نصرت اردبیلى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | '''نصرت اردبیلى''' از شعراى قرن سیزدهم هجرى ایرانی است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام =نصرت اردبیلى | | نام =نصرت اردبیلى | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام اصلی =میرزا | | نام اصلی =میرزا نصراللّه اردبیلی | ||
| زمینه فعالیت =فقه و ادبیات | | زمینه فعالیت =فقه و ادبیات | ||
| ملیت =ایرانی | | ملیت =ایرانی | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| مختصات محل زندگی = | | مختصات محل زندگی = | ||
| مدفن = نجف | | مدفن = نجف | ||
|در زمان حکومت = | |در زمان حکومت = محمدشاه | ||
|اتفاقات مهم = | |اتفاقات مهم = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
|لقب = | |لقب =صدرالممالکى | ||
|بنیانگذار = | |بنیانگذار = | ||
| پیشه = | | پیشه = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
|حوزه = | |حوزه = | ||
|شاگرد = | |شاگرد = | ||
|استاد =حاجى | |استاد =حاجى محمدحسین بن شیخ زین‌العابدین (حسینعلى شاه) | ||
|علت شهرت = | |علت شهرت = | ||
| تأثیرگذاشته بر = | | تأثیرگذاشته بر = | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
میرزا | میرزا نصراللّه اردبیلی، متخلص به «نصرت» با محمدشاه قاجار معاصر بوده‌است. زادگاهش اردبیل بوده و در جوانى براى تحصیل علوم متعارف زمان خود عازم اصفهان مى‌شود. او سپس به تصوف روی می‌آورد. نصرت لقب و منصب «صدرالممالکى» و وزارت صدارت محمدشاه را به دست می‌آورد. وى پس از درگذشت محمدشاه، و وقایع بعد از آن، به کرمانشاه و سپس به عتبات عالیات رفت. مقبره وى در نجف اشرف است.<ref>حدیقةالشعراء، سید احمد دیوان بیگى شیرازى، به تصحیح و تحشیه دکتر عبدالحسین نوایى، ج ۳، ص ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰.</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
در آثار معدودى که از «نصرت» اردبیلى باقى مانده علاوه بر رویکرد عرفانی، شیوه بیانى و شگرد کلامى سبک عراقى دیده مى‌شود. | در آثار معدودى که از «نصرت» اردبیلى باقى مانده علاوه بر رویکرد عرفانی، شیوه بیانى و شگرد کلامى سبک عراقى دیده مى‌شود. | ||
==اشعار== | |||
===مرثیه منظوم عاشورایى=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۰: | ||
{{ب|اى سّر «کنت کنزاً» مکنون «من عَرَف»| وى رمز «هل اتى» اثر «لا فتى» حسین }} | {{ب|اى سّر «کنت کنزاً» مکنون «من عَرَف»| وى رمز «هل اتى» اثر «لا فتى» حسین }} | ||
{{ب|احرام کعبه حرم کبریا ببند|اى برگزیده حرم کبریا، حسین<ref>همان، ص | {{ب|احرام کعبه حرم کبریا ببند|اى برگزیده حرم کبریا، حسین<ref>همان، ص ۱۸۹۱.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۸۲: | خط ۷۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| class="" style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt">اى خاک کربلا! تو چه خاک معطرى</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">خاک هزار باره به از مشک و عنبرى </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">خاک و براى تشنه‌لبان وصال حق</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">اى خاک کربلا! تو به از آب کوثرى</span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">بطحا و زمزم و حرم و قرب، فى المثلى</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">آن‌ها کواکب‌اند و، تو خورشید انورى </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">با این همه شرافت و این رتبه، اى عجب</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">غمگین و غم‌فزا و ملول و مکدرى </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">دیدى مگر دو دست مه هاشمى ز تن</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">هریک فتاده چون علم ماه پیکرى</span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">اى واى! دیده‌اى تو حسین و هزار زخم</span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt">شمرى به پیش رفته و، بگرفته خنجرى </span> | |||
|} | |||
<br /> | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۹۲: | خط ۱۱۳: | ||
{{ب|این خون اگر نبود ذبیح اللّه<ref>حضرت اسماعیل(ع).</ref> از منا|برگشتن و ذبیح نگشتن گمان نبود }} | {{ب|این خون اگر نبود ذبیح اللّه<ref>حضرت اسماعیل(ع).</ref> از منا|برگشتن و ذبیح نگشتن گمان نبود }} | ||
{{ب|«نصرت»! بلند و فاش بگو تا که بشنوند|این خون اگر نبود جحیم و جنان نبود<ref>همان، ص | {{ب|«نصرت»! بلند و فاش بگو تا که بشنوند|این خون اگر نبود جحیم و جنان نبود<ref>همان، ص ۱۸۹--۱۸۹۱.کسانى که مایل‌اند درباره او تحقیق بیشترى کنند مى‌توانند به مآخذى از قبیل: بستان السیاحه، طرایق‌الحقایق، مجمع‌الفصحا، منتظم ناصرى، تاریخ قاجاریه سپهر، روضةالصّفاى ناصرى و دانشمندان آذربایجان مراجعه نمایند.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۱۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[کاروان شعر عاشورا| | *[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج ۱، ۲۷۲-۲۷۳.]] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
نسخهٔ ۱۰ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۱۶
نصرت اردبیلى از شعراى قرن سیزدهم هجرى ایرانی است.
| نصرت اردبیلى | |
|---|---|
| نام اصلی | میرزا نصراللّه اردبیلی |
| زمینهٔ کاری | فقه و ادبیات |
| زادروز | اردبیل |
| مرگ | نجف |
| ملیت | ایرانی |
| جایگاه خاکسپاری | نجف |
| در زمان حکومت | محمدشاه |
| لقب | صدرالممالکى |
| سبک نوشتاری | عراقی |
| تخلص | نصرت |
| استاد | حاجى محمدحسین بن شیخ زین‌العابدین (حسینعلى شاه) |
زندگینامه
میرزا نصراللّه اردبیلی، متخلص به «نصرت» با محمدشاه قاجار معاصر بوده‌است. زادگاهش اردبیل بوده و در جوانى براى تحصیل علوم متعارف زمان خود عازم اصفهان مى‌شود. او سپس به تصوف روی می‌آورد. نصرت لقب و منصب «صدرالممالکى» و وزارت صدارت محمدشاه را به دست می‌آورد. وى پس از درگذشت محمدشاه، و وقایع بعد از آن، به کرمانشاه و سپس به عتبات عالیات رفت. مقبره وى در نجف اشرف است.[۱]
آثار
در آثار معدودى که از «نصرت» اردبیلى باقى مانده علاوه بر رویکرد عرفانی، شیوه بیانى و شگرد کلامى سبک عراقى دیده مى‌شود.
اشعار
مرثیه منظوم عاشورایى
| اى سربلند صُفّه صدق و صفا حسین | وى پاى‌بند رشته مهر و وفا حسین | |
| اى سّر «کنت کنزاً» مکنون «من عَرَف» | وى رمز «هل اتى» اثر «لا فتى» حسین | |
| احرام کعبه حرم کبریا ببند | اى برگزیده حرم کبریا، حسین[۲] |
| اى خاک کربلا! تو چه خاک معطرى | خاک هزار باره به از مشک و عنبرى | |
| خاک و براى تشنه‌لبان وصال حق | اى خاک کربلا! تو به از آب کوثرى | |
| بطحا و زمزم و حرم و قرب، فى المثلى | آن‌ها کواکب‌اند و، تو خورشید انورى | |
| با این همه شرافت و این رتبه، اى عجب | غمگین و غم‌فزا و ملول و مکدرى | |
| دیدى مگر دو دست مه هاشمى ز تن | هریک فتاده چون علم ماه پیکرى | |
| اى واى! دیده‌اى تو حسین و هزار زخم | شمرى به پیش رفته و، بگرفته خنجرى |
| اى خاک کربلا! تو چه خاک معطرى | خاک هزار باره به از مشک و عنبرى | |
| خاک و براى تشنه‌لبان وصال حق | اى خاک کربلا! تو به از آب کوثرى | |
| بطحا و زمزم و حرم و قرب، فى المثلى | آن‌ها کواکب‌اند و، تو خورشید انورى | |
| با این همه شرافت و این رتبه، اى عجب | غمگین و غم‌فزا و ملول و مکدرى | |
| دیدى مگر دو دست مه هاشمى ز تن | هریک فتاده چون علم ماه پیکرى | |
| اى واى! دیده‌اى تو حسین و هزار زخم | شمرى به پیش رفته و، بگرفته خنجرى |
| این خون اگر نبود، زمین و زمان نبود | این خون اگر نبود، ز عالم نشان نبود | |
| این خون اگر نبود چه عالم، چه آدمى | این سجده ملایک و راز نهان، نبود | |
| این خون اگر نبود ذبیح اللّه[۳] از منا | برگشتن و ذبیح نگشتن گمان نبود | |
| «نصرت»! بلند و فاش بگو تا که بشنوند | این خون اگر نبود جحیم و جنان نبود[۴] |
منابع
پی نوشت
- ↑ حدیقةالشعراء، سید احمد دیوان بیگى شیرازى، به تصحیح و تحشیه دکتر عبدالحسین نوایى، ج ۳، ص ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰.
- ↑ همان، ص ۱۸۹۱.
- ↑ حضرت اسماعیل(ع).
- ↑ همان، ص ۱۸۹--۱۸۹۱.کسانى که مایل‌اند درباره او تحقیق بیشترى کنند مى‌توانند به مآخذى از قبیل: بستان السیاحه، طرایق‌الحقایق، مجمع‌الفصحا، منتظم ناصرى، تاریخ قاجاریه سپهر، روضةالصّفاى ناصرى و دانشمندان آذربایجان مراجعه نمایند.