قیس بن مسهر صیداوى

از شهداى نهضت امام حسین«ع»که پیش از عاشورا در کوفه به شهادت رسید.قیس، از جوانمردان شجاع کوفه و از اشراف طایفۀ بنى اسد و یکى از نامه‌رسانان مردم کوفه به امام حسین«ع»بود.همراه مسلم بن عقیل از مکّه به کوفه آمد.پس از مدّتى نامۀ مسلم را که حاوى خبر بیعت کوفیان بود به مکّه برد و به سید الشهدا تسلیم کرد.امام حسین«ع»در منزلگاه«بطن الرّمه»(مکانى در منطقۀ حاجز)نامه‌اى خطاب به کوفیان نوشت که در آن، خبر از حرکت خویش به سوى کوفه بود.نامه را به قیس بن مسهّر سپرد تا به کوفه برساند.

قیس در منطقۀ قادسیّه،توسّط حصین بن نمیر که از سران سپاه کوفه بود دستگیر شد.براى اینکه مضمون نامه و اسامى اشخاص به دست دشمن نیفتد،قیس بن مسهّر نامه را از بین برد.او را نزد عبید الله بن زیاد بردند.تلاش والى کوفه براى دستیابى به نام کسانى که مخاطب نامه بودند بى‌نتیجه ماند. ابن زیاد از او خواست که یا نام اشخاص را بگوید یا بر منبر رود و در حضور مردم حسین بن على و امام حسن و على بن ابى طالب را لعن کند وگرنه کشته خواهد شد.وى رفتن بر منبر را پذیرفت،امّا وقتى شروع به سخن کرد،پس از حمد و ثناى الهى،بر حسین بن على و امام مجتبى و امیر المؤمنین رحمت فرستاد و عبید الله زیاد و پدرش را لعنت کرد و مردم را به یارى سید الشهدا فرا خواند.

وقتى خبر به ابن زیاد دادند،دستور داد او را بالاى قصر برده از آنجا به زیر افکندند و شهید شد. چون خبر شهادتش به امام حسین«ع»رسید،بى‌اختیار گریست و این آیه را خواند: «رِجٰالٌ صَدَقُوا مٰا عٰاهَدُوا اللّٰهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضىٰ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ مٰا بَدَّلُوا تَبْدِیلاً» . (مردانى که بر سر پیمان خویش با خدا،صادق بودند،برخى از آنان شهید شدند و برخى دیگر انتظار مى‌کشند و پیمان را هیچ عوض و دگرگون نکردند.)قیس،دلیرانه به استقبال شهادت رفت و تا پاى جان ایستاد و تزلزلى نیافت.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 360.