حنظله‌ بن‌ اسعد شبامی‌

حنظله بن اسعد شبامی، از یاران امام حسین(ع) بود که در کربلا در روز عاشورا به شهادت رسید.

مزار یاران امام حسین(ع).jpg
اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
نام کامل حنظله‌ بن‌ اسعد بن شبام بن عبدالله بن اسعد بن حاشد بن همدان همدانی شبامی‌
محل زندگی کوفه
نقش های برجسته از یاران امام حسین (ع)

زندگینامه

حنظله‌ بن‌ اسعد بن شبام بن عبدالله بن اسعد بن حاشد بن همدان همدانی شبامی‌، از قبیله شبام، تیره‌ای منشعب شده از قبیله همدان و از اعراب قحطانی به شمار می‌رود. شبام نام شهری در یمن است. همچنین این نام را به کوهی در یمن و طایفه‌ای در کوفه نسبت داده‌اند. او از اهالی کوفه بود. [۱]

حنظله از رجال سرشناس شیعه، قاری قرآن بود. او از محبین اهل بیت(ع) نیز به شمار میرفت.

همراهی امام حسین(ع)

حنظله از جمله شیعیانی بود که مخفیانه از کوفه خارج شد و خود را به امام حسین (ع) رساند.

نقش در واقعه کربلا

مذاکره با سپاه عمر سعد

امام حسین (ع) قبل از روز تاسوعا و عاشورا ، حنظله را برای احتجاج نزد سپاه عمر بن ‌سعد فرستاد. او به طور مکرر برای مذاکره به خیمه‌گاه و سپاه بنی‌ امیه رفت و آمد می‌کرد و برای به ثمر رسانیدن شروط مصالحه که از طرف امام حسین (ع) عنوان گشت، کوشش بسیار مبذول داشت.

دفاع از امام

پس از نماز ظهر عاشورا وقتی که از اصحاب امام حسین (ع) جز تنی چند باقی نمانده بود و دشمن مرتب یاران امام حسین (ع) را آماج تیرهای خود قرار می‌داد، حنظله خود را همچون سپری در مقابل امام حسین (ع) قرار ‌داد و تیرها و نیزه‌ها و شمشیرهایی را که امام حسین (ع) را هدف قرار می‌دادند، به جان می‌خرید. حنظله در این حال سخنرانی و موعظه‌هایی را در مقابل لشکر دشمن ایراد می‌کرد. او پیش‌ روی‌ امام‌ حسین‌ (ع) به‌ طرف‌ دشمن‌ ایستاد و آیات‌ عذاب‌ مربوط‌ به‌ قوم‌ عاد و ثمود را خواند و فریاد زد: «فُیسحِتَکم‌ْ بِعَذاب‌ٍ وَخاب‌َ مَن‌ْ اِفْتَری، ای‌ کوفیان‌! حسین‌ را نکشید. ای‌ مردم‌! بیم ‌دارم‌ امروز هم‌ کاری‌ کنید که‌ مانند روز احزاب‌ به‌ آسیب‌ مبتلا گردید. امروز از اراده‌ شوم‌ خود دست‌ بردارید تا فردای‌ قیامت‌ به‌ عذاب‌ خدا معذب‌ نشوید. ای‌ مردم‌! خون‌ حسین‌ را نریزید تا از شکنجه‌ خدا آسوده‌ باشید و بدانید دروغ‌ نمی‌گویم‌، زیرا ثابت‌ شده‌ آدم‌ دروغ‌گو زیان‌کار است‌. [۲]

امام‌ حسین (ع) بر او رحمت‌ فرستاد و فرمود: «همین‌ که‌ آنان‌ دعوت‌ تو را رد کردند، مستحق‌ عذاب‌ گشتند. اکنون که برادران صالحت را کشتند، به طریق اولی مستحق و مستوجب عذابند.» آنگاه از امام حسین (ع) اذن طلبید تا به سوی آخرت شتافته و به برادرانش ملحق شود. امام حسین (ع) فرمود: «برو به سوی خیری که بهتر از دنیا و آنچه در دنیاست. به سوی سرزمینی که کهنه نمی‌شود.»

شهادت

حنظله سپس آخرین وداع خود را با امام حسین (ع) نمود و عرض کرد: سلام بر تو ای اباعبدالله و درود خدا بر تو و اهل‌ بیتت باد! خداوند ما و شما را در بهشت جمع گرداند. امام حسین (ع) آمین گفت. پس‌ از آن‌ به‌ میدان‌ شتافت‌ و دلیرانه جنگید تا شهید شد. [۳] در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است اما نامش با مختصر تغییری آمده است: ”السَّلامُ عَلَی حَنظَلَةَ بنِ اَسَعدٍ الشّامِی اَو الشَّیبانی“ [۴]

منبع

پی نوشت

  1. انصار الحسین، ص97.
  2. تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، 1341 ش.، ج5، ص443؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص458؛ نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، قلقشندی، احمدبن علی، بیروت: 1405 ﻫ ق / 1984 م. ، ج7، ص191؛ با اشاره به ایات 30-33 سوره غافر.
  3. ر.ک : تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، 1341 ش.، ج5، ص443؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص458؛ نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، قلقشندی، احمدبن علی، بیروت: 1405 ﻫ ق / 1984 م. ، ج7، ص191.
  4. برای تفصیل بیشتر رک : تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، 1341 ش.، ج5، ص223؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص105؛ عیون اخبارالرضا، صدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمدبن علی، چاپ مهدی لاجوردی، قم: 1363 ش.، ج2، ص203.