناپسند و ناسزاوار است‌. همان‌گونه‌ که‌ با پدر و برادر و پسر عمویم‌ مسلم‌ رفتار کردید. فریب‌ خورده‌ کسی‌ است‌ که‌ بر شما دل‌ بندد و شما نیز بهره‌ای‌ را که‌ طلب‌ می‌کنید، به‌ دست‌ نیاورده‌ و نصیب‌ خود را تباه‌ نموده‌اید. آری! هر کس‌ پیمان‌شکنی‌ کند بر خویشتن‌ جفا نموده‌ و خداوند نیز ما را از شما بی‌نیاز خواهد گردانید. و السلام‌ علیکم‌ و رحمة‌ الله و برکاته‌.
===گفت‌وگو با امام حسین (ع)===
===گفت‌وگو با امام حسین (ع)===
حُرّ اگر چه مأمور جنگ نبود اما از همان ابتدا احتمال وقوع درگیری با امام حسین (ع) آزارش می‌داد. او‌ احساس‌ کرد از سخنان‌ امام‌ حسین (ع) عطر جهاد و مقاومت‌ برمی‌خیزد، به امام حسین (ع) هشدار داد که از این‌ تصمیم ‌برگردد و آهنگ‌ کارزار نکند که اگر بجنگد‌، حتماً کشته‌ خواهد‌ شد. اما امام‌ حسین (ع) قاطعانه‌ پاسخ‌ داد و به‌ وی‌ خاطر نشان‌ ساخت‌ که‌ از مرگ و شهادت در راه خدا ترسی ندارد و مرگ‌ در راه‌ حق‌ و رسیدن‌ به‌ عزت‌ و شرف‌ از هر چیز آسان‌تر است‌. <ref>وقعة الطف، ص172-173؛ انساب الاشراف، ج2، ص473؛ ارشاد، ج2، ص80؛ الکامل فی التاریخ، ج4، ص49.</ref> امام‌ حسین (ع) فرمود: مرا از کشته‌ شدن‌ می‌ترسانی‌ و خیال‌ می‌کنی‌ که‌ هرگاه‌ مرا کشتید روزگار را به‌ آسایش‌ به‌سر خواهید برد؟ من‌ امروز همان‌ سخنی‌ را به‌ تو می‌گویم‌ که‌ آن‌ برادر اوسی‌ که‌ قصد یاری‌ پیامبر اکرم (ص) را داشت‌، به ‌پسر عمویش‌ گفت‌: <ref>وقعة الطف، ص173؛ ارشاد، ج2، ص78-80؛ الکامل فی التاریخ، ج4، ص49. </ref>
حُرّ اگر چه مأمور جنگ نبود اما از همان ابتدا احتمال وقوع درگیری با امام حسین (ع) آزارش می‌داد. او‌ احساس‌ کرد از سخنان‌ امام‌ حسین (ع) عطر جهاد و مقاومت‌ برمی‌خیزد، به امام حسین (ع) هشدار داد که از این‌ تصمیم ‌برگردد و آهنگ‌ کارزار نکند که اگر بجنگد‌، حتماً کشته‌ خواهد‌ شد. اما امام‌ حسین (ع) قاطعانه‌ پاسخ‌ داد و به‌ وی‌ خاطر نشان‌ ساخت‌ که‌ از مرگ و شهادت در راه خدا ترسی ندارد و مرگ‌ در راه‌ حق‌ و رسیدن‌ به‌ عزت‌ و شرف‌ از هر چیز آسان‌تر است‌. <ref>وقعة الطف، ص172-173؛ انساب الاشراف، ج2، ص473؛ ارشاد، ج2، ص80؛ الکامل فی التاریخ، ج4، ص49.</ref> امام‌ حسین (ع) فرمود: مرا از کشته‌ شدن‌ می‌ترسانی‌ و خیال‌ می‌کنی‌ که‌ هرگاه‌ مرا کشتید روزگار را به‌ آسایش‌ به‌سر خواهید برد؟ من‌ امروز همان‌ سخنی‌ را به‌ تو می‌گویم‌ که‌ آن‌ برادر اوسی‌ که‌ قصد یاری‌ پیامبر اکرم (ص) را داشت‌، به ‌پسر عمویش‌ گفت‌: <ref>وقعة الطف، ص173؛ ارشاد، ج2، ص78-80؛ الکامل فی التاریخ، ج4، ص49. </ref>
۱۰٬۰۷۲

ویرایش