تعزیه حضرت عباس

نسخه تعزیه حضرت عباس از تعزیه‌های نادر و بسیار قدیمی ایرانی است.

شبیه‌خوانان

شبیه‌خوانان این تعزیه از مخالف‌خوانان شامل شمر و عمر سعد و از موافق‌خوانان شامل امام حسین(ع)، زینب(س)، عباس(ع)، سکینه و امام زین‌العابدین(ع) هستند.

شرح مجلس

این تعزیه صحنه خیمه‌های حسین(ع) و کسان او و نیز اشقیا در روز عاشورا، پیش از ظهر نشان داده‌می‌شود. در گوشه‌ای از میدان شمر و عمر سعد، چکمه پوشیده با خود و زره نشسته‌اند و در گوشه‌ای دیگر اهل‌ بیت روی تخت فرش و صندلی می‌نشیند. در ابتدا سکنیه طلب آب می‌کند و حضرت عباس با مشک خالی به راه می‌فتد.

محور تعزیه بر این ماجراست که عباس چون به میدان جنگ می‌رود. حسین نیز به دنبالش روان می‌شود تا او را بازیابد و در محاربه به او یاری کند ولی این دو برادر به نیرنگ دشمنان از هم جدا می‌مانند و یکدیگر را پیدا نمی‌کنند. زمانی که امام حسین(ع) به میدان جنگ می‌رود عباس به خیمه‌گاه بازگشته و چون عباس به میدان می‌رود، حسین به خیمه‌گاه بازمی‌گردد بی آنکه یکدیگر را ببینند. نام تعزیه از همین حادثه گرفته شده و اوج فاجعه زمانی است که این دو یکدیگر را می یابند.

ابزار و وسایل

ابزار و وسایل اجرای این تعزیه شامل طبل، چند اسب، مشک برای حمل آب، لباس انبیا و اشقیا است.

بخشی از تعزیه

زمانی که حضرت عباس به شمشیر اشقیا مجروح بر زمین افتاد، امام حسین(ع) خود را به او رسانید و سر برادر را به زانو گذاشت.

عباس(ع):

بود مطلب اولم این بدان		بود تا که بر پیکر خسته جان
مرا زنده ای شاه انجم سپاه		مبر ای برادر سوی خیمه‌گاه
که دارم خجالت برون از حساب		ز روی سکینه من از بهر آب

حسین(ع):

فغان زین سخن سوخت جان و دلم		به باد فنا رفت آب و گلم
پس از تو ایا غرقه بحر غم		نه من زنده باشم نه اهل حرم
بگو مطلب دیگرت با حسین		که سازم روا با دو صد شور و شین

عباس(ع):

دویم مطلبم ای شهنشاه دین		رسانی سلامم تو بر عابدین
بگویی که ای نور چشمان من		روی چون ز کرب و بلا در وطن
به طفل یتیمم پدروار باش		زهر باب او را تو غمخوار باش
دو طفل یتیمم شکسته دل است		چو جغدش به ویرانه‌ها منزل است

حسین(ع):

الهی شود کور چشمم کنون		نبینم کنون پیکرت غرق خون
الهی نبیند چو این دل غمین		خدایا، برادر، برادر چنین
مرا شد ز داغت شکسته کمر		شرار غمت سوخت پا تا به سر
خدایا ببین بهر این امتحان		چه جور و جفاها کشیدم به جان
بگو ای ضیاء دو چشمان من		سیم مطلبت را بوجه حسن

عباس(ع):

سیم مطلبم سینه‌ام گشت چاک		یقین میبرم آرزویت به خاک
ندیدم ز جان سیر روی ترا		برم ترسم این آرزوی ترا
چو پوشیده خون چشم‌های مرا		بکن ز آستین پاک چشم مرا

حسین(ع):

بیا تا که من با دل دردناک		کنم خون ز روی تو پاک
خدایا نظر کن به حال حسین		که غرقست در ورطه‌ی شور و شین
رضا گشتم از بهر امت خدا		به من هر چه رو داد در کربلا