انقلاب کربلا از دیدگاه اهل سنت

انقلاب کربلا از دیدگاه اهل سنت، کتابی است درباره واقعه کربلا از دیدگاه اهل سنت که توسط عبدالمجید ناصری‌ داوودی نوشته شده است.

انقلاب کربلا از دیدگاه اهل سنت

به کوشش عبدالمجید ناصری‌ داوودی
ناشر مؤسسه‌ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
محل نشر قم
تاریخ نشر 1388
شابک978-964-411-175-4
تعداد صفحات ‏‫479
موضوع واقعه کربلا
زبان فارسی

درباره کتاب

نویسنده، انقلاب کربلا را با توجه به منابع اهل سنت به طور بررسی کرده است: مؤلف پس از بیان مقدمه، پرسش‌های اصلی، پاسخ‌ها و فصل‌بندی، به دسته‌بندی و معرفی منابع پرداخته است. وی منابع حادثه عاشورا را به دو دسته منابع دسته‌ اولی؛ یعنی آن دسته از منابعی که به طور مستقیم حادثه کربلا را گزارش کرده و منابع دسته دومی؛ یعنی آن دسته از منابعی که به طور غیرمستقیم به نقل این حادثه پرداخته، تقسیم‌بندی کرده است.

نکته مهمی که مؤلف در این قسمت بدان توجه می‌کند، ارزش‌گذاری منابع است و این مسأله را یادآور می‌شود که در تمام پژوهش‌های علمی به ویژه پژوهش‌های تاریخی، شناخت و پالایش منابع، اهمیت فراوان دارد. بدین جهت است که ایشان در بدست آوردن نتیجه نزدیک به واقع، سعی می‌کند از منابع دست اول بهره ببرد.

فصل‌های کتاب

این کتاب در هشت فصل نوشته شده است:

فصل اول

فصل اول کتاب به بررسی خلافت یزید بن معاویه پرداخته است و در آن مباحثی چون؛ ولایتعهدی، نحوه مشارکت و بیعت مردم با یزید و شرایط خلیفه اسلامی بنا بر مبانی اسلامی از نظر اهل سنت پرداخته است. همچنین دیدگاه‌های موجود در وادی‌های یاد شده را با توجه به منابع اهل سنت، بررسی کرده است.

فصل دوم

فصل دوم کتاب، به موضوع اجتهاد اختصاص دارد و در آن مسأله اجتهاد خلفای مسلمان، به ویژه اجتهاد یزید در قبال قتل امام حسین (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. مسأله اجتهاد در فرهنگ اهل سنت، چیزی است که با آن بسیاری از مسائل را با آن حل می‌‎کنند. یکی از توجیهات اهل سنت، درباره قتل امام حسین (ع) مسأله اجتهاد آن‌هاست که مؤلف این مسأله را به بررسی کرده و اجتهاد شرعی را از غیر شرعی جدا کرده است.

فصل سوم

فلسفه انقلاب کربلا از دیدگاه اهل سنت، عنوان فصل سوم است و در آن علل وقوع واقعه کربلا از دیدگاه اهل سنت پرداخته شده است. در زمینه عوامل، نویسنده معتقد است که دیدگاه‌ها و شبهات گوناگونی از طرف اهل سنت ارائه شده‌اند؛ ولی در مقابل، شمار فراوانی از اهل سنت آن شبهات را وارد نمی‌دانند و برای واقعه کربلا، عوامل دینی، اجتماعی و سیاسی را ذکر می‌کنند. نویسنده در این قسمت سعی کرده است عوامل را که در منابع اهل سنت به صورت صریح یا تلویحی آمده است، بررسی و تبیین کند.

فصل چهارم

در فصل چهارم، دخالت یزید بن معاویه در واقعه کربلا، بررسی گردیده و در آن، دیدگاه‌ها و نظریات مطرح شده در این باب با توجه به اسناد و مدارک ارزیابی شده است.

فصل پنجم

کرامات و پیامدهای واقعه کربلا از دیدگاه اهل سنت، عنوان فصل پنجم است. مؤلف در این فصل تلاش کرده است تا پیامدها و عقوبت قاتلان امام حسین (ع) و یارانش و نیز تأثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جریات عاشورا را بر جامعه اسلامی از نگاه اهل سنت بیان کند.

فصل ششم

جواز یا عدم جواز لعن یزید، بحث پر جنجال میان علمای اهل سنت است و نویسنده در فصل ششم این مسأله مورد مناقشه را تحت عنوان «علمای اهل سنت و مسأله‌ی لعن یزید» بحث کرده است. وی معتقد است که مسأله جواز یا عدم جواز لعن یزید از دیرباز در میان علمای اهل سنت مطرح بوده و همین مسأله سبب دسته‌بندی و صف‌آرایی اعتقادی آنان گردیده است. بسیاری از اهل سنت، به دلیل دخالت یزید در قتل امام حسین (ع) و دیگر فرزندان امام علی (ع)، او را کافر، و لعنش را لازم می‌دانند و همواره آن را به زبان یا قلم می‌رانند. در مقابل، شمار اندکی از اهل سنت، با همه تأسف و ابراز احساسات، حکم به عدم جواز لعن یزید کرده‌اند. در این فصل، نخست سیر تاریخی تفکر یاد شده بیان شده است و سپس مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته است.

فصل هفتم

فصل هفتم عهده‌دار حیات و کارنامه مخالفان لعن یزید است. از نظر نویسنده آن دسته از اهل سنت که از جهات گوناگون با دید تردید به واقعه کربلا نگریسته‌اند و در پی دفاع از حکومت یزید برآمده‌اند، در این مسیر دچار تناقض‌گویی‌های فراوان شده‌اند. در این فصل کارنامه آن‌ها به خوانندگان معرفی شده است.

فصل هشتم

فصل هشتم، عزاداری و رویکرد عملی و عاطفی دانشمندان اهل سنت را نسبت به حادثه عاشورا بازتاب می‌دهد. در این فصل نفوذ عملی این واقعه در متن زندگی اهل سنت و عزاداری‌های آن‌ها در کشورهای مختلف نشان داده شده است.

منبع