عبدالرحمن بن عروه غفاری
عبدالرحمن بن عُروة (عزره) بن حراق غِفاری، از اصحاب امام حسین(ع) که در کربلا و در روز عاشورا به شهادت رسید.
.jpg) | |
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالرحمن بن عُروة (عزره) بن حراق غِفاری |
| محل زندگی | کوفه |
| نقش های برجسته | از اصحاب امام حسین (ع) و شهدای کربلا |
تبارشناسی
عبدالرحمن بن عروه از قبیله بنی غفار منسوب به غفار بن ملیل، تیره‌ای از کنانه و از اعراب عدنانی بودند که در کوفه میزیستند. نام پدرش، عبدالعزی بن حُرّ بن حارثه بن غفار بود. آل غفاری از محبین خاندان امام علی (ع) و از منسوبین به ابوذر غفاری هستند. جدشان حراق از اصحاب و همراهان امام علی (ع) بود که در کنار امام علی (ع) در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان جنگیده بود. [۱]
همراهی امام حسین(ع)
عبدالرحمن در نخستین روزهای حضور امام حسین (ع) در کربلا به امام پیوست.
نقش در واقعه کربلا
صبح عاشورا، عبدالرحمن نزد امام حسین (ع) آمد و اظهار کرد: «دشمن نزدیک شده است، اجازه دهید پیش روی شما بجنگم تا کشته شوم.»
امام حسین (ع) فرمود: «مَرحباً بِکم اُدنوا مِنّی [۲] ، خوش آمدی. نزدیک آی.»
خوارزمی گفت‌وگوی عبدالرحمن را با امام حسین (ع) طولانی‌تر آورده است و چنین مینویسد:
او با گریه نزد آن حضرت آمد. امام حسین (ع) فرمود: «برای چه می‌گریی؟ تا ساعتی دیگر چشمانت روشن خواهد شد.»
گفت: «من برای خود گریه نمی‌کنم. برای شما می‌گریم که دشمن، این‌گونه شما را در محاصره گرفته است.»
امام حسین (ع) فرمود: «فَجَزاکُمَا اللهُ یا بَنی اَخی بِوَجدِکُما مِن ذالِکَ وَ مُواساتِکُما اِیای بِاَنفُسِکُما اَحسَنَ جَزاءَ المُتَّقینَ، [۳] ای فرزند برادرم! خدا تو را به خاطر این همه یاری، بهترین پاداشی که به متقین می‌دهد، عطا کند!» سپس عبدالرحمن طبق رسم عرب سلام خداحافظی داد: «السلام علیک یابن رسول الله»
امام حسین (ع) پاسخ داد: «و علیکما السلام و رحمة الله»
عبدالرحمن به میدان رفت. در میدان نبرد عبدالله این چنین رجزمی‌خواند:
قَد عَلِمتُ حَقّاً بَنو غِفّارٍ | ||
لَنَضرِبَنَّ مَعشَرَ الفُجّارِ | ||
یا قَومُ ذودوا عَن بَنی الاَحرارِ | ||
وَ خِندِفٌ بَعدَ بَنی نِزارِ | ||
بِکُلِّ عَضبٍ صارَمٍ بِنّارٍ | ||
بِالمَشرَفِی وَ القَنا الخَطّارِ |
بنی غفار خوب می‌دانند و اهل خندف و بنی نزار هم آگاهند که با شمشیرهای جان‌شکاف و دشمن‌شکار با تبه‌کاران و ستم‌پیشه‌گان می‌جنگم. ای قوم از پاک‌سیرتان و نکوکارزیستگان دفاع کنید و با شمشیرها و نیزه‌های بیدادسوز، حریم ابرار و اخیار را پاس بدارید.
عبدالرحمن پس از نبرد سخت به شهادت رسید. [۴]
عبدالرحمن به هنگام شهادت ۲۳ سال سن داشت. شیخ طوسی و سید محسن امین نام او را در شمار اصحاب امام حسین (ع) ذکر نموده‌اند. [۵]
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به او سلام داده شده است: «السَّلامُ عَلَی عَبدِاللهِ و عَبدِالرَّحمانِ اِبنَی عُروَةِ بنِ حَراقِ الغِفارِیین» [۶]
منبع
پی نوشت
- ↑ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش.، ص۱۱۰-۱۱۱.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰م.، ج۳، ص۱۹۸؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۴۲.
- ↑ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ ﻫ ق. ، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ ﻫ ق. ، ج۲، ص۲۳-۲۴؛ مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، ۱۳۶۹ ﻫ ق / ۱۹۵۰ م. ، ص۲۱۲.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ م.، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ م.، ج۳، ص۱۹۸؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۴۲-۴۴۳.
- ↑ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۷؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق.، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق.، ج۱، ص۶۱۱.
- ↑ برای تفصیل بیشتر رک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۴۲؛ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۷؛مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء،۱۳۶۷ ﻫ ق. ، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ ﻫ ق. ، ج۲، ص۲۳؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ ﻫ ق. فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ ﻫ ق. ، ص۱۳۷؛ جمهره النسب، ابن کلبی، چاپ ناجی حسن، بیروت: ۱۴۰۷ ﻫ ق / ۱۹۸۶ م.، ص۱۵۶؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب مازندرانی، ابوجعفر رشیدالدین محمدبن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج۴، ص۱۱۳؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ ه ق.، ج۴، ص۷۲؛البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: ۱۹۳۲ م.، ج۸، ص۱۸۴؛ نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، قلقشندی، احمدبن علی، بیروت: ۱۴۰۵ ﻫ ق / ۱۹۸۴ م. ، ج۷، ص۱۹۱؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲ ش. الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲ ش.، ج۴۵، ص۷۱،۲۹؛ اعیان الشیعه، امین، سید محسن، چاپ حسن امین، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق.، ج۱، ص۶۱۱؛ منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، ۱۳۸۱ ش. ، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، ۱۳۸۱ش. ، ج۱، ص۳۵۸؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش.، ص۱۱۰-۱۱۱؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، ۱۴۰۲ ﻫ ق. فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، ۱۴۰۲ ﻫ ق. ، ص۱۷۹؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، ۱۳۵۲ ﻫ ق. فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، ۱۳۵۲ ﻫ ق.، ج۲، ص۱۴۲؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۷ ش.، ص۱۹۱؛ قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۹ ه ق.، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۹ ه ق.، ج۶، ص۵۱۴؛معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، ۱۴۱۳ ﻫ ق. ، ج۱۰، ص254؛جلاء العیون، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: انتشارات سروش، ۱۳۷۴ ش.، ص۴۰؛ نقد الرجال، حسینی تفرشی، میرمصطفی بن حسین، تهران: ۱۳۱۸ ش. ، حسینی تفرشی، میرمصطفی بن حسین، تهران: ۱۳۱۸ ش. ، ص۱۸۶؛ نفس المهموم، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۵ ش. ، قمی، شیخ عباس، ترجمه ابوالحسن شعرانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۵ ش. ، ص۱۲۷؛ فرسان الهیجاء، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، ۱۳۹۰ ه ق.، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، ۱۳۹۰ ه ق.، ج۱، ص۲۳۳.